گزارش ملی حادثه پلاسکو چه شد؟
محمد فاضلی جامعه‌شناس
ساختمان پلاسکو در ۳۰ دی ۱۳۹۵ فروریخت و رئیس‌جمهور در نهم بهمن ۱۳۹۵ ده نفر را به عنوان اعضای «کمیته ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو» منصوب کرد. این کمیته به ریاست رئیس دانشگاه تربیت مدرس تهران، به مدت دو ماه در قالب شش کمیته تخصصی برای بررسی حادثه فعالیت کرد. کمیته‌ای نیز برای تعیین روش انجام مطالعه و در نهایت تدوین گزارش نهایی بر اساس تلفیق یافته‌های کمیته‌های شش‌گانه تعیین شد. دبیرخانه اصلی هیات همراه با زیرساخت‌های اداری، مالی و ارتباطی برای تعامل با سازمان‌ا، متخصصین و مردم از طریق عادی و مجازی در دانشگاه تربیت مدرس تشکیل شد. شعبه‌ای فرعی از آن نیز در دبیرخانه شورای تدوین مقررات ملی ساختمان، پشتیبانی تکمیلی را فراهم نمود. زمان کوتاهی، در حدود ۲ ماه، در اختیار هیات قرار گرفته بود. بررسی موارد مشابه نظیر کمیته‌هایی که برای حوادث یازده سپتامبر، طوفان کاترینا یا حادثه نیروگاه اتمی فوکوشیما تشکیل شده نشان می‌دهد که حداقل ۶ ماه صرف مطالعات شده بود، اما کمیته‌های تخصص با به‌کارگیری زیرکمیته‌های کارشناسی گسترده، گزارش‌های اولیه خود را در کمتر از ۴۰ روز آماده کردند. کمیته‌های تخصصی همه ابزارهای روش‌شناختی از
قبیل نمونه‌برداری، آزمایش‌های پیشرفته فیزیکی، مدل‌سازی پیشرفته رایانه‌ای، تحلیل‌های چندبعدی فنی، مصاحبه، تحلیل اسناد و اطلاعات دریافتی، جلسات استماع و مصاحبه با افراد مرتبط با حادثه، پیمایش، برگزاری جلسات بحث گروهی و مقایسه با استانداردهای فنی و بین‌المللی را به‌کار گرفتند تا در نهایت گزارشی علمی و قانع‌کننده برای ملت ایران ارائه نمایند. گزارش تلفیق گزارش‌هایی که شش کمیته تخصصی ارائه کرده بودند در ۱۸۴ صفحه در فروردین ۱۳۹۶ به صورت عمومی منتشر شد و اعضای کمیته ملی در ۱۷ فروردین ۱۳۹۶ نزدیک به سه ساعت در برابر همه رسانه‌ها پاسخگوی کلیه سؤالات بودند. گزارش‌های کمیته‌های تخصصی با وسواس بسیار زیاد، در شش مجلد آماده شد. نهایی کردن گزارش‌ها با توجه به ماهیت ملی گزارش و ضرورت رعایت همه دقت‌های علمی، نزدیک به یک سال به‌طول انجامید. گزارش‌های شش کمیته تخصصی (سازه، مهندسی آتش، بیمه و مدیریت ریسک، حقوقی، مدیریت بحران، اجتماعی و فرهنگی) به همراه گزارش تلفیق که بالغ بر بیش از ۱۵۰۰ صفحه می‌شود، توسط دانشگاه تربیت مدرس منتشر شد. گزارش کمیته ملی وقتی کسی اصلاحات پیشنهادی درون آنها را پیگیری نمی‌کند به چه درد می‌خورد؟
واقعیت این است که جهان ما پر است از اندیشه‌ها، ایده‌ها و پیشنهادهای مکتوب‌شده که کسی به آنها عمل نکرده یا نمی‌کند. آیا دینداران به همه دستورات و اندیشه‌های دینی عمل می‌کنند؟ آیا حکومت‌ها به همه توصیه‌های دانشمندان گوش می‌کنند؟ آیا خود شما به همه ایده‌های خوبی که به شما توصیه شده است عمل کرده‌اید؟ جواب خیر است. گزارش ملی پلاسکو به سؤالات مهمی پاسخ گفته و اصلاحات مهمی را پیشنهاد کرده است؟ آیا آنها عملی شده‌اند؟ هنوز عمل به توصیه‌های گزارش پلاسکو مستندسازی نشده است، اما اگر روزی در این کشور تصمیم گرفته شد اصلاحاتی در وضعیت ساختاری مربوط به ایمنی در برابر آتش و افزایش تاب‌آوری صورت گیرد، منبعی از آنها در گزارش ملی پلاسکو وجود دارد. به صرف تهیه گزارش‌های ملی چیزی اصلاح نمی‌شود، اما اگر اصلاح‌گرانی باشند که دنبال قضیه را بگیرند، قوه قضائیه به مستندات گزارش‌های ملی احترام بگذارد و به آنها استناد کند، رسانه‌ها مندرجات گزارش‌های ملی را مبنای سؤال و مؤاخذه مسئولان قرار دهند و عرصه عمومی به این گزارش‌ها حساسیت نشان دهد، گزارش‌های ملی می‌توانند منشأ اصلاحات باشند.
ارسال نظر