کسی روی اين معيشت «بنزيــــــــن» نمی‌ریزد
آرمان‌ملی- محمدسیاح: بنزین؛ مهمترین و پرمصرف‌ترین ماده سوختی در کشور است که گاهی از خودکفایی در تولید و گاهی از واردات آن سخن گفته می‌شود، اما در هر صورت دولت‌ها همیشه منت پرداخت یارانه سوخت را به دوش مردم گذاشته از فشار این یارانه سخن‌ها گفته‌اند! با این حال هرچند سال یکبار دست به افزایش قیمت این سوخت پر اثر در اقتصاد ایران می‌زنند. این عملیات که تاثیر مستقیم روی جامعه از هر لحاظ می‌گذارد با عملیات روانی رسانه‌های وابسته و نزدیک به دولت و همچنین مسئولان و نماینده‌های مجلس آغاز می‌شود. درج اخبار مربوط به افزایش مصرف بنزین در ایران و مقایسه آن با سایر کشورها و همچنین بررسی عوارض و خسارت‌هایی که این مصرف از نظر مالی و محیط‌زیست و... در کشور دارد تا تکذیب از سوی مسئولان یا اعلام قیمت‌های متفاوت بسیاربالا و مقایسه قیمت بنزین در ایران و سایر کشورها آغاز و در آخر هم با آماده‌شدن جامعه از لحاظ روانی افزایش قیمت بنزین اتفاق می‌افتد! اما هیچکس از این نمی‌گوید که استاندارد نبودن خودورهای ساخت ایران چقدر در افزایش مصرف تاثیر دارد؟ کسی نمی‌پرسد که با افزایش احتمالی قیمت بنزین سرنوشت هزینه‌های تحمیلی به بخش بزرگی از
جامعه که الان هم زیربار فشار تورم و اقتصاد بیمار هستند چه می‌شود، کسی از این نمی‌گوید چرا حمل‌ونقل عمومی کشور به‌حدی نرسیده که افراد بیشتری بتوانند از آن استفاده کنند و سال‌هاست که تغییری در آن ایجاد نشده است در این رابطه کارشناسان معتقدند اگرچه حذف یارانه‌های پنهان و پرداخت هدفدار به دهک‌های جامعه رویکردی اجتناب‌ناپذیر در اقتصاد است؛ اما در خصوص کالای استراتژیکی همچون بنزین تحقق این موضوع نیازمند ابتدا رفع تحریم‌ها و کنترل دولت بر تورم بوده تا بیش از این معیشت جامعه دچار تنزل نشود! اما در 4 دهه گذشته به‌دلیل سیاست‌های دولت‌ها منابع درآمدی کشور تحت‌تاثیر تحریم‌ها کاهش‌یافته و در این شرایط دولت‌ها برای جبران کسری بودجه گاهی سمت آن می‌روند!
گرفتار چند گروه شده‌ایم
مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در این باره به «آرمان‌ملی» گفت: ما گرفتار چند گروه شده‌ایم، یکی همین طرفداران اقتصاد آزاد هستند که سال‌هاست که بر طبل آزادسازی قیمت‌ها می‌کوبند و هراز گاهی هم این اتفاق افتاده و تبعات آن را هم دیدم. اگر هم قیمت‌ها بالاست بیشتر به‌دلیل ناکارآمدی است. او ادامه داد: یعنی مردم در حال پرداخت هزینه مدیریت ناکارآمد هستند نه الزاما گرانی‌ای که به‌دلایل اقتصادی ایجاد شده باشد. نکته دیگر این است که دولت هم الان در یک دوراهی سخت قرار گرفته است، از یکطرف تحریک طرفداران اقتصاد آزاد که افزایش قیمت را می‌خواهند، این وسوسه‌ها شاید دولت را هم به‌دلیل مواجهه با کسری بودجه نیز تحریک کند. افقه افزود: اما واقعیت این است که با توجه به شرایط اقتصادی که الان وقت هیچ نوع گران‌کردنی نیست. همه یا بخش قابل‌توجهی از افزایش قیمت‌ها ناشی از سوءتدبیرهاست. اگر مردم مانند زمان انقلاب می‌دیدند که سوءتدبیر نیست و این اتفاق در این شرایط به نفع کشور است می‌پذیرفتند ولی وقتی می‌بینند بعد از سه دهه هزینه‌های بی‌تدبیری‌ها باید بپردازند الان به آستانه صبر رسیده‌اند. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: به‌ویژه اینکه
می‌بینند نابرابری هم زیاد شده است، یعنی در همین شرایط عده‌ای به ثروت‌های انبوه رسید و از طرف دیگر این حجم از فقر وجود دارد. افقه تاکید کرد: به همین دلیل فکر می‌کنم الان شرایط مناسب این نوع افزایش‌ها نیست.
یارانه معکوس
افقه در پاسخ به این موضوع که دولت مدعی است در این بخش زیان‌های زیادی دارد و بخش زیادی از آنها به‌دلیل یارانه‌هایی را پرداخت می‌کند که بخش قابل‌توجهی از یارانه پنهان را شامل می‌شود، از طرف دیگر از حذف این یارانه‌ها صحبت می‌شود، آیا امکان حذف این یارانه‌ها وجود دارد، توضیح داد: این هم به موجب فشار گروه‌های تندروی اقتصاد آزاد است و اگر حرف‌هایشان را دنبال کنید متوجه می‌شوید که آنها دنبال این موضع هستند. از طرفی یارانه‌های پنهان برای من موضوعی حل نشده است، چراکه الان این مردم هستند که گویی یارانه می‌دهند. او ادامه داد: همین تورم‌های ناشی از بی‌کفایتی‌هایی درواقع یک یارانه معکوس است که از مردم به سمت دولت می‌رود. بنابراین اگر بخواهیم یارانه‌ای را حذف کنیم باید یارانه معکوس را حذف کنیم. ضمن اینکه دولت الان به‌دلیل کمبود درآمد، احتمالا مایل است که از توصیه‌های گروه‌های اقتصاد آزاد استفاده کند که الان هم بدترین زمان برای انجام این توصیه‌هاست. او افزود: هرچند که دولت وسوسه شده تا از این توصیه استفاده کند، اما جرأت هم نمی‌کند و بعید هم می‌دانم در این شرایط دولت جسارت چنین کاری را داشته باشد. این اقتصاددان درباره
اینکه چرا این موضوع در چنین وضعیت اقتصادی مطرح شده با توجه به سوابقی که این اتفاق در گذشته داشته، توضیح داد: با وجود همه نگرانی‌ها که برای افزایش قیمت وجود دارد و دستگاه اطلاعاتی بیشتر از همه به این موضوع واقف هستند، ولی به‌دلیل نداشتن درآمد، حتی اگر امسال و سال آینده قیمت را افزایش ندهند شاید ذهن‌ها را آماده می‌کنند که به این سمت بروند. چون اگر تحریم‌ها برداشته نشود دولت مجبور است که دست به ریسک‌هایی بزند برای اینکه بتواند هزینه‌هایش را پرداخت کند. افقه در پاسخ به این سوال که اگر تحریم‌ها برداشته شود، امکان افزایش قیمت وجود دارد، گفت: بعید می‌دانم، چون دولت خودش بهتر می‌داند که الان جامعه آمادگی هیچگونه افزایش قیمتی را ندارد به‌خصوص کالاهای مانند بنزین که مستقیم و غیرمستقیم بر تورم تاثیرگذار است یعنی هم افزایش قیمت بنزین همراه با حساسیت است و هم تاثیری که روی کالاهای دیگر از طریق حمل‌ونقل و موارد دیگر می‌تواند بگذارد. به همین دلیل بعید می‌دانم اگر تحریم‌ها برداشته شوند دولت حداقل در یکی دو سال آینده به این سمت حرکت کنیم مگر اینکه در دو سال آینده بتوانند در کنار رفع تحریم‌ها با سیاست و تدبیرهایی تورم را
کنترل کند، شاید اگر تورم کنترل شود زمینه برای چنین کاری فراهم شود. اینکه در گزارش‌های مصرف بنزین از عقب‌ماندگی عمدی تکنولوژی در خودروسازی حرف زده نمی‌شود، از تنوع منبع تامین انرژی (خودروهای برقی، دیزلی، هیدروژنی و...) حرفی زده نمی‌شود، اینکه از رفع تحریم‌ها و برطرف‌ساختن روابط خارجی و توسعه روابط اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی حرفی زده نمی‌شود تنها به افزایش قیمت اشاره دارند یعنی هیچ مسئولی حاضر نیست درباره واقعیت‌ها حرف بزند و ساده‌ترین راه را برای بیشترشدن درآمد دولتی که خودش مصرف‌کننده بخش بزرگ بودجه کشور است انتخاب کرده‌اند!.
ارسال نظر