التهاب بازار کوتاه‌مدت خواهد بود

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این افزایش نوسانات به عوامل سیاسی، تحولات بین‌المللی و غیراقتصادی وابسته است. به باور این گروه از کارشناسان، همان‌گونه که تاکنون تنش‌های سیاسی و نظامی منطقه مانند جنگ اسرائیل و غزه و حماس، روسیه و اوکراین و... تاثیرات بسیاری بر بازارهای مالی و اقتصادی ایران داشته است، این بار نیز بازار ارز و طلا تحت تاثیر مولفه‌های سیاسی، نوسانات شدیدی را تجربه کرد. به گمان برخی صاحبه‌نظران، با توجه به عمق یافتگی بیشتر این عوامل در کشور موجب نوسانات بیشتر و افزایش بیشتر نگرانی‌ها در این حوزه شده است، اما با توجه به اینکه ریشه اقتصادی ندارند، قطعاً کمرنگ خواهد شد و قیمت ارز کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر گروهی از تحلیلگران عوامل اقتصادی داخلی را نیز باعث تشدید نوسانات بازار می‌دانند که از جمله آنها می‌توان به تشدید نرخ تورم، کاهش نرخ تولید، سیاست‌های اقتصادی و... اشاره کرد.

شاخص‌های تاثیرگذار

به گزارش «آرمان ملی»، هادی حق‌شناس در باره نوسانات شدید ارز و بازار طلا گفت: انتظارات تورمی، کسری بودجه و تحولات سیاسی و منطقه‌ای از جمله عواملی هستند که به‌طور مستقیم منجر به تغییرات شدید در بازار ارز و طلا شده‌اند. این نوسانات نه تنها بر زندگی روزمره مردم تأثیر گذاشته، بلکه به بی‌ثباتی اقتصادی نیز دامن زده است. او با تأکید بر این نکته که قیمت واقعی ارز در حال حاضر با آنچه در بازار مشاهده می‌شود، فاصله زیادی دارد، افزود: تغییرات واقعی اقتصادی نمی‌توانند چنین نرخی را تعیین کنند. برای تعیین نرخ ارز در کشور، باید به شاخص‌هایی چون نرخ رشد اقتصادی، نرخ رشد نقدینگی، نرخ تورم و تراز تجاری و صادرات و واردات توجه کرد. حق‌شناس همچنین به تأثیرات منفی این نوسانات برروند سرمایه‌گذاری‌ها اشاره و بیان کرد: در شرایط کنونی، ورود به سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت یا درازمدت در بازار ارز و طلا، ریسک بالایی برای ذی‌نفعان اقتصادی به همراه دارد. احتمال ضرر و زیان در این بازار بسیار زیاد است و این امر می‌تواند به افزایش نگرانی‌ها در میان سرمایه‌گذاران و مردم عادی منجر شود.

لنگر اقتصاد ایران

این کارشناس ادامه داد: درست یا نادرست، نرخ ارز در اقتصاد کشور به‌عنوان لنگر اقتصاد ایران شناخته شده است. با این حال، سهم ارز در تولید ناخالص ملی چندان بالا نیست و آنچه که غالب است، تولیدات بخش‌های کشاورزی، صنعتی و خدمات است که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان شاخص‌های اصلی یاد کرد. به نگاهی به سال‌های پیش از انقلاب، می‌بینیم که بیش از ۹۰ درصد بودجه کشور در سال‌های پایانی دهه ۵۰ ناشی از فروش نفت بود، اما امروز این روند به‌طور قابل توجهی تغییر کرده و سهم نفت به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است. بنابراین، نرخ ارز نباید این‌قدر در ثبات اقتصادی نقش داشته باشد. او افزود: به همین دلیل است که گفته می‌شود نرخ ارز بیشتر از آنکه تحت تأثیر متغیرهای اقتصادی باشد، تحت تأثیر متغیرهای سیاسی قرار دارد. این موضوع نشان‌دهنده این است که با کاهش تنش‌های سیاسی و فروش عوامل سیاسی، التهاب بازار ارز نیز می‌تواند فروکش کند. از این رو به نظر می‌رسد که بازار ارز بیشتر از آنکه ناشی از دلایل اقتصادی دچار نوسان شده باشد دچار التهاب از مسائل سیاسی است که قطعاً با برطرف شدن این عوامل حال بازار ارز هم بهبود پیدا می‌کند گرچه حتماً به قیمت قبلی باز نخواهد گشت، اما با حذف یا بهبود عوامل تاثیرگذاری که بازار در سیاسی هست، حال بازار ارز هم بهبود می‌یابد.

اقتصاد سیاست‌زده

این تحلیلگر اقتصادی توضیح داد: به نظر می‌رسد که بازار ارز بیشتر از آنکه ناشی از دلایل اقتصادی دچار نوسان شده باشد، تحت تأثیر مسائل سیاسی قرار دارد. این نوسانات که به‌طور مداوم بازار را تحت فشار قرار می‌دهد، نشان‌دهنده این است که با برطرف شدن عوامل سیاسی، وضعیت بازار ارز بهتر می‌شود، این اتفاق در دهه ۹۰ نیز رخ داد و بازار ارز پس از مدتی به ثبات رسید، اکنون نیز به نظر می‌رسد که التهاب‌های موجود ناشی از مسائل سیاسی به تدریج کمرنگ می‌شود و این می‌تواند نویدبخش بهبود وضعیت بازار ارز باشد.

حق‌شناس: انتظارات تورمی، کسری بودجه و تحولات سیاسی و منطقه‌ای از جمله عواملی هستند که به‌طور مستقیم منجر به تغییرات شدید در بازار ارز و طلا شده‌ و این نوسانات به بی‌ثباتی اقتصادی دامن زده است

پیش‌بینی بازار ملتهب

این کارشناس ادامه داد: هر متغیر سیاسی می‌تواند باعث ایجاد تحولات و تغییراتی در بازار اقتصادی شود که قطعاً اثرات آن در کوتاه‌مدت باقی خواهد ماند. این تأثیرات به‌ویژه در بازارهای مختلف، مانند بورس، بازار ارز و دیگر بازارهای اقتصادی به وضوح قابل مشاهده است. او تأکید کرد: نوسانات سیاسی نه تنها بر بازار ارز تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به‌طور مستقیم بر اعتماد سرمایه‌گذاران و تصمیمات اقتصادی آن‌ها نیز تأثیر بگذارد. به همین دلیل، مدیریت و کاهش تنش‌های سیاسی می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش نوسانات در بازارهای مختلف کمک کند. هادی حق‌شناس در ادامه در رابطه با اینکه چرا نوسانات این بازار ارز این بار شدیدتر از تمام دوران دیگر به نظر می‌رسد، گفت: بازار ارز ایران همواره از تحولاتی که در سطح داخلی و خارجی در زمینه مسائل سیاسی نظامی امنیتی هستش تاثیرپذیری دارد، این امر پیش از این در جنگ حماس، جنگ عربستان ویمن، جنگ روسیه و اوکراین و... ثابت شده است، این تحولات نه تنها بر بازار ارز، بلکه بر دیگر بازارها نیز اثر می‌گذارد. علاوه بر این حتی برخی از افراد حقیقی و حقوقی در داخل وخارج از ایرآنکه ممکن است در سطوح مختلف فعالیت اقتصادی دارند، از این نوسانات بهره‌برداری می‌کنند و به نوعی در این تغییرات نقش دارند.

عدم تعادل عمق‌یافته

او توضیح داد: تحولات اقتصادی ایران به‌طور واضح تحت تأثیر بازار پول، بازار ارز و با نماد بودجه قرار دارد و این وضعیت به لحاظ عدم تعادل عمق یافته است. اگر اقتصاد ما در حال حاضر تحت تأثیر تحریم‌ها قرار نداشت و یا روال فروش نفت به‌صورت سابق ادامه داشت، احتمالاً در صورت بروز تنش‌ها با آمریکا، با این چالش‌ها مواجه نمی‌شدیم. اما واقعیت این است که مسائل اقتصادی ایران با رشد پایینی مواجه است و رشد نقدینگی و رشد نرخ تورم، به‌ویژه در شرایط کنونی، بر این وضعیت تأثیر گذاشته است. در این شرایط، هر تنش سیاسی می‌تواند باعث عدم تعادل در بازارهای اقتصادی شود و نوسانات بیشتری را به همراه داشته باشد. بر اساس این گزارش، به نظر می‌رسد که برای بهبود وضعیت اقتصادی، نیاز به مدیریت صحیح و کاهش تنش‌های سیاسی و اقتصادی داریم تا بتوانیم به سمت ثبات و رشد پایدار حرکت کنیم. بعلاوه با توجه به تحلیل‌های کارشناسان، می‌توان گفت که ثبات سیاسی به‌عنوان عاملی کلیدی در بهبود وضعیت بازار ارز است که در صورت مدیریت صحیح، می‌توان به سمت یک بازار ارز پایدارتر و پیش‌بینی‌پذیرتر حرکت کرد.

ثبات قیمت

مرتضی عزتی کارشناس اقتصادی بیان کرد: اظهار نظر‌های سیاسی ترامپ از آن سو و ارسال سیگنال مقابله با آمریکا از سوی ما، موجب تغییر و نوسانات ارزی شده است، در حالی که می‌توانست شرایط متفاوت باشد. عزتی بیان کرد: اگر در آینده‌ای که ایران تعیین‌کننده آن است، دو کشور با هم تعامل کنند، این تلاطم‌ها از بین خواهد رفت. مسائل به وجود آمده ناشی از تضارب آرای دو کشور است تا بر آن اساس، امتیاز بیشتری از هم بگیرند. به نظر می‌رسد شرایط در نهایت تغییر کند و اگر دولت بخواهد می‌تواند الان مقداری از نوسان ارز را کم کند. همین‌طور زمینه‌های مساعد را برای کاهش نرخ ارز فراهم کند. در مجموع وضعیت موجود حاصل این اظهار نظر‌های متلاطم دو کشور است. بحث‌های حاشیه مقداری این زمینه‌ها را تشدید می‌کند. بخشی از نوسانات هم مربوط به نوسان‌گیر‌های ارز است که از افزایش و کاهش نرخ دلار نفعی پیدا کنند. وی افزود: از طرفی دولت نیز اقدام به اصلاح نظام ارزی کشور کرد و به نظر من این افزایش اخیر، ناشی از تشدید این نوسانات و تلاطم‌هاست. زیرا وقتی که ثبات وجود داشته باشد با یک نوسان یا تلاطم از قبیل بحث سیاسی یا تنش‌های مختلف نرخ دلار تغییر چندانی نمی‌کند، اما وقتی برنامه دولت روی اصلاحات ارزی باشد و بر اثر آن نرخ دلار افزایش پیدا کند هر بهانه‌ای در بخش سیاسی و اقتصادی می‌تواند این روند را تشدید کند. عزتی افزود: وقتی جریان افزایشی نرخ ارز را درست کنیم نمی‌شود به راحتی متلاطمش کرد. البته که یکی از عوامل تشدید نوسان، همین اظهارنظر‌های سیاسی مقامات دو کشور است. قطعا اگر مذاکره بکنیم بازار آرامش پیدا می‌کند، اما اینکه چه نتیجه‌ای در مذاکره به دست بیاید آن بسیار موثر است. صرف مذاکره کمی بازار را آرام می‌کند و مقداری قیمت را کاهش می‌دهد، اما اینکه در نتیجه مذاکره، چه چیزی رخ دهد، این می‌تواند اثر قابل توجهی بر روی نرخ داشته باشد که هم باعث کاهش و هم ثبات آن شود.