خروج مجدد آمريکا از برجام ديگر شوک‌آور نخواهد بود
دياکو حسيني در گفت‌وگو با «آرمان ملي»:
خروج مجدد آمريکا از برجام ديگر شوک‌آور نخواهد بود
بايد از مواهب حداقلي برجام استفاده کرد
آرمان ملي- پورحسين: روز گذشته يعقوب رضا زاده، عضو کميسيون سياست خارجي مجلس اظهار کرد که در چند روز گذشته اعضاي کميسيون امنيت ملي جلساتي با رئيس تيم مذاکره کننده هسته‌اي ايران داشته و طبق مباحث مطرح شده با توجه به تلاش‌هاي طرف‌‌هاي اروپايي براي به نتيجه رسيدن مذاکرات برجام، احتمالا در روزهاي آينده دور جديد مذاکرات برگزار خواهد شد. وي افزوده است که اين دور از مذاکرات با پشتوانه و عزم جدي طرف ما و طرف مقابل صورت مي‌گيرد. چندين ماه است که مذاکرات بدون نتيجه مانده و با رويکرد جديد توافق خوبي بين طرفين انجام ميشود البته توام با دقت عمل و رسيدن به نتيجه قابل قبول براي ملت و مجلس خواهد بود. رضازاده درباره مکان مذاکرات گفته است که احتمالا جلسات رايزني در وين برگزار خواهد شد البته ما پيشنهاد کرديم مذاکرات در خاک ايران باشد ولي در نهايت مکان قطعي مذاکرات بعد از توافق طرفين مشخص ميشود. در راستاي بررسي اين اظهارات و آخرين مواضع در خصوص مذاکرات ايران و آمريکا، «آرمان ملي» گفت‌وگويي با دياکو حسيني، تحليلگر ارشد مسائل سياست خارجي داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
با توجه به اينکه اعلام شده است بار ديگر مذاکرات در وين ادامه پيدا مي‌کند، ارزيابي شما از دور جديد مذاکرات چيست؟
در ماه‌هاي اخير در حوزه مذاکرات در وين و احياي برجام موضوع افکار عمومي کمتر مورد توجه قرار گرفته و به ندرت شاهد هستيم که اطلاعاتي از مذاکرات به بيرون منتشر ميشود. همين امر سبب شده تا امروز مشخص نباشد در خصوص چه مواردي مذاکره صورت مي‌گيرد و نتيجه آن چه خواهد شد. در همين راستا با قاطعيت نمي‌توان گفت که امروز آيا اراده‌اي براي توافق وجود دارد يا خير. فارغ از اين مساله هنوز مشخص نيست که آيا طرفين حاضر شده‌اند که از خود انعطافي براي رسيدن به توافق نشان دهند يا خير. دولت آمريکا نيز به نظر نمي‌رسد که آماده نرمش باشد تا امتيازات مطلوب ايران را بپذيرد و ارائه دهد. اين وضعيت سبب شده تا اين نتيجه حاصل شود، توافق سخت به‌دست مي‌آيد. در عين حال ايران و آمريکا حاضر نيستند تا شکست مذاکرات را اعلام کنند. ممکن است يکي از دلايل اين اتفاق اين باشد که حداقل طرف ايراني شرايط را براي توافق مهيا نمي‌بيند زيرا طرف آمريکايي با نزديک شدن به انتخابات ميان دوره‌اي کنگره، نمي‌تواند به ايران امتيازي بيش از اين بدهد. به همين علت ممکن است مذاکرات تا زمان انتخابات ميان دوره‌اي آمريکا نيز طول بکشد. اين‌ها پيش بيني‌هايي است بر اساس اطلاعات ناقصي که منتشر ميشود. به نظر مي‌رسد گفت‌وگوها در اين فضاي داشته باشد.
آيا ايده عدم توافق با دولت متزلزل بايدن مي‌تواند نتايج مثبتي در پي داشته باشد؟
معناي اين صحبت که گفته ميشود نبايد با دولت متزلزل فعلي توافق شود اين است که بايد با دولت مستقر و قوي توافق شود که به نظر مي‌رسد منظور دولت احتمالي بعدي جمهوري خواه است. بايد توجه داشت که اگر در ابتداي سال 2025 قرار باشد دولتي جمهوري خواه در آمريکا بر سر کار آيد، مانند دموکرات‌ها برخورد نخواهند کرد. جمهوري خواهان اگر بخواهند با ايران مذاکره کنند، خواسته‌هاي حداکثري نظير آن چيزي که پمپئو مي‌خواست، مطالبه مي‌کنند. تن دادن به اين خواسته‌ها و شروط به معناي تسليم مطلق است که مشخصا قرار نيست به اين سمت حرکت کنيم. بايد توجه داشت که اگر هر جمهوري خواهي در آمريکا به قدرت برسد، خواسته‌هاي حداکثري از ايران خواهد داشت و در نتيجه توافق با چنين دولتي در آمريکا وجود نخواهد داشت. در ايران اين نگراني وجود دارد که شايد دولت بايدن عمري طولاني نداشته باشد و بار ديگر دولت بعدي از برجام خارج شود و يا اکثريت کنگره در اختيار جمهوري خواهان قرار گيرد و اجازه ندهند برجام به صورت کامل اجرا شود که اين ارزيابي ممکن است صحيح باشد و بايد نگاهي واقع بينانه داشته باشيم. اگر برداشت اين چنيني وجود دارد، تداوم مذاکرات بي‌فايده است.
آيا خروج مجدد آمريکا از برجام محتمل است و در اين صورت چه تبعاتي خواهد داشت؟
برخي بر اين باور هستند که اگر آمريکا بار ديگر از برجام خارج شود، يک شوک اقتصادي بزرگ به ايران وارد ميشود که اين باور به حقيقت نزديک نيست زيرا در زمان ترامپ تصور اين امر سخت بود و کسي انتظار بر هم خوردن توافق را نداشت اما امروز اين آمادگي به‌وجود آمده است و گزينه‌هاي مختلف مورد توجه قرار مي‌گيرد. به همين علت ديگر با برهم خوردن برجام، شوک اقتصادي آن دوران تکرار نمي‌شود. اين بار اگر آمريکا از برجام خارج شود شرايط کاملا متفاوت است زيرا ايران توان انجام اقدام متقابل دارد به‌واسطه پيشرفت‌هايي که در برنامه هسته‌اي خود داشته است. به همين علت مي‌توان از ضمانت برجام بهتر استفاده کرد. امروز دولت، ملت و نخبگان به اين نتيجه رسيده‌اند که برجام ديگر توافقي محکم نيست و نمي‌توان روي آن حساب زيادي باز کرد و به همين علت ديگر اتفاقات گذشته تکرار نخواهد شد. ايران اين بار ديگر غافلگير نمي‌شود و ديگر شوک اقتصادي به ايران تحميل نمي‌شود و به همين علت نبايد خيلي نگران تحميل شوک اقتصادي بود. پذيرش اين موضوع کمک مي‌کند تا ايران با خيال راحت‌تري به توافق بازگردد و از منافع اقتصادي آن طي دو سال و نيم آينده بهره‌مند شود تا اگر حتي دولت ديگري در آمريکا بر سر کار آمد، حداقل تا ميزاني خود را از نظر اقتصادي تقويت کرده باشد. بايد امروز از مواهب حداقلي برجام استفاده کرد تا پول‌هاي بلوکه شده به کشور بازگردد و بتوان فروش نفت را به شکل بهتري از سر گرفت. ايران بايد اين هوشمندي را داشته باشد و پس از احياي برجام، آمادگي در جامعه ايجاد شود تا ديگر به کشور شوک وارد نشود.
ارسال نظر