داشتن پلن‌هاي مختلف توافق را نزديک‌تر مي‌کند

مذاکرات برجام به روند فرسايشي رسيده و دو طرف سقفي را براي خود قائل شده‌اند و علاقه‌مند هستند که بر روي آن سقف حرکت کنند. به همين جهت تا موقعي که اين نگاه عوض نشود و دو طرف مذاکرات نپذيرند که يا بايد به صورت پله پله يا پکيج و بسته کامل با يکديگر کنار بيايند به نظر مي‌رسد که اين مذاکرات فرسايشي ادامه پيدا خواهد کرد. لذا مذاکرات دوحه، پيش از آن 8 دور مذاکراتي که در وين صورت گرفت و پيشنهاد اخير اتحاديه اروپا همه مقدمات يا مؤخراتي است که تلاش مي‌کند سقف آرزوها را مقداري جابه‌جا کند‌. اما با توجه به دلايلي که دو طرف دارند هيچ کدام نمي‌توانند خيلي کوتاه بيايند و تا زماني که چنين نگاهي وجود دارد مذاکرات به نتيجه نخواهد رسيد. از طرفي زماني که موضوع مذاکرات پيش مي‌آيد موضوع منافع کشورهاي روي ميز خيلي مهم مي‌شود. يعني نمي‌توانيم بگوييم که مذاکرات 1+4 با ايران شکل گرفته اما برخي از کشورها يا بلوک‌هاي قدرت يا منافع خود را کمتر ديدند يا اصلا منافع خود را ناديده گرفتند. لذا زماني که بحث مذاکرات پيش مي‌آيد همه طرف‌هاي حاضر علاقه‌مند هستند که منافع خود را کسب کنند و امتيازاتي دريافت کند. در اين فرايند شايد برخي اتفاقات و حوادث بتواند شرايط را تسهيل کند. مثلا در گذشته اينگونه بوده که چون اروپايي‌ها اصطلاحا برپاکننده مذاکرات بوده‌اند مقداري حرفشان بيشتر و بهتر از بازيگران ديگر خريدار داشته است. در حال حاضر نيز شايد اينگونه باشد که با توجه به رويکردي که دولت در نوع نگاه خود به سياست خارجي دارد برخي از بازيگران حرفشان خريداري بيشتري داشته باشد تا ديگر بازيگران. بنابراين روس‌ها نيز در تلاشند که به گونه‌اي ميز مذاکرات را مديريت کنند که منافع خود را کسب کنند. حال اين منافع امکان دارد که برخي اوقات گرفتن امتياز از آمريکا براي مذاکرات موشکي باشد يا منازعاتي که ميان آمريکا و روسيه موجود است. يا در خصوص بحث انرژي و تحريم‌روس‌ها باشد که روس‌‌ها بتوانند منافع اقتصادي بيشتري کسب کنند. هرچند که تحريم روس‌ها از سوي اتحاديه اروپا همراهي نشده است. لذا بازيگراني که دور ميز مي‌نشينند همه به دنبال منافع خود هستند و اين توان تيم مذاکره کننده است که بايد هنر گرفتن امتيازات بر اساس ملاحظات و مقتضيات روز داشته باشد. در نهايت چشم‌انداز مذاکرات اينگونه است که کشورهايي که براي خودشان مذاکرات هدفمند شکل مي‌دهند حتما پلن‌هاي مختلفي دارند و يک پلن روي ميز حاضر نيست. در اين راستا به نظر مي‌رسد تجربه ما در ساليان سالي که مذاکره صورت گرفته هميشه براي موقعيت‌ها و فرصت‌هاي مختلف جايگزين و آلترناتيو داشتيم. اگر چنين شرايطي باشد که جايگزي‌هاي مختلفي وجود داشته باشد مذاکرات به نتيجه‌گيري و رسيدن به توافق نزديک‌تر خواهد شد. در حال حاضر برخي از خواسته‌هاي طرفين به نقطه انجماد رسيده و حاضر نيستند از يک سقفي پايين بيايند. لذا وقتي موضوع مذاکره در يک سقفي بسته مي‌شود ديگر مذاکرات خيلي جلو نمي‌رود و با روند فرسايشي مواجه مي‌شود.