گره مذاکرات در واشنگتن بايد باز شود
اميرعلي ابوالفتح در گفتوگو با «آرمان ملي»:
گره مذاکرات در واشنگتن بايد باز شود
مسير رسيدن به رياض از واشنگتن عبور ميکند
آمريکا به آتش بس در يمن کفايت نميکند و خواستههاي ديگري دارد
آرمان ملي- عليرضا پورحسين: طبق اظهارات مقامات وزارت خارجه ايران، مذاکرات مربوط به احياي برجام بين طرفهاي مذاکره کننده تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است و صرفا مکثي در وين رخ داده اما رد و بدل کردن پيامها از طريق هماهنگ کننده گفتوگوها در حال انجام است. در همين راستا انريکه مورا به تهران سفر کرد تا در همين روند امور مربوط به مذاکرات پيش رود. سخنگوي وزارت امور خارجه نيز در اين خصوص گفته است که پيامها به صورت مستمر بين ايران و آمريکا از طريق اتحاديه اروپا در حال رد و بدل شدن است. خطيبزاده با بيان اينکه لازم بود با توجه به پيشنهاد آقاي بورل و استقبال آقاي اميرعبداللهيان ديداري حضوري انجام شود، افزوده است که مورا در اين سفر با آقاي باقري مذاکره کننده ارشد ايران در مذاکرات وين ديدار خواهند کرد. ديدارهايي که به گفته برخي کارشناسان شايد بتواند مسير مذاکرات را تا حدودي هموارتر کند. در راستاي بررسي اين مسائل، «آرمانملي» گفتوگويي با اميرعلي ابوالفتح، تحليلگر ارشد مسائل بينالملل داشته است که در ادامه ميخوانيد:
آيا سفر انريکه مـــورا به تهران ميتواند گرهگشاي مسائل هستهاي باشد و برجام را بار ديگر به سمت احيا سوق دهد؟
سفر جوزف بورل ماهيت مثبتي دارد و اميدواريم بتواند گرهاي از مذاکرات باز کند اما زماني که به واقعيتها نگاه ميکنيم، مشاهده ميکنيم که گره مذاکرات در واشنگتن است. انريکه مورا يا هر ميانجي ديگري که ميخواهد اختلافات را حل و فصل کند بايد در ابتدا در نگرش آمريکا تغييري ايجاد کند. کشوري که تحريم کرده است آمريکا بوده و کشوري که تحريم شده، ايران است و اين آمريکاست که بايد تحريمها را لغو کند تا ايران به تعهدات هستهاي خود پايبند باشد. کنگره آمريکا نيز در اين مسير سنگ اندازي ميکند. به صورت کلي سفر مورا به تهران خوب است و اين تحرکات مثبت بهتر از عدم تحرک در عرصه سياسي است اما اگر مذاکرات مورا در تهران با مذاکرات در واشنگتن همراه نشود، نتيجهاي به دست نميآيد. مساله اين نيست که ايران چه چيزي را ميپذيرد و چه چيزي را نميپذيرد، مساله اين است که آمريکا نميخواهد برجام سال 2015 را بپذيرد و ميخواهد اهرمهاي بيشتري را در اختيار داشته باشد. ايران حتي اگر از رفع تحريم سپاه نيز چشم پوشي کند آمريکا باز هم به اين باور نرسيده که با ايران کنار بيايد. برخي در آمريکا همچنان نميخواهند برجام سال 2015 احيا شود. اگر برجام سال 2015 احيا نشود ايران با همان مسالهاي مواجه ميشود که پمپئو با 12 شرط مطرح کرده بود و اين به نفع ايران نيست.
آمريکا اگر تمايلي به رسيدن به توافق ندارد پس به چه علت شکست مذاکرات را اعلام نميکند؟
آمريکا درست است که بيش از برجام سال 2015 را ميخواهد اما حداقل خواستههاي آنها همان برجام سال 2015 است. برجام در يک حالت کجدار و مريز قرار دارد که اين به معناي مرگ برجام نيست. ايران ممکن است در اين ميان بگويد به علت اينکه آمريکا تضمين نميدهد، ذخاير اورانيوم را در داخل ايران نگه ميدارد و اين ميشود تغيير در متن برجام 2015 اما آمريکا به صورت کلي ميخواهد محتوا را تغيير دهد. اعلام مرگ برجام براي آمريکا تبعات دارد و آمريکا نميخواهد با اين تبعات روبهرو شود. به همين علت طرفين اکراه دارند که مرگ برجام را اعلام کنند. احتمالا مذاکرات در حالت فريز قرار ميگيرد تا در ماههاي آينده يکي از طرفين اندکي از مواضع خود کوتاه آيد. مذاکرات هستهاي کره شمالي نيز همين روند را در پيش گرفته است. هيچ گاه شکست مذاکرات هستهاي با کره شمالي اعلام نشده اما سالهاست که وضعيت مذاکرات با کره شمالي تغيير نکرده است. به لحاظ سياسي شکست يک مذاکره معمولا اعلام نميشود حتي اگر براي مدتي در آن وقفه ايجاد شود و يا ديگر ادامه پيدا نکند.
آيا روند آتش بس در يمن که ايران نيز در آن نقشآفريني کرده است ميتواند نگرانيهاي منطقهاي طرفهاي برجام را برطرف کند؟
از نظر آمريکا، آتش بس در يمن کفايت نميکند و بايد يک حرکت جامعتر در منطقه شکل گيرد. شايد آتش بس در يمن يک پالس مثبت باشد تا آمريکا به اين نتيجه برسد که بخشي از خواستهاش محقق شده اما مشخصا به صورت کامل آمريکا را راضي نميکند. آمريکا در سوريه، عراق، لبنان و افغانستان نيز خواستههايي دارد. آنها برجام منطقهاي و موشکي نيز مدنظرشان است. بنابراين آتش بس در يمن خواستههاي منطقهاي آمريکا را به صورت کامل محقق نميکند. بايد توجه داشت که به علت اينکه آمريکا قدرت برتري نسبت به عربستان است، راه رسيدن به رياض از واشنگتن ميگذرد و شايد به توافق رسيدن با عربستان نيز خيلي از مشکلات را حل نکند و ايران نتواند با آمريکا به توافق برسد. ايران امروز بايد مشکل بزرگتر را حل و فصل کند. حالت ديگري نيز احتمال دارد و آن اين است که عربستان بخواهد برخلاف ميل آمريکا اقدامي انجام دهد و براساس دلخوري که ميان آمريکا و عربستان بهوجود آمده، عربستان با نزديکتر شدن به ايران، بيشتر آمريکا را تحت فشار قرار دهد. سوال اساسي اين است که عربستان تا کجا ميتواند از آمريکا فاصله گيرد و آمريکا تا کجا اين تک روي عربستان را تحمل ميکند؟ آشتي ايران با عربستان مشخصا منجر به رفع اختلافات با آمريکا نميشود. بلکه اگر تنشهاي خود را با آمريکا کنترل کنيم، به خودي خود روابط با عربستان و بحرين نيز بهبود مييابد.
ارسال نظر