در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به سیلی که به جای آبادانی ، برای مردم منطقه خرابی به بار می‌آورد
خاک تشنه سیستان و سیلابی که به دریا می‌رود
آرمان ملی: سیستان و بلوچستان از آن استان‌های ایران زمین است که هر گوشه‌اش با یک نوع از محرومیت و کاستی‌ها درگیرشده؛ از فقر و بیکاری تا نداشتن امکانات تحصیل و شاید مهم‌ترین‌شان بی‌آبی و خشکسالی و از بین رفتن زمین‌های زراعی و نداشتن دام - همان فقر- که اجازه کوچ ساکنان را نداده و آنها را مجبور کرده در سرزمین آبا و اجدای‌شان بمانند، منتظر آبی باشند که هرچندوقت یکبار با تانکر برایشان فرستاده می‌شود و البته این آب فروشی است و قیمت حفظ آنجا را روزانه با حسرتی از یک سیستان و بلوچستان آباد و سرسبز که روزگاری زبانزد خاص و عام بود، پرداخت کنند.
از مشکلات مردمان این منطقه؛ زنان و مردان و کودکان و جوانان بارها سخن رفته و در این جریده به آن پرداخته شده است. در این گزارش به بهانه سیلی که اخیرا مناطقی از استان را درگیر کرده، نگاهی می‌اندازیم به آثار مخرب سیل؛ سیلی که به جای آبادانی و سیرابی، برای مردم منطقه خرابی و ویرانی به بار می‌آورد و مشکلی به مشکلاتشان اضافه کرده و حتی بیماری‌های جدید و نوظهوری را هم به سایر بیماری‌های موروثی مردم این منطقه مثل تالاسمی افزوده است. همچنین عدم مدیریت این رواناب‌ها و سیلاب‌های ناشی از بارندگی‌ها شدید و نیز عدم توانایی در ذخیره‌سازی آن را از نظر می‌گذرانیم.
سیل کشته هم داد
یکم اردیبهشت و زمانی که سیستان و بلوچستان درگیر سیل بود و اخبارش لابه لای سایر امورات مهم دیگر کشوری، گم شد، معین‌الدین سعیدی، نماینده مجلس از این استان، با لحنی نگران کننده، گفت که آنها در جنوب استان سیستان و بلوجستان ۱۰ نفر تلفات جانی بابت سیل داشته‌اند. همچنین توضیح داد که سیل چطور راه‌های ترانزیتی و روستایی در برخی از شهرستان‌ها تا حدود ۷۰ درصد تخریب کرده و آب وارد منازل شده، بسیاری از پل‌ها تخریب شدند و باغ‌های کشاورزی در زرآباد از بین رفته‌اند!
اما از اسفند تا اردیبهشت، این دومین سیلی بود که مردم منطقه را به ستوه آورد؛ سعیدی گفت انتظار مردم این است که راه‌ها برقرار شوند. همزمان، ۴۰۰ روستا درگیر جاده شدند و بسیاری از روستا‌ها برق نداشتند و مشخص نیست حالا داشته باشند یا نه!
روزهای آخر فروردین و اوایل اردیبهشت، سیل کنارک و زرآباد را درنوردیده بود و با توجه به تجربه سیل اسفند ماه در آن منطقه، هنوز ضعف‌های زیرساختی و مدیریت مشهود بود. شرایط مردم آن مناطق هم از نظر عدم دسترسی به جاده، مخابرات و برق روز به روز سخت‌تر می‌شد.
آقای سعیدی درباره حضور مسئولین در مناطق سیل‌زده هم گفت که وزیر کشور و رئیس ستاد بحران به منطقه آمدند و البته از استاندار تشکر کرد که از لحظات اول آمدند اما توضیح داد که صرفاً آمدن به منطقه تأثیر چندانی ندارد!
به گفته او «تمام انتظار مردم این است که تجهیزات راه‌سازی بسیج شوند تا زیرساخت‌ها را ترمیم کنند.»
هنوز زیرساخت‌ها آماده نشده‌اند؟
اما چرا در سیستان و بلوچستان با وجود درگیرشدن سالیان آن با بحران بی‌آبی، مسئولان همچنان نمی‌توانند از سیلاب‌ها استفاده کنند، مانع وارد شدن آنها به خانه‌های مردم و تخریب بیشتر زندگی آنها شده تا بتوانند ذخایر آب منطقه را افزایش داده و از این طریق تا حدی مشکل آب منطقه را رفع کنند؟
پاسخ ساده است و تنها مربوط به سیستان و بلوچستان نمی‌شود؛ در سرتاسر ایران و با وجود پیشرفت‌هایی در این زمینه در تمام دنیا، هنوز زیرساخت‌های لازم برای هدایت آب‌های ناشی از سیلاب و بهره‌گیری از آن راه نیفتاده‌اند!
همان‌طور که آب در جاهای دیگر هدر می‌رود و مهم ترینشان بخش کشاورزی که به دلیل کهنه و قدیمی بودن سیستم‌های آبرسانی قریب به ۹۰ درصد هدررفت آب در این بخش اتفاق می‌افتد. و نیز حفر چاه‌های غیر قانونی و در مواردی حتی با مجوز مسئولان همه و همه باعث کشیده شدن آب‌های زیرزمینی و خشکسالی، ایجاد ریزگردها و طوفان‌های شن و ماسه، گرد و غبار و فرونشست زمین و از این سو، منجر به ویرانی و خرابی‌ها و بیماری‌های ناشی از سیلاب گرفتگی می‌شود! بیماری‌هایی که با ریزگردها و طوفان های ناگهانی شن، می‌توانند شکل دیگری به خود بگیرند.
خبرگزاری ایسنا، در گذشته و مصادف با یکی از سیل‌های همیشگی استان سیستان و بلوچستان نوشته بود که هدر رفت میلیون‌ها متر مکعب آب باران به دریای عمان نعمتی که در سوء مدیریت به راحتی از دست می‌رود.
این خبرگزاری با استفاده از نظر کارشناسان توضیح داده بود که با ایجاد چند بند بتونی در بستر رودخانه می‌توان بخشی از این آب را مهار و در بخش‌های شرب و کشاورزی استفاده کرد. همچنین از قول مسئولان گفته بود: با توجه به بحران خشکسالی که در استان وجود دارد از این ظرفیت و آب خدادادی باید استفاده کنیم و در همین راستا برنامه‌ریزی شده اما ساختار در چابهار و کنارک به شکلی نیست که بتوانیم این آبگرفتگی را مهار کنیم آبی که در سطح شهر هست به سمت دریا می‌رود.
طالبان هم دامن می‌زند
در این میان و با وجود بحران خشکسالی در سیستان و بلوچستان، مشکل دیگری هم برای این استان به وجود آمده و آن مسدودشدن رودخانه‌هایش در مسیر اختلاف با کشورهای همسایه است!
روز گذشته، محمد سرگزی نماینده مجلس به ایلنا گفت که در حال حاضر، بخشی از آب رودخانه هیرمند منحرف می‌شود و در مسیر طبیعی رود ادامه مسیر نمی‌دهد بنابراین می‌طلبد دستگاه‌های متولی به این موضوع ورود و مسیرهای طبیعی انتقال آب هیرمند را تقویت کنند تا آب بیشتری به حوضه سیستان منتقل شود.
عضو هیات نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در ادامه درباره حقابه هیرمند تصریح کرد که به موجب معاهده ۱۳۵۲؛ افغانستان مکلف است در سال‌هایی که بارندگی نرمال است ۸۳۰ میلیون متر مکعب آب را به ایران تحویل دهد، در ۲ هفته اخیر بارندگی‌های خوبی در حوضه آبریز هیرمند به‌وقوع پیوست و اکنون آب خیلی خوبی وجود دارد اما متاسفانه با انفعال دستگاه‌های متولی از جمله کمیساریای آب هیرمند و وزارت امور خارجه حقابه را دریافت نکردیم.
باید این خطه را نجات داد
در پایان گزارش دوباره به صحبت‌های نماینده این استان در مجلس برمی‌گردیم که درباره خطرات پیش‌رو مردم در مناطق سیل‌زده، شرایط فاجعه باری را ترسیم کرده و در بحبوحه سیل، گفته بود دسترسی‌های مخابراتی هم در خیلی از روستا‌ها وجود ندارد و نمی‌دانیم چه به سر مردم آمده است! او همچنین به تخریب راه‌های ارتباطی اشاره و اظهار تاسف کرده بود که در حوزه دشتیاری با توجه به اینکه تکمیل پروژه مهار فرسایش خندقی و سیل بند‌ها کامل نشده بود، تقریباً به رودخانه اصلی آنجا رسیده و اگر جلو آن گرفته نشود تمام زندگی مردم را از بین می‌رود.
جا دارد باز هم تاکید کنیم که در حوادث این چنینی که دیگر برای مردمی مثل استان و سیستان و بلوچستان به مشکلات دائمی زندگی روزمره‌شان بدل شده، مسئولان تنها به حضور در محل و گرفتن چند عکس بسنده نکنند؛ باید این خطه و تمام مناطق دیگری از ایران را که درگیر خشکسالی شده‌اند را نجات داد.
ارسال نظر