کمبود معلم و افت آموزشی

ساماندهی نیرو در آموزش و پرورش یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین کارهایی است که وزارتخانه برعهده دارد و گاه نیازمند برنامه‌ریزی‌های چند ساله است. اما این کار در بیش از یک دهه‌ گذشته با گرفتاری‌های گوناگونی روبه‌رو بوده که مهم‌ترین آن کمبود شدید نیرو است. کمبود نیرو بنابر آمارهای ارائه شده در سخنان دست‌اندرکاران گاه به 300 هزار معلم می‌رسد و راه‌های کوتاه‌مدت و اورژانسی جبران آن نیز به کارگیری نیروهای خرید خدمات و دانشجویان ترم‌های پایانی دانشگاه فرهنگیان، جذب معلمان از راه آزمون استخدامی، معلمان مهرآفرین، معلمان آزاد، معلمان حق‌التدریس، به‌کارگیری فرهنگیان بازنشسته و سپردن چند ساعت تدریس به معاونان و مدیران مدرسه و البته افزایش ساعت‌های تدریس به شکل اضافه کار به معلمان شاغل است. گرچه همه این روش‌ها کلاس‌ها را پر می‌کنند اما هر کدام به شکلی زمینه افت کیفیت آموزشی را نیز فراهم کرده که طرح و پرداختن به آن در این فضای اندک رسانه‌ای ممکن نیست؛ از این رو از آن درگذشته و تنها به یک سفارش بایسته بسنده می‌شود. بر کسی پوشیده نیست که یکی از مهم‌ترین ریشه‌های ناکارآمدی در انجام وظیفه، رضایتمندی است. به‌کارگیری نیروهای اشاره شده در بند بالا زمانی می‌تواند از حداقل‌های کارآمدی برخوردار باشد که افراد به‌کار گرفته شده از کار خود رضایت نسبی داشته باشند. مهم‌ترین ریشه رضایتمندی دستمزد کافی و پرداخت‌های به‌موقع است؛ که کم‌و‌بیش معلمان از این نظر گلایه‌مند هستند. سال‌هاست بازنشستگان فرهنگی برای همسان‌سازی حقوق به هر در می‎زنند ، بازنشسته‌های 1400 پس از یک سال و اندی هنوز سنوات خود را دریافت نکرده‌اند، دریافت حقوق معلمان خرید خدمات، مهرآفرین، حق‌التدریس، شاغل و بازنشستگانی که همچنان با آموزش و پرورش همکاری می‌کنند، چندین ماه از طلب سال گذشته خود را دریافت نکرده‌اند و این بدقولی‌ها زمینه دلزدگی، خستگی، کم‌انگیزگی، رفتن به دنبال شغل‌های دوم و سوم، عدم تمرکز برآموزش و بی‌توجهی به وظیفه‌های حرفه‌ای شده و می‌شود. اگر با به‌کارگیری این نیروها به دنبال خالی نگذاشتن کلاس‌ها هستیم که احتمالا شدنی است اما بی‌گمان نارضایتی‌های معلمان، در هر سطحی، به‌شدت برکیفیت آموزشی آنان در کلاس آسیب می‌زند و دست‌اندرکاران باید در این زمینه پاسخگو باشند. آیا امسال می‌توانیم شاهد عمل به وعده‌های دست‌اندرکاران در پرداخت‌ ماهانه پرداخت‌ها باشیم یا بازهم آموزش و پرورش در رفتاری غیر اخلاقی فقط به دنبال پر کردن کلاس‌هاست!؟