بازگشت اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی

اعتماد عمومي و سرمايه اجتماعي مولفه‌هايي هستند که يک‌شبه به‌وجود نمي‌آيند اما به‌راحتي لطمه ديده و از دست مي‌روند. لذا در جامعه نيز بايد رفتارها طوري باشد که همه احساس کنند گروه خاصي نمي‌خواهند کشور را اداره کند. رفتار نهادهاي حاکميتي بايد طوري باشد که همه چهره‌هاي سياسي و حتي مردم را بازي داده و در امورات مداخله دهند. به عنوان نمونه چهره‌هاي سياسي که سابق بر اين در کشور مقام و منصبي داشته‌اند و اکنون به دلايل نامشخص به حاشيه رفته‌اند بايد به صحنه بازگردند و از آنها استفاده شود. مثل حجت‌الاسلام سيدمحمد خاتمي که با وجود ظرفيت بالايي که دارد و مي‌توان از اين ظرفيت به نحو احسن استفاده کرد اما در صحنه نيست لذا به نظرنمي‌رسد که با وجود رويکردهايي که از برخي نهادها و جريان‌هاي خاص ديده‌ايم اتفاق خاصي در جهت اصلاح امور رخ دهد. البته اين هم گفته مي‌شود بايد اقدامات و عملکردها به نحوي باشد که اعتماد عمومي افزايش يابد و سرمايه اجتماعي ترميم شود نيز نبايد اين موضوع را صرفا به تحولات چند ماهه گذشته مرتبط دانست. از سال‌ها پيش و شايد اگر دورتر برويم از سال 88 به اين سو اين موضوع اتفاق افتاده است. بخشي از مردم نسبت به آنچه که ادعا و اظهار مي‌شود اعتماد ندارند و معتقدند نه اينکه حرف‌ها و اظهارات مطرح شده غلط باشد اما ديگر مورد باور پذيرش عده‌اي نيست. چرا که بخشي از صحبت‌هاي اظهار شده و وعده‌هاي داده شده عملي و اجرايي نشده است. اين مساله نيز باعث شده تا اعتماد عمومي آسيب ببيند. هر چند که بازگشت اين اعتماد و اميد خدشه‌دار شده و لطمه ديده بسيار سخت است و بايد حداقل در ميان مدت اقدامات مفيد و موثري صورت گيرد و جامعه به اين نتيجه برسد که حاکميت در راستاي حل مشکلات مردم و مطالباتشان گام برمي‌دارد که کم کم شاهد بازگشت و ترميم اعتماد عمومي، اميد و سرمايه اجتماعي باشيم. هر چند که در اين خصوص نيز مردم چند دسته‌اند و باورهاي مختلفي دارند. عده‌اي به بازگشت و ترميم اعتماد عمومي باور دارند و معتقدند که دولت و حاکميت مي‌تواند در اين راستا موفق عمل کند. يک عده هستند که باور ندارند اما بنا به شرايط و مصالح نوعي باور در اين موضوع در خود ايجاد مي‌کنند که مثلا اين موضع را قبول کرده‌اند. دسته سوم نيز آنهايي هستند که اساسا باوري به اين موضوع ندارند. از سوي ديگر عده‌اي معتقدند که اگر گام‌هايي در راستاي حل مشکلات اقتصادي برداشته شود و ميزاني از رضايتمندي در جامعه نسبت به شرايط اقتصادي و معيشتي ايجاد گردد نارضايتي در جامعه کمتر مي‌شود و اميدواري نسبت به آينده افزايش خواهد يافت. در حالي که به نظر مي‌رسد با توجه به آنچه در جامعه قابل مشاهده است اين نارضايتي کمتر نمي‌شود. به عبارت ديگر روند عمومي جامعه به خصوص با تحريم‌ها و اينکه سياست خاصي را هم در اين زمينه نداريم اين مساله به راحتي حل و فصل نمي‌شود. به علاوه اگر هم گشايشي در امور پيدا شود مسائل و مشکلاتي در کشور و جامعه ايران وجود دارد به اين سادگي‌ها قابل حل شدن نيست. مشکلاتي از قبيل بحران آب و محيط زيست که چندان توجهي هم به آن نمي‌شود.