ایران می‌تواند با رقبای چین همکاری کند

سند همکاری ایران و چین یک روند عادی در دیپلماسی است و در گذشته و در دولت اصلاحات نیز ایران سندی مشابه را با هندوستان به امضا رسانده است که به تاریخ سال 2003 بود و در آن برهه زمانی رئیس جمهوری کشورمان نیز به آن کشور سفر کرده و نخست وزیر هند نیز در همین راستا به تهران آمد و در نهایت سند همکاری‌های بلندمدت ایران و هندوستان به امضا رسید. باید توجه کرد که سند همکاری میان ایران و چین الزام‌آور نیست و طرفین درخواست‌ها و نوع همکاری خود را برای بلندمدت اعلام می‌کنند و در صورت موافقت طرف مقابل به مرحله اجرا خواهد رسید. ایران 10 سال پیش نیز یک سند مشابه با روسیه نیز به امضا رساند و هیچ ضرری نیز این سندها تا امروز به کشور وارد نکرده است بلکه نقشه راه را برای همکاری‌ها ترسیم کرده است. ایران در پیش از انقلاب اسلامی نیز چنین سندهایی را با کشورهای غربی نهایی کرده است و این امر تازه‌ای نیست و نمونه‌ای از آن با ایالات متحده بود که سال گذشته و در زمان دولت دونالد ترامپ، این کشور آن را لغو کرد. ایران نیز بر اساس همان سند همکاری به دیوان بین‌المللی لاهه شکایت کرد زیرا آنها در گذشته مواردی را پذیرفته بودند و امروز آنها را مخدوش کرده‌اند. باید توجه داشت که سندهای همکاری یک چارچوب همکاری را تعریف می‌کنند و بسته به اراده طرفین وارد فاز اجرایی می‌شوند و این گونه نیست که چیزی بر کشور ما تحمیل شده باشد. برخی شائبه‌ها در همین چند روز شنیده می‌شود که عنوان می‌شود بهتر بود ایران در زمان و شرایط غیرتحریمی این سند را با چین به امضا می‌رساند که جای تامل دارد. ایران از ابتدای انقلاب اسلامی در شرایط تحریم بوده و هیچ گاه چنین فرصتی وجود نداشته است تا سندهای همکاری خود را در شرایط غیرتحریمی تنظیم کند. ایران زمانی می‌تواند منافع ملی خود را ارتقا دهد و دستاوردهای بیشتری به دست آورد که یک رقابت بین قدرت‌های بزرگ ایجاد کنیم. اگر ایران همواره به سمت یک قدرت سوق پیدا کند، آن کشور این شرایط را به دست می‌آورد تا امتیازات بیشتری از ایران کسب کند اما در شرایط رقابتی این ایران است که می‌تواند بیشترین منافع را کسب کند. غرب زمانی با ایران به شکل مناسب رفتار می‌کند که یک رقیب جدی برای خود در عرصه ایران ببیند و این باور در آنها ایجاد شود که در غیاب آنها ایران می تواند از طرف‌های دیگر منافعی به دست آورد. چنین مدلی همواره در مورد هندوستان صادق بوده، به این شکل که سیاست موازنه مثبت را در پیش گرفته و شرق و غرب را همواره به زمین بازی کشانده و با هر دو طرف قراردادهایی به امضا رسانده است و با سیاست خوب هیچ گاه این توازن را از دست نداده است. باید توجه داشت که امضای سند همکاری با چین به این معنا نیست که ایران تمایل ندارد با رقبای چین چنین سندهایی را امضا نکند.