درسی که باید دلواپسان بگیرند

روند مذاکرات وین مثبت ارزیابی می‌شود، گرچه صحبت از این است که پیش‌نویسی تهیه شده که هنوز از متن آن اطلاعات چندانی در دست نیست اما اینکه روند رو به جلوست و به توافق نزدیک می‌شویم، کاملا مشخص است. به نظر می‌رسد بحث تحریم‌هایی که در دوران ترامپ اعمال شد درحال مدیریت است و توافقی که در پیش است حکایت از این دارد که این بحران مراحل پایانی خود را طی می‌کند و ایران وارد یک فصل جدید از روابط با جهان خارج می‌شود. باید مراقب بود که درمجموع روندی که دارد شکل می‌گیرد در سایه اختلافات جناحی و سیاسی داخلی قرار نگیرد و بحث سیاست خارجی به شکلی از منازعات جناحی کنار گذاشته شود و روی این توافق ملی، اجماع شود. مسائلی نظیر تحریم‌ها و بحرانی که به‌خاطر مسئله هسته‌ای پیش آمد مربوط به این دولت نبوده و می‌دانیم از کجا شکل گرفته، درحالی که می‌شد روند به سمتی سوق داده شود که فشار بر ملت ایران وارد نشود. به هر حال اینکه فشارها باعث شده یکی، دو نسل در جامعه به نوعی بالاترین هزینه را بدهند، تردیدی نیست. هرچند جایی که هیچ راهی نباشد، باید هزینه داد ولی وقتی راهی هست، چرا هزینه دهیم؟ دولت قبل از روحانی می‌توانست طوری عمل کند که بهانه به دست دشمن و صدور قطعنامه داده نشود. دکتر روحانی با برجام به نوعی بحران را مدیریت کرد ولی با ورود ترامپ به کاخ سفید و خروجش از برجام و اعمال تحریم‌ها نتوانست از مواهب اقتصادی برجام در جهت حل مشکلات اقتصادی استفاده کند و کشور به سمت جنگ اقتصادی کشیده شد. جنگی ناخواسته به لحاظ اقتصادی که بر ما تحمیل شد و دولت هم راهی جز مقاومت نداشت.
اکنون این مقاومت نتیجه داده و با پیروزی بایدن در انتخابات و رفتن ترامپ از کاخ سفید فرصت احیای برجام ایجاد شده است. مسئولان کشور از این فرصت به خوبی استفاده کنند و جناح‌های سیاسی بدانند که عرصه سیاست خارجی جای تقابل و تسویه حساب‌ نیست. در همان زمان که برجام به نتیجه رسید، عده‌ای در کنار دشمن خارجی که ابراز نگرانی می‌کرد، ابراز دلواپسی کردند! نمی‌شود که هم دشمن نگران شود و هم عده‌ای در داخل کشور. وقتی تفاهمی کردیم که به نفع ملت ایران است همه باید حمایت کنند نه اینکه عده‌ای به دنبال سنگ‌اندازی بروند. باید این نکته درک شود که این جنگ اقتصادی به تعبیر رئیس‌جمهور کشورمان شهدا، مجروحین و جانباز داشته است. خیلی‌ها شغل‌شان را از دست دادند و خانواده‌های زیادی به سمت جدایی رفتند. اینها مسائل و مشکلاتی است که باید مورد توجه همگان قرار بگرد. دیگر فرصت این نیست که عده‌ای بنا را بر مخالفت گذارند و در مسیر سیاست خارجی مانع‌تراشی کنند. اکنون معلوم شد کسانی که دلواپسی پیشه کرده بودند به خاطر منافع جناحی و گروهی بوده و نه صرفا به خاطر منافع ملی و آنها باید از اتفاقی که برای برجام افتاد، درس بگیرند. وضعیت مناسبی به لحاظ اقتصادی نداریم. ما پیش‌بینی کرده بودیم که در 1404 قدرت اول منطقه حداقل به لحاظ اقتصادی باشیم حالا قدرت اول منطقه که نیستیم، در رده‌های پائین منطقه هم قرار داریم و نسبت به همسایه غربی‌مان ترکیه که خودمان را مقایسه کنیم، وضعیت خوبی به لحاظ اقتصادی نداریم. درآمد ارزی کشور ترکیه در سال 2019 بالغ بر 250میلیارد دلار بوده که 185 میلیارد آن از ناحیه صادرات و مابقی از ناحیه توریست بوده است. ما در هشت ماهه سال 99، 20 میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم و نهایتا تا پایان سال به 30 میلیارد دلار رسیده باشد که نسبت به همسایه غربی عقب هستیم. تحولات منطقه را در نظر داشته باشیم و کشور خودمان را با کشورهای منطقه مقایسه کنیم و در جهت رفع عقب‌افتادگی‌ها قدم برداریم. قوانین دست و پاگیری که باعث فرار سرمایه‌گذاران از کشور می‌شود و قوانین ضد تولید را بازنگری کنیم. یکسری قواعد، ضوابط و مقررات در دوران تحریم‌ها گذاشته و تصمیماتی گرفته شده که ادامه آنها در شرایط عادی می‌تواند برای اقتصاد کشور ایجاد مشکل کند. بعد از اینکه کشور به وضعیت عادی برگشت باید این قواعد و ضوابط هم اصلاح شوند. باید با بها دادن به بخش خصوصی کشور زمینه تحول اقتصادی فراهم شود، طوری که عقب‌ماندگی‌های کشور در زمینه توسعه به سرعت جبران گردد.