سهم 0/4 درصدی صنایع دستی از صادرات غیرنفتی

آرمان ملی: صنایع دستی ایران در حوزه تجارت دارای گروه کالایی و ردیف تعرفه‌های متفاوتی است که «صنایع دستی و آثار هنری» و همچنین «فرش و کفپوش‌های دستباف» از جمله آنهاست. بر این اساس گروه کالایی «فرش و کفپوش‌های دستباف» عمدتا شامل انواع فرش‌های دستباف، گبه، گلیم، سوماک و جاجیم است، ولی گروه کالایی «صنایع دستی و آثار هنری» طیف گسترده‌ای از اشیاء هنری و صنایع دستی را به خود اختصاص می‌دهد که از مرصع‌کاری، میناکاری، معرق‌کاری تا تابلوهای نقاشی، مجسمه و سایر اشیاء تزئینی (به استثنای چینی) از سفال، خاتم‌کاری، صنایع دستی قلم و قلمکاری روی مس را شامل می‌شود. در همین رابطه گزارشی از سوی ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران بر اساس اطلاعات دفتر آمار و پردازش اطلاعات گمرک ایران درباره آخرین وضعیت تجارت صنایع دستی ارائه کرده است. طبق این گزارش، صادرات غیرنفتی در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۱۳.۶ میلیون تن و به ارزش حدود ۳۵ میلیارد دلار بوده که از این میزان صادرات در مجموع بالغ بر ۱۲۶ میلیون دلار به این دو گروه اختصاص یافته است. این میزان تنها حدود ۰.۴ درصد یعنی کمتر از ۰.۵ درصد از کل صادرات غیرنفتی طی سال‌های گذشته را به خود اختصاص داده است. از مجموع صادرات انجام شده ۵.۷ هزار تن به گروه کالایی«فرش و کفپوش‌های دستباف» به ارزش ۷۹ میلیون دلار اختصاص داشته که نســبــت به ســال ۱۳۹۸ با وجود رشــدی ۲۲ درصدی در وزن با کاهش یک درصدی در ارزش دلاری مواجه بوده است. سهم ارزشی این گروه کالایی از کل صادرات غیرنفتی در سال گذشته تنهــا

۰.۲۴ درصد بوده است. بازارهایی مانند چین و هند در صادرات صنایع دستی از ایران پیشه گرفته و بخش عمده‌ای از بازار جهانی را از آن خود کرده است، اما جزییات صادرات گروه صنایع دستی از این حکایت دارد که حــدود ۴۰۰۰ تن فرش دستبــاف به ارزش ۶۸ میلیون دلار صادر شده که نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۲۸ درصد از لحاظ وزنی و چهار درصد از نظر ارزشی افزایش دارد. آلمان، امارات متحده عربی، ژاپن، پاکستان و استرالیا پنج کشور عمده و نخست خریدار فرش‌های ایرانی در سال ۱۳۹۹ بوده است. در رابطه با صادرات «گبه» نیز شامل ۲۶۳ تن به ارزش چهار میلیون دلار بوده که نسبت به سال گذشته آن کاهش ۱۷ درصدی در وزن و همچنین کاهش ۳۱ درصدی در ارزش دارد. این در حالی است که ژاپن، سوئیس، چین، آلمان و ایتالیا کشورهای عمده و نخست خریدار گبه ایرانی بوده است که در مجموع ۳.۹ میلیون دلار از ارزش کل صادرات گبه‌های ایرانی را در سال گذشته به خود اختصاص داده است، در این میان سهم ژاپن به تنهایی بالغ بر ۸۶ درصد و ارزش ۳.۵ میلیون دلار بوده است. در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۰۶ تن جاجیم دستباف به ارزش یک میلیون دلار از ایران صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشد ۸۵ درصدی در وزن و ۲۱ درصدی در ارزش دلاری دارد. عراق، قطر، ترکمنستان، پاکستان عمده خریداران جاجیم ایرانی بودند. عراق با سهم حدود ۵۵ درصدی از کل صادرات جاجیم در رتبه نخست خریداران این کالا قرار دارند، اما در رابطه با صادرات «گلیم و سوماک» این گزارش نشان می‌دهد که اگرچه صادرات این دو کالا با وزن ۱.۵ هزار تن و ارزشی بیش از شش میلیون دلار صورت گرفته اما کاهش حدود ۲۵ درصدی در ارزش دلاری را با وجود افزایش از نظر وزنی به دنبال داشته است. عراق، آلمان، قطر و ژاپن عمده خریداران گلیم و سوماک ایرانی بوده که بیش از ۸۷ درصد از ارزش صادرات این کالا را به خود اختصاص داده است. در گروه کالایی صنایع دستی و آثار هنری نیز انواع آن در سال گذشته به وزن تقریبی ۱۱ هزار تن و با ارزشی بالغ بر ۴۷ میلیون دلار صادر شده است. این میزان تنها حدود ۰.۱۴ درصد از کل درصد صادرات غیرنفتی بوده است. در بین اقلام صنایع دستی و آثار هنری صادر شده صنایع مرصع‌ کاری با وزنی حدود ۸۰۰ کیلوگرم و با ارزش ۳۲ میلیون دلار نخستین کالای صادراتی در این گروه کالایی در سال گذشته بوده که به ترکیه صادر شد است. همچنین مجسمه و سایر اشیا تزئینی از سفال دستی دومین کالای صادراتی این گروه با وزن ۷.۷ هزار تن و با ارزش بالغ بر ۱۱ میلیون دلار بوده که مقصد عمده صادراتی این گروه صنایع دستی سفالی، کشورهای عراق، کویت، امارات متحده عربی، عمان و قطر بوده است. ترمه، کولاژ، مصنوعات چوبی خاتم‌کاری شده، کیف کار شده، مصنوعات شیشه‌ای دست‌ساز از دیگر صنایع دستی صادر شده در این گروه بوده است.