پيشنهادهاي تغذيه‌اي براي مواجهه با آلاينده‌ها
يک متخصص تغذيه گفت: افرادي که رژيم غذايي کم‌مغذي دارند بيشتر در خطر ابتلا به بيماري‌هاي مزمن قرار دارند و اگر اين افراد در معرض آلودگي هوا نيز قرار بگيرند شدت اين بيماري‌هاي مزمن در بدن آنها بيشتر خواهد شد. دکتر سيما جعفري‌راد در گفت‌وگو با ايسنا اظهارکرد: در دنياي امروز آلاينده‌هاي زيادي در اطراف ما وجود دارند که از مهم‌ترين اين آلاينده‌ها، آلاينده‌هاي ناشي از نفت، سوخت‌هاي فسيلي و صنايع پتروشيمي است. وي بيان داشت: ترکيباتي مانند NO2، SO2، H2S، منوکسيدکربن و ترکيبات آلي فعال مي‌توانند باعث ايجاد بيماري‌هاي مزمني مانند سرطان شوند و به همين دليل بايد تا حدامکان کمتر در معرض اين آلاينده‌ها قرار بگيريم و يا در شرايط مواجهه با اين آلاينده‌ها، راهکارهايي در پيش بگيريم تا ضرر آلاينده‌ها بر بدن را به حداقل برسانيم. اين متخصص تغذيه با اشاره به آثار قرارگرفتن در معرض آلاينده‌ها گفت: بروز واکنش‌هاي التهابي در ريه، اختلالات تنفسي، تاثير منفي بر قلب و عروق، افزايش داروهاي مصرفي و در نتيجه افزايش خطر مرگ‌ومير از آثار کوتاه‌مدت قرارگرفتن در معرض آلاينده‌ها هستند بنابراين بايد به اين موضوع توجه جدي شود که براي حفظ سلامتي کمتر در معرض آلاينده‌ها قرار بگيريم. وي افزود: نکته قابل توجه اين است که تاثير آلاينده‌ها بر سلامت افراد از مسيرهاي مختلفي انجام مي‌شود؛ اين مسيرها شامل مسيرهاي التهابي و استرس اکسيداتيو هستند. فعاليت اين مسيرها مي‌تواند باعث تغيير عملکرد سيستم عصبي اتونوم شود. تغيير سيستم عصبي اتونوم مي‌تواند بيماري‌هاي قلبي و مرگ‌ومير ناشي از اين بيماري‌ها را نيز افزايش دهد، بنابراين اگر در محيطي زندگي مي‌کنيم که زياد در معرض مواجهه با آلاينده‌ها هستيم بايد از راهکارهايي استفاده کنيم تا از سلامت خودمان محافظت کنيم. جعفري‌راد گفت: فوايد رژيم غذايي سالم براي ارتقاي سلامت ما و کاهش خطر بيماري‌هاي مزمن مشخص شده است؛ افرادي که رژيم غذايي کم‌مغذي دارند بيشتر در خطر ابتلا به بيماري‌هاي مزمن قرار دارند و اگر اين افراد در معرض آلودگي هوا نيز قرار بگيرند شدت اين بيماري‌هاي مزمن نيز با تحريک مسيرهاي التهابي و استرس اکسيداتيو در بدن آنها بيشتر مي‌شود. وي با اشاره به ويژگي‌هاي رژيم غذايي مناسب در مواجهه با آلاينده‌ها اظهارکرد: بهتر است افراد کالري دريافتي خود را با نوع فعاليت بدني‌شان متعادل کنند؛ مصرف فيبر، ماهي، ميوه و سبزيجات را افزايش دهند و مصرف نمک، قندهاي اضافي و چربي‌هاي اشباع شده را در رژيم غذايي خود محدود کنند. اين متخصص تغذيه تصريح کرد: اين تغيير رفتارهاي غذايي ممکن است براي بسياري از افراد سخت باشد اما بايد تلاش کنند با توجه به شرايط محيطي که در آن زندگي مي‌کنند رژيم غذايي خود را به سمت سالمتر شدن پيش ببرند.
ترکيبات ارتقادهنده سلامت
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي اهواز بيان کرد: بعضي از ترکيبات موجود در برخي موادغذايي، ترکيبات ارتقادهنده سلامت هستند، از جمله ترکيباتي مانند فيتونوترينت‌ها (موادمغذي گياهي) که مولکول‌هاي شيميايي هستند که در موادغذايي گياهي يافت مي‌شوند. در حقيقت اين ترکيبات متفاوت از ويتامين‌ها هستند و بدن ما نيازي ندارد که مانند ويتامين‌ها به‌طور روزانه آنها را دريافت کند اما اگر اين ترکيبات را در رژيم غذايي خود داشته باشيم باعث ارتقا و افزايش سطح سلامت ما خواهند شد. وي افزود: بسياري از ترکيبات آنتي‌اکسيداني در گروه فيتونوترينت‌ها قرار مي‌گيرند و به‌عبارتي گياهان اين فيتونوترينت‌ها را براي خود مي‌سازند تا آنها را از بيماري‌ها و شرايط مضر محافظت کنند. جعفري‌راد گفت: به همين دليل يعني ويژگي محافظتي که اين ترکيبات دارند مصرف آنها براي ارتقا سلامت ما موثر است. فيتونوترينت‌ها مي‌توانند ترکيبات اکسيداني و راديکال‌هاي آزاد را از بين ببرند و اثر آنها را بر مولکول‌هاي آلي بدن ما به حداقل برسانند و از اين طريق مقاومت بدن را در برابر برخي مواد شيميايي مضر و آلاينده‌ها بالا ببرند. وي بيان داشت: فيتونوترينت‌هايي که در رژيم غذايي انسان وجود دارند بسيار متنوع هستند؛ مانند کاروتنوئيدها، فلاونوئيدها، فيتواستروژن‌ها و الاژيک‌اسيد که از مهم‌ترين فيتونوترينت‌ها هستند. اين ترکيبات در موادغذايي گياهي متعددي ديده مي‌شوند. کاروتنوئيدها به ترکيبات مختلفي تقسيم مي‌شوند مانند بتاکاروتن، آلفاکاروتن، لوتئين و ليکوپن که اينها را مي‌توانيم در محصولات گياهي مانند کدوحلوايي، هويج، اسفناج و گوجه‌فرنگي پيدا کنيم و هرچه اين محصولات گياهي رنگ بيشتري داشته باشند، محتواي کاروتنوئيدي بيشتري نيز دارند. اين متخصص تغذيه ادامه داد: انواع ديگر فيتونوترينت‌ها را نيز مي‌توان در محصولات گياهي ديگري مانند چاي‌سبز، قهوه، شکلات تلخ، پياز، سيب، گريپ‌فروت، زنجبيل، توت‌فرنگي، تمشک، انواع بري‌ها، انواع خانواده کلم و ميوه‌هايي مانند انار و انگور و آجيل‌هايي مثل گردو و پسته يافت کنيم. وي گفت: فيتواستروژن‌ها نيز در برخي ترکيبات غذايي مثل سويا، کلم‌بروکلي، قهوه و حبوبات وجود دارند. اين متخصص تغذيه در ادامه بيان کرد: بسياري از فيتونوترينت‌ها در پوست گياهان متمرکز شده‌اند و باعث شده‌اند تا به آن گياه عطر و طعم و رنگ بدهند. شرايط پخت‌وپز مي‌تواند روي ويتامين‌ها تاثير بگذارد و ميزان آنها را کاهش دهد اما برخلاف آن، بسياري از مواقع مقدار فيتونوترينت‌ها در طول مراحل آماده‌سازي و پخت‌وپز تغيير نمي‌کند و در برخي از آنها مثل ليکوپن که در گوجه‌فرنگي وجود دارد، ميزان دسترسي بدن به آن حتي افزايش مي‌يابد؛ يعني پخت گوجه‌فرنگي باعث دسترسي بيشتر بدن به ليکوپن مي‌شود و يا سير و پياز زماني‌که خُرد مي‌شوند فيتونوترينت‌هاي بيشتري آزاد مي‌کنند. وي در پايان اضافه کرد: به‌طورکلي در زمان مواجهه با آلاينده‌ها استفاده از يک رژيم غذايي غني از ميوه‌ها، سبزي‌ها، افزايش مصرف آب و مايعات و همچنين افزايش مصرف لبنيات کم‌چرب توصيه مي‌شود. اين ترکيبات در کنار هم مي‌توانند زماني‌که آلودگي در ميزان حداکثري خود قرار دارد بدن را در برابر آلاينده‌ها محافظت کنند.
ارسال نظر