اولین «تعزیه تلویزیونی» را ساختیم

تهيه‌کننده و کارگردان «بلاتشبيه» از ويژگي‌هاي اين تعزيه تلويزيوني سخن گفت که به اعتقاد او براي اولين‌بار مهمان خانه‌هاي مردم شده است. مسلم نادعلي‌زاده بيان کرد: آوردن عزاداري‌هاي سنتي در قاب تلويزيون از اين حيث که مخاطبان سيما هم گسترده‌اند و هم به‌دلايل متعدد احتمال دارد امکان حضور در مجالس عزاداري را نداشته باشند اما دلشان با آن باشد، در دستور کار شبکه‌هاي تلويزيوني قرار گرفته است. وي اضافه کرد: يکي از گونه‌هاي عزاداري شبيه‌خواني است و با توجه به مسائل پيش‌آمده نظير محدوديت‌هاي کرونايي، برعکس حالتي که هميشه مردم به مجلس عزاداري مي‌رفته‌اند، حالا تعزيه را مهمان خانه‌هاي مردم کرده‌ايم. اين کارگردان درباره تفاوت‌هاي تله‌تعزيه و مستندهايي که تعزيه را نشان مي‌دهند، اظهارکرد: در مستندها هدف اين است که شبيه‌خواني معرفي شود و گوشه‌هايي از آن نمايش داده شود، اما ما در اين مجموعه گوشه‌هايي از واقعه عاشورا را در قالب شبيه‌خواني و به‌صورتي روايي و پيوسته نمايش مي‌دهيم؛ به‌طور مثال از قسمت اول که اعزام مسلم بن‌عقيل به کوفه است تا عاشورا و وفات حضرت رقيه(س) همه اينها در يک نمايش مستمر ولي در قالب شبيه‌خواني نمايش داده مي‌شود. راوي برنامه هم در ميانه اين قسمت‌ها، ابعاد ديگري از واقعه را روايت مي‌کند. بر اين اساس، مجموعه «بلاتشبيه» يک مجموعه به‌هم‌پيوسته است که چکيده 14 مجلس تعزيه است. وي به آيتم‌هاي ديگر مجموعه «بلاتشبيه» اشاره کرد و افزود: تحليل موسيقايي مجالس از جمله اين آيتم‌هاست که کارشناس مربوطه، نغمات و گوشه‌ها و دستگاه‌هاي آوازي را در هر قسمت معرفي و تحليل مي‌کند. از شبيه‌خواني مجالس متعددي داريم که به هزار عنوان مي‌رسد. ما در مجموع تلاش کرديم اين برنامه هم داستاني و روايي باشد و هم مردم شبيه‌خواني ديده باشند. نادعلي‌زاده اين اتفاق را براي اولين‌بار در تلويزيون معرفي کرد و گفت: در تلويزيون گاهي سريال‌هايي مثل «شب‌دهم» ساخته شده و گوشه‌هايي از تعزيه هم نمايش داده شده است و يا برنامه‌هايي پخش شده است که صرفا به بازتاب صحنه‌هايي از تعزيه پرداخته‌اند، اما اين اولين تعزيه تلويزيوني يا تله‌تعزيه است که با امکانات استوديويي ساخته شده است. وي درباره جذب مخاطب به اين مجموعه اظهارکرد: براي قضاوت هنوز زود است اما تلاش کرديم تعزيه را به تلويزيون بياوريم. مخاطب ما پيش از اين، از ديدن اين مدل از عزاداري در قاب رسانه‌ملي محروم بود و اين امکان، هم‌اکنون فراهم شده است.

تعزيه در ايران زنده است

اين تهيه‌کننده درباره هنرمندان اين تعزيه‌ها توضيح داد: در اين برنامه، شبيه‌خواناني از نقاط مختلف کشور حضور دارند که تعدادشان به 40 نفر مي‌رسد و همچنين از سازهاي ترومپت، طبل و ني بهره گرفته شده است. وي که خود از خانواده‌اي تعزيه‌خوان است درباره اين هنر آييني عنوان کرد: شبيه‌خواني منسوخ نشده است و همچنان در بسياري از نقاط کشور محوري‌ترين نوع عزاداري است و ساير ارکان عزاداري در حاشيه آن هستند. ممکن است سهم تهران از اين هنر کمتر باشد اما در شهرستان‌ها توجه به شبيه‌خواني همچنان زياد است و مردم با علاقه در اين مجالس شرکت مي‌کنند و بايد اذعان کرد که تعزيه همچنان به‌عنوان ارزنده‌ترين ميراث ادب نمايشي در ايران، زنده است. نادعلي‌زاده درباره توجه هنرمندان جهان به تعزيه ايران نيز بيان کرد: تعزيه از 50 سال پيش مورد توجه انديشمندان در دنيا قرار گرفته است. بايد کارهاي جديدي در مورد تعزيه انجام داد و به نوعي جهانيان را که تشنه مشاهده تعزيه هستند مورد توجه قرار داد. بايد بتوان نمونه‌هايي از تعزيه فاخر را توليد و ارائه کرد. وي در پايان خاطرنشان کرد: به‌رغم استقبال جهانيان، ما اين آشنايي را ايجاد نکرده‌ايم و از ظرفيت‌هاي تعزيه بهره نبرده‌ايم. تعزيه يک رسانه ايراني اسلامي است و اگر قدرش را ندانيم سرمايه عظيمي را کنار گذاشته‌ايم. شبيه‌خواني دارايي ارزشمندي است که مي‌تواند براي زماني طولاني، نسل‌هاي متعدد ما را بهره‌مند کند.