مصائب کلان «رئیس جمهور پایتخت»

انتخابات شورای شهر در حالی‌ روز گذشته برگزار شد که این انتخابات در کلانشهری مانند تهران، تابع انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. یعنی اگر مشارکت مردم بالا باشد، حضور اصلاح طلبان در شورا محتمل است و اگر مشارکت در تهران پایین باشد به احتمال زیاد، لیست اصولگرایان کرسی‌های «بهشت» را تصاحب خواهند کرد. اما فارغ از لیست اصولگرایان یا اصلاح‌طلبان که تکیه به کرسی شورای شهر به مدت چهار سال می‌‌زنند، مشکلات راهبری ابرشهری مانند تهران مشخص است و بیش از نیم قرن است که هیچ کدام به‌طور کامل برطرف نشده‌ است. در سال 1341 سمیناری به نام «بررسی مسائل اجتماعی شهر تهران» در دانشگاه تهران برگزار شد و همه مسائل امروز مانند آلودگی هوا، ترافیک و حمل و نقل، بدمسکنی، فاصله طبقاتی و... در آنجا مطرح بود. با وجود شش دهه که از آن سمینار می‌گذرد، نه تنها این مشکلات برطرف نشده، بلکه تشدید نیز شده‌اند و همیشه تهران با این مشکلات درگیر بوده و هست. به اعتقاد نگارنده، هیچ کدام از تشکل‌های سیاسی (اصولگرا و اصلاح طلب) که پیروز انتخابات شورای شهر تهران باشند، برنامه دقیقی ندارند. لیست کاندیداها را که می‌بینیم، آنها یا جوانان تازه ‌کار هستند یا بازنشسته‌های سیاسی و همین امر باعث می‌شود که نهاد شورای شهر نتواند بر سرنوشت تهران تاثیرگذار باشد. برای تهران شخص شهردار اهمیت بسیار زیادی دارد و بنابراین باید منتظر ماند که چه کسی شهردار پایتخت خواهد شد و برنامه‌های او می‌تواند ترسیم سیاست‌ها، خط مشی و عملکرد شهرداری تهران باشد. مثلا در چند سال اخیر که پیروز حناچی شهردار تهران بود، همه می‌دانستیم که ایشان در دراز مدت می‌تواند موفق عمل کند. پیروز حناچی، فردی آکادمیک است و آدم‌های آکادمیک برنامه‌ ریزی‌های بلند مدت دارند و در آن بستر می‌توانند موفق باشند. ایشان از ۲۲ آبان ۱۳۹۷ که از سوی شورای شهر تهران به این سمت انتخاب شدند، از فرصت کافی برخوردار نبود، اما درحد خود موفق عمل کرد، چون در دوران ایشان منابع مالی مانند گذشته نبود و سیاست‌ شهرداری را تغییر داد. او سعی کرد که پروژ‌هایی در مقیاس محله تعریف کند و پروژه‌های گذشته مانند ایستگاه‌های مترو را به پایان برساند. تحریم‌ها و کرونا که کسب و کارها را در شهر مختل نمود، روی عملکرد او و شهردار آینده تاثیر‌گذار خواهد بود. پس هر فردی بعد از آقای حناچی بر سر کاربیاید و به‌نوعی «رئیس جمهور پایتخت» شود، ساختار شهرداری، منابع درآمدی و مسائل تهران او را با خود خواهد برد و این عوامل، قوی‌تر از افرادی هستند که از حالا نامشان در لیست‌های کاندیداهای شورای شهر دیده می‌شود و روزی قرار بود «رئیس جمهور ایران» شوند. بنابراین آنها نیز در همان چارچوبی که سایر شهردارها بودند، عمل خواهند و شهردار جدید باید خود را برای یک شهر پُراز ‌مشکل و پُرمساله آماده کند. امیدواریم فردی انتخاب شود که کار شهری را می‌شناسد و بتواند با مردم صحبت کند و منابع درآمدی جدید و پایداری را برای شهر تعریف نماید. در کنار این موضوعات، رابطه خوبی با مجلس و دولت داشته باشد، در واقع شهردار تهران باید با بینش و توسعه گرا باشد. ما دیگر مشکل‌مان در شهر تهران خلاصه نمی‌شود و مشکل ما منطقه تهران بزرگ است و باید درک درستی از این مسائل داشته باشد. سال 1400، سال بسیار تعیین کننده‌ای است و مدل اداره شهر برپایه کلاسیک دیگر کارآمد نیست و باید مدل به‌روز و هوشمند برای اداره شهر وجود داشته باشد. امیدواریم فردی برای شهرداری و پیش از آن اعضای شورای شهر توسط مردم انتخاب شوند که به این مسائل درک درستی داشته باشند و برای اداره تهران در شرایط سخت برنامه داشته باشد.