روایت متضاد دو اقتصاددان از سیاست

آرمان ملی- احسان اسقایی: بالاخره صدای متفاوتی از رسانه‌ملی بلند شد. دوشنبه شب شبکه افق دو اقتصاددان با مبانی فکری متفاوت را به برنامه «جهان‌آرا» دعوت کرد تا شاید از این طریق بتواند باردیگر تئوری‌های اقتصاد آزاد را بر خاک نشانده و اقتصاد دولتی را در چشم هواداران رسانه‌ملی برجسته کند، اما آنچه نیت رسانه‌ملی بود، رخ نداد و موسی غنی‌نژاد، استاد برجسته اقتصاد توانست ناگفته‌هایی را از این دریچه بازگو کند. سخنان او در مناظره با مسعود درخشان مورد توجه رسانه‌های دیداری و شنیداری قرار گرفت و به نقل محافل خبری و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. غنی‌نژاد در این مناظره گفت: زمانی‌که در ایران انقلاب شد جریان غالب آن چپ‌گرایی بود و انقلابیون هم کاملا متأثر از این تفکرات بودند. ‌اندیشه‌های دکتر شریعتی در جای جای قانون اساسی دیده می‌شود؛ شهید بهشتی و بنی‌صدر هم نقش مهمی در تدوین قانون اساسی داشتند. اساس اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی کاملا متأثر از تفکر چپ بود. نویسندگان قانون اساسی تحت‌تأثیر چپ‌ها بودند. حضرت امام(ره) مملکت را از دست چپی‌ها نجات داد. اگر امام(ره)نبود کشور ما به کامبوج دوم تبدیل می‌شد، چون فقیه بودند و می‌دانستند اسلام نمی‌تواند با مالکیت خصوصی مخالف باشد.
بالارفتن از سفارت بدون اذن امام(ره)
غنی‌نژاد در بخشی دیگر از مباحثه علمی بیان داشت: مصدقی‌های چپ، اول انقلاب سفارت آمریکا را تسخیر کردند.دانشجو‌هایی که از دیوار سفارت رفتند بدون اطلاع امام این کار را کردند. ذینفع این مسئله شوروی بود.
ماجرای تسخیر سفارت از زبان یک دانشجوی خط امام
هرچند غنی‌نژاد کوشید در این مباحثه اقتصاد فعلی ایران را به‌زعم خود اقتصادی رفاقتی و نه آزاد نشان دهد اما سخنان او در ارتباط با تسخیر سفارت آمریکا و عدم در جریان بودن امام(ره) از ماجرای تسخیر سفارت به شدت بیشتری برجسته شد. «آرمان‌ملی» برای بررسی این ادعا با محمد نعیمی‌پور از دانشجویان پیروی خط امام(ره) به گفت‌وگو پرداخته است. مهندس نعیمی‌پور گفت: آقای غنی‌نژاد درست می‌گوید امام(ره) قبل از تسخیر سفارت آمریکا در جریان ماجرای تسخیر نبود! نعیمی‌پور در ادامه ماجرای تسخیر سفارت را بازگو کرد و افزود: ابتدا قرار بر این بود که یک راهپیمایی به مناسبت ۱۳ آبان از خیابان بهار تا مقابل دانشگاه تهران توسط دانشجویان برگزار شود اما یک هسته از دانشجویان تصمیم گرفته بودند که ماجرای تسخیر سفارت را رقم بزنند. این حلقه از سایردانشجویان خواستند که در برابر سفارت آمریکا تجمع کنند و گروهی که در جریان بودند زنجیر در سفارت را شکستند و وارد سفارت شدند.
با این حساب تنها یک گروه خاص از دانشجویان در جریان تسخیر سفارت قرار داشتند؟
اگر فردی اعلام می‌کرد که قصد دانشجویان گرفتن سفارت است، به‌طور یقین با آن‌ها برخورد می‌شد و جلوگیری صورت می‌گرفت و اجازه این کار داده نمی‌شد لذا موضوع ورود به سفارت کاملا در نزد بچه‌هایی که دانشجویان را رهبری می‌کردند؛ کاملا محرمانه مانده بود. حلقه دیگری که قرار بود مسئولیت داشته باشند یک روز قبل از ۱۳ آبان توجیه شدند. در مرحله بعد این افراد دوستان خود را که کاملا می‌شناختند و اطلاع داشتند که مواضع آنها به هم نزدیک است مطلع کردند که قصد دارند یک راهپیمایی از سمت خیابان بهار به سمت دانشگاه تهران انجام دهند.
یعنی یک هماهنگی هم بین حلقه اصلی و یک حلقه عملیاتی صورت گرفته بود؟
بله، برخی از دوستان اعلام کردند زمانی‌که در سفارت باز شود همه دانشجویان وارد سفارت خواهند شد. پس باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که اطلاع داشته باشیم کدام از دانشجویان با حلقه اصلی همراه بوده یا نبودند. از این‌رو یک عکس فتوکپی شده امام(ره) را به افراد خودی دادند تا هنگام ورود به سفارت افراد اصلی مشخص شوند. بعد از ورود به سفارت هم در نیم ساعت اول تمام دانشجویانی را که عکس امام بر سینه نداشتند را از محوطه سفارت خارج کردند. به این ترتیب تعداد مشخصی در حیاط سفارت ماندند که تعداد آ‌نها مشخص است.
دانشجویان خط امام (ره) واقعا قصد گروگانگیری کارمندان سفارت را داشتند؟
ماجرا این بود که دانشجویان قصد داشتند یک دیواری دور ساختمان اصلی سفارت ایجاد کنند و دانشجویان در آنجا اعتراض کنند که بازتاب خبری گسترده‌ای هم پیدا می‌کرد. همه برنامه همین بود.
پس چرا به داخل ساختمان اصلی سفارت رفتند؟
نیرو‌های حفاظتی سفارت که از نیرو‌های نظامی ارتش آمریکا بودند، اسلحه به سمت بچه‌ها گرفتند و باعث ایجاد هیجان عجیبی در بین دانشجویان شدند و به‌رغم اینکه برنامه‌ای برای ورود به داخل سفارت نبود، با تلاش بسیار زیادی یکی از پنجره‌های حفاظتی زیر زمین ساختمان مرکزی کنده شد و ورود به سفارت صورت گرفت. البته قصد آمریکایی‌ها تهدید و هشدار بود قصد کشتن نداشتند گاز اشک‌آور زدند. کارمندان وزارت‌خارجه که در دفاتر خود حضور داشتند به گروگان گرفته شدند اما کارمند‌های بخش CIA در یک بخشی از ساختمان که با یک در گاوصندوقی جدا می‌شد، حدود ۵ الی ۶ ساعت ماندند و اسناد CIA را نابود کردند که به‌طور اتفاقی عده‌ای از دانشجویان فهمیدند که پشت دیوار خبر‌هایی است که آنها را هم از آن اتاق حفاظت شده خارج کردند اما بخش عمده‌ای از اسناد CIA نابود شد.
مسئولان از جمله امام چگونه در جریان این اقدام قرار گرفتند؟
تعدادی از دانشجویان موظف شده بودند بعد از اینکه سفارت به تسخیر درآمد در مرحله بعد مسئولان و بزرگان انقلاب را در جریان این اقدام قرار دهند! و به آنان اطلاع دهند که افرادی که وارد سفارت شده‌اند اولا مسلمان هستند دوم این که با مسیر انقلاب همراه هستند و سوم هم این که پیروی امام‌خمینی(ره) هستند. افرادی که به مسئولان مراجعه می‌کردند به آنها اطمینان می‌دادند که این دانشجویان با مجاهدین خلق(منافقین) یا مارکسیست‌ها ارتباطی ندارند و افراد مذهبی دانشگاه هستند. یک گروه به مجلس خبرگان مراجعه کردند که در آن زمان آن مجلس بر روی قانون اساسی کار می‌کردند که با مرحوم هاشمی، بهشتی و آقای منتظری دیدار کردند. این اقدام توسط آقای دادمان صورت گرفت و به آنها اصل موضوع را انتقال دادندکه احساس خطر نشود که اقدامات از سوی جریانات وابسته به اروپای شرقی و شوروی است. همچنین آقای موسوی خوئینی‌ها که نماینده امام در دفتر تحکیم بودند و در جریان هم امور قرار داشتند با دفتر امام تماس گرفتند و به حاج احمدآقا اعلام کردند افرادی که وارد سفارت شدند نزدیک به امام و انقلاب هستند.
واکنش حاج احمد آقای خمینی به این خبر چه بود؟
حاج احمدآقا خود به سفارتخانه مراجعه کردند و در آن زمان اطراف سفارتخانه بسیار شلوغ بود به‌طوری‌که مجبور شدند نردبان روی دیوار قرار دهند تا حاج احمد خمینی داخل سفارت شوند. احمدآقا بعد از اینکه اطمینان پیدا کرد که سفارت توسط مارکسیست‌ها تسخیر نشده به امام مراجعه کردند و گزارش این اقدام را به امام (ره) دادند. امام هم حمایت کردند و اعلام کردند که تسخیر سفارت آمریکا انقلاب دوم بود.
اینکه شما می‌گوید و خبری که اعلام می‌کند سفارت آمریکا توسط چپ‌ها و مارکسیست‌ها تسخیر شد در تنافض است؟
حدود 10 الی 15 روز قبل سفارت آمریکا توسط چریک‌های فدایی خلق مورد تهاجم قرار گرفتند که نیرو‌های نظامی آنها را خارج کرده بودند. پس از اینکه گروه‌های چپ مارکسیستی که احساسات ضدامپریالیستی داشتند و قصد داشتند در فضای بی‌ثبات آن موقع خود نشان دهند، اینگونه نبود.
هدف دانشجویان بعد از تسخیر سفارت چه بود؟
برنامه‌ای که دانشجویان تدارک دیده بودند این بود که حداکثر دو روز سفارتخانه را در دست خود بگیرند اما بعد از اینکه امام موضع گرفتند دانشجویان هم برنامه‌ای نداشتند که آن اقدام اولیه را دنبال کنند لذا بعد از صحبت‌های امام دانشجویان کار خود را محافظت از گروگان‌ها قرار دادند و چون احتمال می‌دادند به علت بحث‌هایی که پیرامون جنگ سرد وجود داشت؛ هواداران شوروی بخواهند به گروگان‌ها آسیب برسانند. از این‌رو دانشجویان همت خود را درحراست از گروگان‌ها قرار دادند که مسیر اولیه تغییر نکند از این‌رو بنده به شخصه معتقدم اقدام دانشجویان تنها دانشجویی بود بعداز آن ماجرای گروگانگیری وارد مرحله‌ای شد که نقش دانشجویان در آن اندک بود.
موضع مرحوم بازرگان با وجود اینکه دولت انقلابی آن زمان بودند چرا مخالفت با تسخیر سفارتخانه بود؟
مسئولیت قانونی دولت موقت همان موضع آقای بازرگان بود چرا که اگر دولت در جریان بود قطعا مخالفت می‌کرد چون مسئولت وزارت‌خارجه با دولت بود و دولت باید حافظ سفارتخانه‌ها می‌بود. دانشجویان بعد از تسخیر سفارت هم با دولت رایزنی نکردند.