اروپا مشتاق‌ترين طرف براي رسيدن به توافق در وين است

مهدي ذاکريان در گفت‌وگو با «آرمان ملي»:

اروپا مشتاق‌ترين طرف براي رسيدن به توافق در وين است

نبايد برايمان مهم باشد در آمريکا چه کسي به قدرت مي‌رسد

موتور احياي برجام به‌وسيله فرانسه وآلمان روشن شده است

آرمان‌ملي- پورحسين: علي باقري، مذاکره‌کننده ارشد ايران با بيان اينکه ايده‌‌هاي پيشنهادي شکلي و محتوايي خود را به ‌منظور هموار ساختن مسير براي جمع‌‌بندي سريع مذاکرات وين که با هدف اصلاح يک‌ شرايط پيچيده خسارت ‌بار ناشي از خروج يکجانبه و غيرقانوني آمريکا آغار شده، به طرف‌‌هاي مقابل ارائه داديم. باقري افزوده است که به‌ صورت نزديک با شرکاي برجامي خود، به ‌ويژه هماهنگ‌ کننده مذاکرات برجام، به‌ منظور ارائه فرصتي ديگر به آمريکا براي نشان‌ دادن حسن‌نيت و مسئوليت‌ پذيري خود کار مي‌کنيم. اين مسئول ايراني در ادامه گفته است که ايران‌ آماده جمع‌‌بندي مذاکرات در مدت زمان کوتاهي است، اگر طرف مقابل نيز آماده اقدام مشابه باشد. اين اظهارات در حالي مطرح مي‌شود که برخي شائبه‌ها در خصوص اراده در راستاي رسيدن به توافق را اساسا زير سوال مي‌برند و احتمال پيمودن راه‌هاي ديگر از سوي طرفين را محتمل مي‌دانند. در راستاي بررسي اين مسائل «ÂÑãÇäãáí» ÝÊææíí ÈÇ ãåÏí ÐǘÑíÇä¡ ÊÍáíáÑ ÇÑÔÏ ãÓÇÆá ÓíÇÓÊ ÎÇÑÌí ÏÇÔÊå ˜å ÏÑ ÇÏÇãå ãíÎæÇäíÏ.

از دست‌رفتن زمان در مذاکرات برجامي چه پيامدهايي در پي دارد؟

در مذاکرات همواره اين انگيزه وجود دارد تا با به‌دست آوردن جايگاه بهتر، بتوان امتيازات بيشتري به‌دست آورد و امروز نيز در مذاکرات برجامي نيز اين انگيزه وجود دارد. صحبت‌هاي برخي مقامات ايراني در حوزه سياست خارجي نيز اين را نشان مي‌دهد که ايران به مرز گريز هسته‌اي رسيده است و مي‌تواند از اين طريق به منافع بيشتري دست پيدا کند. در همين راستا ايران انتظار دارد با توسعه فعاليت‌هاي هسته‌اي که در سال‌هاي اخير داشته است، امتيازات بيشتري از طرف مقابل بگيرد زيرا به مراتب در اين عرصه به توانايي بيشتري رسيده است. در اين ميان بايد توجه شود که گذر زمان براي اقتصاد ايران خروجي خوبي ندارد.

اين نگاه در خصوص زمان، ميان طرف‌هاي مذاکره‌کننده غربي نيز وجود دارد؟

شرايط در کشورهاي غربي کاملا متفاوت است زيرا آمريکا مي‌داند به‌واسطه اينکه ايران مي‌تواند در حوزه انرژي و امنيت آن بسيار اثرگذار باشد به همين علت به سمتي نمي‌رود که بي‌ثباتي شکل گيرد. با اين وجود اروپا فشارهايي به آمريکا وارد مي‌کند تا با رفع تحريم نفت ايران تا حدودي مشکل انرژي را حل و فصل کند. اين جلسه جديد مذاکرات نيز که صحبت‌هايي در خصوص شکل‌گيري آن مطرح مي‌شود نيز ريشه در همين امر دارد. امروز شايد تنها طرفي که به شدت علاقه دارد تا مذاکرات از سر گرفته شود و يک توافق حاصل شود،‌ اروپاست. زيرا آنها از نظر مساله انرژي زير فشار قرار گرفته‌اند و مشتاق هستند تا منابع عظيم ايران بار ديگر وارد بازارهاي جهاني شود. امروز اروپا مشتاق‌ترين طرف براي رسيدن به توافق است زيرا آمريکا و ايران هنوز در اين خصوص کوتاه نيامده‌اند و روسيه و چين نيز به علت اينکه از تحريم ايران، منتفع مي‌شوند، خيلي اشتياقي براي اين توافق ندارند. فرانسه و آلمان و تا حدودي بريتانيا امروز در مسير رفع موانع از مقابل مذاکرات هستند. چين به‌واسطه دريافت انرژي ارزان قيمت مشخصا در اين ميان به منافع قابل توجهي رسيده است و روسيه نيز به‌واسطه صادرات انرژي در اين حوزه، تمايلي به احياي برجام ندارد. امروز موتور احياي برجام به‌وسيله فرانسه و آلمان روشن شده است و ساير طرف‌ها گويا علاقه خاصي در اين زمينه ندارند.

وضعيت و جايگاه سياسي دولت بايدن در عدم به نتيجه رسيدن مذاکرات برجام نيز موثر بوده است؟

ساختار سياسي در آمريکا به گونه‌اي نهادينه شده است که اساسا نمي‌توان گفت که دولتي ضعيف در آمريکا مستقر شده است و اين صحبت‌ها به دور از واقعيت است. در نظام آمريکا طبيعي است که هر رئيس‌جمهوري نتواند عملکرد خوبي داشته باشد، نمي‌تواند در دور بعدي انتخابات به پيروزي برسد و اين اتفاق براي ترامپ نيز رقم خورد. به همين شکل بايدن نيز ممکن است در انتخابات سال 2024 شايد نتواند راي لازم را به‌دست آورد. اين ارزيابي که عنوان مي‌شود در ايران همواره به دولت مستقر در آمريکا توجه مي‌شود، ارزيابي درستي است. به اين شکل که توجه مي‌شود در آمريکا چه دولتي به سر کار خواهد آمد و از کدام دولت مي توان امتياز بيشتري به‌دست آورد. اين يک نگاه اشتباه در عرصه سياسي ايران است. بايد توجه داشت که همواره در مسائل مختلف بايد ابتدا نگاهمان به داخل باشد و براي ما اهميتي نداشته باشد که در ساير کشورها چه کسي به قدرت مي رسد. اين سياست ريشه در اين دارد که منافع ملي در اولويت قرار گرفته است و مبتني بر همين امر عمل مي‌شود. منافع ملي به عنوان يک محرک سبب مي شود تا ديپلماسي کشور فعال و سياست خارجي به سمت حل مشکلات کشور سوق پيدا کند. امروز مساله معيشت براي مردم ايران در اولويت اول قرار دارد.