خطرناک‌ترین سموم مواد غذایی

دکترای سم‌شناسی و داروشناسی، سموم قارچی را از جمله خطرناک‌ترین سموم در مواد غذایی دانست و گفت: این سموم توسط قارچ‌ها در مواد غذایی تشکیل می‌شوند. حسن یزدان‌پناه، به بررسی آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی اشاره کرد و افزود: میزان سموم کشاورزی و سایر سموم موجود در محصولات تولید شده در داخل و فرآورده‌های وارداتی به‌طور روتین توسط سازمان‌های نظارتی پایش می‌شود. رئیس مرکز تحقیقات سلامت غذا دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بررسی فلزات سنگین در محصولات کشاورزی و غذایی را مورد توجه قرار داد و عنوان کرد: خوشبختانه برای بررسی حدود مجاز این سموم هم برنامه‌های مدونی تدوین و اجرایی شده است و میزان این سموم در انواع محصولات ارزیابی و پایش می‌شود. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره مشخصات محصولات غذایی کشاورزی استاندارد، اظهارکرد: براساس استانداردهای جهانی سه اصل سلامت، کیفیت و اصالت مواد غذایی برای اطمینان از استاندارد محصولات کشاورزی بررسی می‌شود. وی با بیان اینکه امروزه بررسی سلامت محصول کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست، ادامه داد: به‌طور مثال برای بررسی محصولی مانند زعفران علاوه بر سلامت، اصالت محصول و محل تولید نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر زعفرانی محصول استان مرکزی است و ادعا شود که مثلا در استان خراسان تولید شده در واقع این محصول اصیل نبوده و از نظر سازمان‌های بین‌المللی امکان فروش ندارد. دکترای سم‌شناسی و داروشناسی ادامه داد: در مورد اصالت فرآورده‌های کشاورزی موضوع سلامت کاملا از بحث اصالت جداست، ممکن است فرآورده‌ای کاملا سالم و منطبق با استاندارهای بین‌المللی تولید شده باشد ولی محل تولید به اشتباه درج شده باشد، لذا براساس قوانین، این محصول تقلبی محسوب می‌شود و امکان خرید و فروش ندارد. یزدان‌پناه با تاکید بر اینکه امروزه دنیا به‌دنبال این موضوع است که اصالت محصولات را بررسی کند، خاطرنشان کرد: اگر چنانچه ادعا شود عسل تولید شده از گیاهی مثل گون است ولی بعداز بررسی‌ها مشخص شود این فرآورده به گیاه دیگری تعلق دارد حتی اگر سلامت آن مشکلی نداشته باشد بازهم از نظر قانون بین‌المللی این محصول تقلبی است. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یادآور شد: برای زمانی طولانی در صنعت فرآورده‌های کشاورزی صرفا کیفیت محصول مد نظر بود و در مرحله بعد علاوه بر کیفیت، سلامت موادغذایی در محصولات تولید شده نیز مورد توجه قرار گرفت، اما در سال‌های اخیر اصالت مواد غذایی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. وی با بیان اینکه برای بررسی اصالت موادغذایی از تکنولوژی‌های بروز دنیا بهره برده می‌شود، تاکید کرد: در دو سال گذشته در کشورهای اروپایی موضوعی که بیش از سایر موارد دچار آسیب شده اساسا اصالت مواد غذایی بوده است چرا که مابقی موارد سلامت قابل ارزیابی دقیق است ولی اصالت غذا ممکن است در برخی حوزه‌ها دچار چالش شود.

محصول باید بدون آلاینده باشد

معاون پژوهشی دانشکده داروسازی ادامه داد: اولین گام بررسی سلامت محصولات غذایی و فرآورده‌های غذایی، اصالت محصول است، در مراحل بعدی کیفیت، سلامت و میزان آلاینده‌ها نیز بررسی می‌شود. وی با اشاره به اینکه قوانین مربوط به کیفیت، اصالت و سلامت غذا به‌صورت جدی دنبال می‌شود، اضافه کرد: مشتری حق دارد که در ازای پولی که پرداخت می‌کند، محصولی سالم و با اصالت دریافت کند. یزدان‌پناه با بیان اینکه محصولات غذایی که تولید می‌شوند باید عاری از آلاینده‌ها باشند، گفت: محصولات و فرآورده‌های کشاورزی باید بدون آلاینده‌ها باشند و یا میزان این مواد پایین‌تر از حدود مجاز وضع شده باشد، همچنین کاملا مشخص باشد که این محصولات در کدام منطقه جغرافیایی تولید شده‌اند، بنابراین سلامت مواد غذایی قسمتی از یکپارچگی تولید را به خود اختصاص می‌دهد. معاون پژوهشی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: کیفیت، سلامت و اصالت محصولات غذایی تعیین می‌کند که این محصولات می‌توانند توسط مصرف‌کننده استفاده شود یا خیر. وی با بیان اینکه اگر قصد داشته باشیم صرفا موضوع سلامت مواد غذایی را مورد بررسی قرار دهیم، مهم‌ترین آلاینده‌ها، آلاینده‌های شیمیایی و میکروبی هستند، توضیح داد: خوشبختانه استانداردهای ملی حدود مجاز این آلاینده‌ها در کشور ما تدوین شده و توسط سازمان ملی استاندارد، سازمان دامپزشکی کشور، سازمان غذا و دارو و وزرات بهداشت به‌طور دقیق اجرا می‌شود. یزدان‌پناه ادامه داد: سلامت موادغذایی در آزمایشگاه‌های دولتی و خصوصی کشور که دارای تاییدیه از سازمان غذا و دارو، سازمان دامپزشکی و سازمان ملی استاندارد است، کنترل می‌شود. وی در پاسخ به این سوال که اگر سلامت مواد غذایی کنترل نشود چه تاثیری در سلامت عمومی مردم دارد؟ بیان داشت: طبیعتاً سموم در مقادیر بالاتر از حد مجاز که در غذاها وجود دارد می‌تواند منجر به ابتلاء به بیماری‌های حاد و مزمن شود. یزدان‌پناه با تاکید بر اینکه بر مبنای مطالعات علمی اثرات سمی آلاینده‌های مواد غذایی در بدن مشخص شده است، توضیح داد: بخشی از این اطلاعات را سازمان بهداشت جهانی از منابع علمی استخراج می‌کنند و میزان سموم در مواد غذایی توسط سازمان خواروبار کشاورزی ملل‌متحد، تهیه می‌شود و در ادامه نیز کمیته‌های تخصصی این سازمان‌ها با انجام ارزیابی خطر، حدود مجاز سموم در مواد غذایی را اعلام می‌کنند. وی تاکید کرد: وظیفه اصلی سازمان‌های نظارتی پایش روتین محصولات است چرا که اگر میزان سموم موجود بالاتر از حد استاندارد باشد خطرات جدی را برای انسان ایجاد می‌کند.