تصمیم نهایی دولت برای قیمت نان

مشاور وزير امور اقتصادي و دارايي مي‌گويد سياست قطعي دولت عدم افزايش قيمت نان در سالجاري است، بنابراين تا پايان سال 1401 شاهد افزايش قيمت نخواهيم بود. براي سال آينده هم طبق رويه سال‌هاي گذشته، در هر استان متناسب با آناليز قيمت و شرايط، درباره قيمت نان تصميم‌گيري خواهد شد. طرح هوشمندسازي يارانه نان به‌منظور مديريت و شفاف‌سازي ميزان تخصيص آرد به نانوايي‌ها از اوايل سالجاري کليد خورد. طبق اين طرح قرار شد دولت به نانوايي‌ها آرد را به قيمت آزاد بدهد اما در ازاي فروش نان به نانوايي يارانه پرداخت کند. آنچه از همان شروع طرح به‌طور مداوم مورد تاکيد قرار گرفت اين بود که قيمت نان براي مردم تغيير نخواهد کرد. اما برخي خبرها از گران‌شدن نان و اجباري شدن خريد نان کنجدي و افت کيفيت نان در برخي نانوايي‌ها به گوش مي‌رسد. سر اصلي ماجراي گراني نان به تقاضاي نانوايان مي‌رسد. نانوايان گلايه دارند که نرخي که امسال به آنها داده شده نرخ سال 99 است و مي‌گويند الان هيچکس نمي‌تواند بگويد که با درآمد سال 99 مي‌توان در 1401 زندگي کرد. بر اين اساس آنها خواستار اين هستند که نرخ نان منطقي و مطابق با تورم و رشد هزينه‌ها تنظيم شود. درباره آخرين جزئيات طرح هوشمندسازي يارانه نان و همچنين احتمال تغيير قيمت نان در روزهاي پيش‌رو با «محمد جلال» مشاور وزير امور اقتصادي و دارايي گفت‌وگو کرديم. «محمد جلال» مي‌گويد که سياست قطعي دولت عدم افزايش قيمت نان در سالجاري است. بنابراين، تا پايان سال 1401 شاهد افزايش قيمت نخواهيم بود. براي سال آينده هم طبق رويه سال‌هاي گذشته، در هر استان متناسب با آناليز قيمت و شرايط، درباره قيمت نان تصميم‌گيري خواهد شد. وي تاکيد مي‌کند که به هيچ عنوان آزادسازي قيمت نان در دستور کار نيست. گفت‌وگوي ما با مشاور وزير امور اقتصادي و دارايي را در ادامه بخوانيد. حدود 180 روز از آغاز طرح هوشمندسازي توزيع آرد يارانه‌اي مي‌گذرد. موضوع هدررفت آرد يارانه‌اي سال‌هاست وجود دارد اما تا پيش از دولت سيزدهم اقدام موثري براي اصلاح اين روند انجام نشده بود. حل اين مشکل از دو مسير ممکن بود؛ يا با حذف آرد يارانه‌اي قيمت نان آزاد و مابه‌التفاوت آن به مردم پرداخت مي‌شد؛ يا با شفاف کردن اطلاعات، در مرحله توزيع، جلوي رانت آرد يارانه‌اي گرفته مي‌شد که با توجه به تاکيدي که رئيس‌جمهور داشتند که قيمت نان تغيير نکند، راه‌حل دوم انتخاب شد و با کمک تيمي از جوانان نخبه دانشگاه صنعتي شريف، طرحي با محوريت شفاف کردن عملکرد نانوايان تهيه شد و به اجرا درآمد. در فاز اول اين طرح که با موفقيت به اتمام رسيده، 76 هزار نانوايي در سراسر کشور (بالغ بر 98 درصد از کل نانوايي‌ها) به دستگاه کارت‌خوان هوشمند مجهز شده‌اند. بعد از تجهيز نانوايي‌ها به کارت‌خوان هوشمند، ثبت و بررسي عملکرد نانوايان مبتني بر ساعات آغاز به کار نانوايي، ميزان فروش، سرعت توليد نان و... با جزئيات استخراج شد. همچنين بر اساس اين داده‌هاي مهم، دولت توانست به‌صورت علي‌الحساب، معادل 15 درصد از فروش نانوايي در روز را به‌عنوان کمک‌هزينه، جهت جبران هزينه‌هاي سربار به حساب نانوايان واريز کند. برخي نسبت به موفقيت پروژه نصب کارت‌خوان‌هاي هوشمند دچار ترديد هستند و مي‌گويند در اين ميان بودجه عظيمي هم هدر رفته. به نظر شما، اهداف مدنظر طرح چقدر محقق شده است؟اجراي طرح طبق برنامه پيش مي‌رود و کاملا موفق بوده است. بعد از اجراي فاز اول طرح، 98 درصد نانوايي‌ها به دستگاه‌هاي کارت‌خوان هوشمند مجهز شدند و تعداد تراکنش‌هاي مرتبط با خريد نان افزايش معناداري پيدا کرد که اين آمار مويد موفقيت طرح است. از طرفي صرفا با اجراي فاز اول طرح، از هدررفت آرد يارانه‌اي که به‌صورت خروج از زنجيره توليد نان رقم مي‌خورد، جلوگيري شد و براساس روند افزايشي که مصرف نان کشور دارد، در ابتداي هر سال چند درصد به ميزان مصرف نان (آرد يارانه‌اي) اضافه مي‌شود؛ امسال به دليل حذف ارز ترجيحي و افزايش قيمت در کالاهاي جانشين نان، اين افزايش بايد شديدتر هم مي‌بود، اما جالب است که با اجراي طرح هوشمندسازي توزيع آرد يارانه‌اي، نه تنها ميزان مصرف آرد يارانه‌اي افزايش مرسوم هر سال را نداشت بلکه کاهش هم داشته که دليل آن، کاهش مصرف مردم نيست بلکه دليلش جلوگيري از خروج آرد يارانه‌اي از زنجيره توليد نان است. نکته مثبت ديگر اين است که دولت به‌صورت هدفمند توانست از نانوايان حمايت کند. در واقع با ثبت عملکرد نانوايان به‌صورت شفاف، مبالغي به‌عنوان کمک‌هزينه به حساب نانوايان واريز مي‌شود که اين رقم در مراحل بعدي طرح افزايش چشمگيري خواهد داشت. دولت به اين موضوع واقف است که بايد از اقتصاد توليد نان حمايت کند و ارقامي که طي ماه‌هاي گذشته به کمک‌هزينه پرداخت شده، براي جبران هزينه‌ها کفايت نمي‌کند به همين دليل قصد دارد اين کمک‌هزينه را افزايش دهد. بعد از اجراي اين طرح، نانوايان هنوز از وضعيت کاري خود راضي نيستند و مي‌گويند هزينه‌هاي پخت با درآمدشان همخواني ندارد و برخي‌ها حتي مجبور به تعديل نيرو شده‌اند. برنامه شما براي کاهش مشکلات نانوايان چيست؟يکي از آثار اجرايي طرح هوشمندسازي توزيع آرد يارانه‌اي شفافيت عملکرد نانوايان جهت اعمال هرگونه سياست حمايتي است؛ الان اگر دولت بخواهد از نانوايان حمايت کند مي‌تواند متناسب با عملکرد هر نانوايي اين حمايت را انجام دهد. هم‌اکنون معادل 15 درصد از عملکرد روزانه نانوايان تا يک سقف مشخصي، به‌عنوان کمک‌هزينه به‌صورت روزانه به حساب آن‌ها واريز مي‌شود. اين ميزان در مراحل بعدي قطعا افزايش پيدا خواهد کرد و دولت اين نويد را به نانوايان مي‌دهد که در اجراي اين طرح منافع آن‌ها به خوبي ديده شده است تا وضعيت آن‌ها قبل و بعد از اجراي اين طرح متمايز شود.