دوبله احساس می‌خواهد

هنرمند و صداپیشه پیشکســوت سینمـــا و تلویزیون معتقد است: عصر طلایی دوبله، متعلق به زمان خاصی بود و اکثر مدیردوبلاژهایی که آن زمان در رأس کار قرار داشتند، بسیار باسواد، ریزبین و باسلیقه بودند و برای دوبلــه وقـت کــافی گذاشته می‌شد. شمسی فضل‌اللهــی در عرصه‌های سینما، تئاتر، تلویزیون، رادیو و دوبله، پیشکسوت است. او در آثار سینمایی همچون: «شیرسنگی»، «آسمون جل»، «عسل تلخ»، «یه حبه قند» و.... ایفای نقش داشته است. همچنین در بسیاری از مجموعه‌های تلویزیونی همیشه ایفاگر نقش مادربزرگ مهربان بوده است. این هنرمند پیشکسوت به گفته خودش از سال ۱۳۳۸ کارش را در واحد دوبلاژ آغاز کرد. فیلم ژاپنی «هرگزنمیردمادر» به مدیر دوبلاژی مرحوم علی کسمایی از شاخص‌ترین آثارش بود که به‌جای شخصیت مادر صحبت کرد و در ابتدای ورودش به عرصه صداپیشگی در این اثر درخشید. همچنین گویندگی در کارتون «بامزی» به‌عنوان راوی، مجموعه «خانه‌کوچک» به‌جای مادر، سریال «هزاردستان» به‌جای مینو ابریشمی ‌از آثار به یادماندنی این هنرمند درعرصه دوبله است. این هنرمند پیشکسوت تلویزیون درباره تجربه‌هایش در حوزه دوبله، زمانی‌که مداوم کار می‌کرد توضیحاتی ارائه داد. فضل‌الهی درباره اینکه آیا دوبله در این سال‌ها توانسته جایگزینی مناسب برای نسل طلایی دوبله و صداهای ماندگاری که دیگر در بین ما نیستند، معرفی کند؟ گفت: بنده سال‌هاست که در دوبلاژ حضور ندارم و کار نکردم که بتوانم درباره وضعیت فعلی دوبله نظری بدهم اما آن زمان که ما در دوبله کار می‌کردیم و خودم نوجوان بودم و به‌عنوان کارآموز فعالیت داشتم، با دقت فراوانی کار می‌شد و مدیردوبلاژها واقعا برای کارها وقت می‌گذاشتند و بسیاری از آنها افراد باسواد، باتجربه و دانایی بودند. راستش الان را نمی‌دانم وضعیت دوبله چطور است. آن زمان که دوبله شروع به‌کار کرد، عالی نبود و بعدها به مرور زمان خوب شد و به نسل طلایی تبدیل شد به‌دلیل اینکه مدیردوبلاژها حساسیت‌های بی‌نهایتی روی جزئیات داشتند. او سپس با تاکید بر اینکه دوبله احساس می‌خواهد، ادامه داد: اخیرا آقایی نمونه‌ای از صدای دختر ۱۳ ساله‌اش را برایم آورد و از من خواهش کرد تا در واحد دوبلاژ سفارش دخترش را بکنم. من وقتی صدای این دختر را شنیدم دیدم چقدر سریع توانسته به‌جای افراد صحبت کند اما به‌نظرم دوبله احساس می‌خواهد. یک دوبلور خوب احساس دارد فقط قرار نیست بتواند از روی چیزی بخواند یا تقلید صدا کند. گویندگان جوان ما اگر به این حرفه علاقه دارند باید احساس خوب و صداسازی را یاد بگیرند. به‌نظرم آن دورانی که دوبله به نسل طلایی تبدیل شد خیلی خاص بود. برخی از گویندگان حال حاضر هم واقعا صدای خوبی دارند ولی وقت کافی برای عرض‌اندام ندارند. آن دورانی که ما دوبله کار می‌کردیم، مدیر دوبلاژان حساسیت‌های عجیبی به کار نشان می‌دادند.
دشواری کار در کرونا
این صداپیشه پیشکسوت در ادامه به دشواری کاری در شرایط کرونایی اشاره کرد و افزود: در دو سالی که کرونا آمده، واقعا همه‌چیز را درگیر خود کرده است. به‌نظرم باید فکری خاص برای این معضل شود. ما واقعا آمادگی چنین اتفاقی را نداشتیم و تجربه کافی هم در این زمینه نداشتیم؛ بنابراین این دوری‌هایی که از کرونا حاصل شده است، ممکن است نسل خوش‌اخلاقی را تحویل جامعه ندهد، یعنی به نوعی نسل فعلی از این بی‌ارتباطی‌ها خسته شده‌اند. ما با وجود کرونا عصر خاصی را می‌سازیم. فضل‌اللهی همچنین تصریح کرد: در شرایط کرونایی و دشواری‌هایی که برای همگان پدید آورده است، چشم امید ما در زمینه کمک رسانی علاوه بر دولت به خود مردم هم هست؛ به‌دلیل اینکه مردم واقعا شهر را آلوده می‌کنند. به‌عنوان مثال همراه‌داشتن یک کیسه پلاستیکی هنگام تفریح به‌قدری برایشان سخت است که زباله‌هایشان را در شهر رها می‌کنند و همین امر موجب آلودگی می‌شود. ناگفته نماند که واقعا دولت هم باید در زمینه کرونا در بخش‌هایی چون بهداشت و نظافت شهر، رسیدگی در بیمارستان‌ها، روند سریع واکسینه‌کردن مردم و... کمک کند تا مشکل حل شود. اگر فقط بنشینیم و دعا کنیم، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد؛ بلکه در کنار دعا، همگان باید سعی کنند تا مشکل را برطرف کنیم. بسیاری از مردم اروپا و آمریکا، خانم و آقا فرقی ندارد، زمانی‌که برای پیاده‌روی به فضای‌باز می‌روند، با خودشان کیسه‌های نایلونی و گیره‌های بلندی همراه دارند که بدون اینکه به آنها بربخورد، زباله‌هایی چون ماسک، دستکش و.... را از روی زمین جمع‌آوری می‌کنند و این خیلی اتفاق خوبی است که مراقب باشیم و خودمان هم به وضعیت حال حاضر کمک کنیم.
تک‌گویی گویندگان در دوبلاژ
این هنرمند پیشکسوت در بخشی دیگر از صحبت‌هایش درباره تک‌گویی گویندگان در واحد دوبلاژ به‌دلیل شرایط کرونایی و نبود تعامل صدا میان گویندگان بیان کرد: به‌نظرم چاره‌ای نیست و کار خوبی می‌کنند که رعایت می‌کنند. متاسفانه تا به‌حال کرونا کم کشته نداده است؛ بنابراین هر راهی که بشود سلامت مردم و هنرمندان حفظ شود، نباید از آن دریغ کرد. متاسفانه ما خیلی از هنرمندان عزیز و بزرگمان را به‌خاطر کرونا از دست دادیم که واقعا برای هنر کم کسی نبودند. اگر در تک‌گویی کارها، مشکلاتی هم پدید می‌آید اما اشکالی ندارد. باید اجازه دهیم زمان بگذرد و رعایت کنیم، چون کرونا یک اتفاق جهانی است که همه را درگیر کرده است. او همچنین در زمینه فعالیتش در حوزه دوبله و رادیو فت: همانطور که اشاره کردم مدت‌هاست دیگر در رادیو و دوبله فعالیتی ندارم. در حال حاضر فقط در منزلم از طریق اینستاگرام شاهنامه فردوسی را به‌طور شخصی می‌خوانم که خوشبختانه بینندگان خودش را داشته و مخاطبان کارم را دوست دارند. فردوسی کار بزرگی برایم است. این هنرمند در عین حال اظهارکرد: برای بازی در تلویزیون هم گاهی پیشنهادهایی می‌شود اما شرایطی دارند که برای من جالب نیست و دوست ندارم قبول کنم. اخیرا در سریال «خسوف» مازیار میری بازی داشتم که نقشم به‌تازگی در این مجموعه به پایان رسیده است. «خسوف» برای شبکه نمایش خانگی در حال ساخت است و بازیگرانی چون امین تارخ، فریبا خادمی ‌و دیگر هنرمندان در آن حضور داشتند. از کارکردن در این مجموعه لذت بردم و کار را دوست داشتم؛ چراکه همه‌چیز از قبیل رسیدگی و نظافت در شرایط کرونایی واقعا درست پیش‌رفت؛ ضمن اینکه نقشم هم در این کار خیلی متنوع و خوب بود.