آیا وثیقه تاثیرگذار است؟

برخي مسئولان در مواجهه با مشکلاتي که در کشور به‌وجود مي‌آيد، بعضا به جاي استفاده از روش‌هاي کارشناسي، علمي و تجربي به روش‌هاي احساسي و غيرتجربي متوسل مي‌شوند. يعني براي هر مشکلي راه‌حلي انتخاب مي‌کنند که آسان‌ترين راه‌حل است. يکي از معضلاتي که امروز جنبه خبري آن، همگاني شده، مساله مهاجرت است که در ميان تصميم‌گيران و تصميم‌سازان چند رويکرد نسبت به آن مطرح است. نخست گروهي که براي‌شان مهم نيست مهاجرت اتفاق بيفتد يا نيفتد و براي‌شان علي‌السويه است. عده ديگر که نگاه عميق‌ و نهايي دارند، مي‌دانند که مهاجرت چه ضرر جبران ناپذيري به کشور وارد مي‌کند. گاهي تعبير مي‌کنم که هر متخصصي که از کشور مي‌رود از يک کوه طلا بيشتر ارزش دارند. چون ارزش، توسعه، رشد و بالندگي يک کشور روي دست و فکر نيروي انساني آن کشور است. اگر کشوري همه معادن و نعمت‌هاي الهي را داشته باشد ولي نيروهاي متخصص و کارآمد و توانمندي براي اداره و استخراج معادن نداشته باشد، رو به عقب خواهد رفت. اين سوال مطرح است و بايد مطالعه شود که علل مهاجرت چيست و چرا برخي حاضرند جلاي وطن کنند؟ متخصصي که سال‌ها در اينجا کار کرده، از مقبوليت بالايي هم برخوردار و شناخته شده است حاضر به جلاي وطن است و از کشور خارج مي‌شود. گزارشي در همين رابطه از صداوسيما پخش شد. از ميان 150 نفر دانشجوي رشته رياضي دانشگاه شريف 149 نفر مهاجرت کرده و فقط يک نفر باقي مانده است! به همين جهت دانشگاه شريف در مقطع ليسانس از دانشگاه‌هاي برجسته و بلکه شناخته شده دنياست ولي در مقطع فوق ليسانس بسيار ضعيف چون فارغ‌التحصيلان ديگر حاضر به ادامه تحصيل در داخل کشور نيستند. جواني که از مزاياي اين کشور بهره‌مند شده و تحصيل‌کرده نتيجه را به ساير کشورها و بيگانگان تقديم مي‌کند. به نظر مي‌رسد چند دليل در اين رابطه وجود دارد. گفته مي‌شود بالا بردن مبلغ وثيقه يکي از راهکارهايي است که در پيش گرفته‌اند همان‌طور که اخيرا افزايش بيش از صد برابري وثيقه خروج از کشور دانشجويان علوم پزشکي اعلام شد. اما چرا برخي نخبگان، کشور را براي زندگي مناسب نمي‌بينند؟ آيا مديريت ما اشکال دارد به دليل اينکه نمي‌توانيم امنيت فکري، رواني را براي نخبگان کشور فراهم کنيم؟ وجود رانت در کشور پديده آزار دهنده است. رانت يعني کار نکرده و پول فراوان به دست آوردن. کار و تلاش نمي‌کند و موقعيت به دست مي‌آورد که بعضا به دليل خانواده است. تلاش نمي‌کند ولي ميلياردر و تريلياردر مي‌شوند. مهمتر از اينها عدم شفافيت است. در چنين شرايطي برخي طبيعتا مي‌گويند هرقدر هم زحمت بکشيم، جايگاه واقعي خودمان را نمي‌توانيم پيدا کنيم چون عده‌اي که رانتخوار مالي، رانتخوار سياسي و اجتماعي هستند جاي افراد شايسته را مي‌گيرند. يکي ديگر از مسائل مربوط به مهاجرت اميد نداشتن به آينده شغلي و کاري است. اين يکي از خطرناک‌ترين اتفاقاتي است که دارد در کشور مي‌افتد. طبق اعلام دستگاه‌هاي وابسته به وزارت بهداشت در آينده بايد پزشک عمومي از پاکستان و هندوستان همانند قبل از انقلاب وارد کنيم! به جاي اينکه دولت از راه برنامه‌ريزي درست وارد شود، متوسل به جريمه کردن شده است. اتفاقا وقتي افراد جريمه مي‌پردازند اميد بازگشتنش پايين‌تر مي‌آيد. چون اسمش وثيقه است درحالي که در اصل جريمه است. دوبي پزشکان ايراني را با بيش از 10 برابر درآمدشان در ايران جذب خود مي‌کند. بايد راه علمي و تجربي در پيش بگيريم.