چرایی سیاست تهاجمی ترکیه

دولت ترکيه از سال 2014 براي مبارزه با تروريسم راهبرد تهاجمي را در نظر گرفت. يعني ديگر منتظر نمي‌ماند تا سازمان‌هاي تروريستي بخواهند عمليات انجام دهند. ترکيه مدعي است دولت عراق توانايي لازم را براي مبارزه با تروريسم ندارد و شمال عراق و به ‌ويژه منطقه اقليم کردستان را به حال خود رها کرده است. در نتيجه ترکيه براساس حق دفاع مشروع براي خود اين حق را قائل شده است که به عمليات نظامي در شمال عراق دست بزند. در حال حاضر ترکيه در داخل اين کشور و در شمال عراق و برخي مواقع در شمال سوريه يکسري عمليات براي سرکوب حزب کارگران کردستان، يگان‌هاي مدافع خلق و حزب اتحاد دموکراتيک سوريه انجام مي‌‌دهد. آنکارا براساس جنگ پيشگيرانه براي مبارزه با تروريسم به شناسايي مراکز پ.ک.ک مي‌پردازد و عناصر مخالف مسلح را شناسايي مي‌‌کند و سپس عمليات هوايي و زميني را انجام داده و مقرها و پناهگاه‌ها و افرادي را که تروريست مي‌نامد کشته، بازداشت و به انهدام آنها مي‌پردازد. ترکيه عمليات جديد جنگ پيشگيرانه را از سال 2020 آغاز کرد و سلسله عمليات‌هايي با عناويني همچون پنجه عقاب، پنجه ببر و ارن انجام داد و در اين عمليات‌ها حدود 15 تا 30 کيلومتر در خاک عراق پيشروي کرد و 12 پايگاه نظامي تاسيس کرد که برخي پايگاه نظامي اصلي و برخي پايگاه نظامي فرعي و پاسگاهي است و در آن ادوات نظامي همچون تانک و بالگرد نگهداري مي‌شود. در حال حاضر ارتش ترکيه و نيروهاي عمليات ويژه پليس و سازمان اطلاعات و امنيت ترکيه و فرماندهي کل ژاندارمري ترکيه به‌طور هماهنگ در عمليات ضد تروريست در داخل ترکيه و عراق و سوريه اقدام مي‌کنند. از سوي ديگر ترکيه به دنبال قاچاق نفت و گاز شمال عراق و انتقال آن به اسرائيل است. ذخاير گاز شمال عراق 30 درصد کل ذخاير اين کشور را تشکيل مي‌دهد و 70 درصد ديگر در بصره و جنوب عراق قرار دارد. بارزاني‌‌ها با ترکيه قرارداد 50 ساله بسته‌اند که نفت شمال عراق را به‌طور خودسرانه و بدون اجازه دولت مرکزي عراق صادر کنند و يکي از مقاصد اين صادرات اسرائيل است. به ‌تازگي رجب طيب اردوغان با نخست ‌وزير اقليم کردستان عراق در ترکيه ديدار کرد و پيش‌تر نيز ديداري با نيچران بارزاني انجام داده بود و مقام‌هاي ترکيه و اقليم کردستان در ماه‌هاي اخير ملاقات‌هاي متعددي با هم داشته‌‌اند. برآيند کلي اين ديدارها اين است که نفت و گاز کردستان را به‌طور غيرقانوني به ترکيه واگذار کنند تا به‌ نوعي آنکارا در برابر ايران در حوزه انرژي از قدرت چانه‌ زني بيشتري برخوردار باشد. ترکيه بيش از 12 ميليارد دلار در کردستان عراق در حوزه‌هاي انرژي و نفت و گاز سرمايه‌‌گذاري کرده است. همچنين شرکت‌هاي بزرگ ساختمان ‌سازي ترکيه در کردستان عراق حضور دارند و به سرمايه‌‌گذاري اقدام مي‌‌کنند. آنکارا تلاش مي‌کند به ‌وسيله اين اقدامات دولت مرکزي عراق را زير فشار قرار دهد و به‌ وسيله اقليم کردستان عراق و برخي جناح‌هاي سني اين کشور در امور داخلي عراق از جمله تشکيل حکومت و انتخاب نخست ‌وزير اعمال نفوذ کند. شايد براي حفظ همين نفوذ است که ترکيه بعضا از خود راهبردهاي تهاجمي نيز نشان مي‌دهد.