تاریک و روشن احزاب برای دولت‌ها
آرمان ملي- حميد شجاعي: احزاب سياسي در ايران برخلاف ساير کشورها بهار خود را در زمان انتخاباتهاي مختلف تجربه مي‌کنند و در حقيقت آن زمان است که احزاب به فعاليت‌هاي انتخاباتي مشغول مي‌شوند و نامي از آنها در رسانه‌ها و جامعه شنيده مي‌شود. اما جز اين رويکرد در طول سال چندان نام و فعاليتي از احزاب ديده نمي‌شود و تمام فعاليت‌هاي احزاب به برگزاري مجمع عمومي، کنگره يا انتخابات اعضاي هيات رئيسه و ارکان حزب مي‌گذرد. اگر هم مقداري قدمي به جلو نهند در خصوص برخي اتفاقات سياسي، يا اجتماعي واکنش نشان داده و بيانيه‌اي صادر مي‌کنند. البته براي نخستين بار چندي پيش حزبي مثل اتحاد ملت برنامه‌اي براي اداره امور کشور را به رئيس‌جمهور پيشنهاد داد که در نوع خود جالب توجه بود. با اين حال با توجه به نگاه به احزاب در جامعه بسياري کارکرد احزاب در داخل ايران را چندان همخوان با کارکردها و کار ويژه‌هاي جوامع توسعه يافته و تحزب محور قلمداد نمي‌کنند. در اکثر کشورها که نظام حزبي برقرار است اين احزاب هستند که تعيين کننده بسياري از امور از جمله انتخابات پارلمان يا رياست‌جمهوري هستند و همه‌چيز از کانال احزاب پيش مي‌رود. لذا از اين رو است که احزاب نقش پر اهميتي دارند اما در ايران از آنجا که انتخاباتهاي مختلف سازوکار خاص خود را دارد احزاب نمي‌توانند چندان تاثير‌گذاري خاص و ويژه‌اي از خود بروز دهند. اين تفاوت است که جايگاه احزاب و تحزب گرايي را در ايران و ساير جوامع روشن مي‌کند. البته نکته مهم‌تر اينجاست که در همين جامعه‌اي که احزاب زيادي در آن اعلام موجوديت مي‌کنند تنها چند حزب هستند که در طول سال نيز به‌طور منظم و متناوب برنامه‌هاي خود را دارند. از آن جمله در جريان اصلاحات مي‌توان به احزاب اتحاد ملت، کارگزاران سازندگي، اعتماد ملي و مردم سالاري اشاره کرد و در اصولگرايان نيز حزب دير پاي موتلفه همچنان روند معمول خود را دارد. از طرفي اخيرا گفته شده که دريافت کمک مالي براي احزاب از خارج کشور ممنوع است. پرسش اينجاست که مگر احزاب داخلي به‌طور رسمي و غيررسمي با خارج ارتباط دارند يا دفتري دارند که بخواهند کمک مالي نيز دريافت کنند. چه اينکه برخي احزاب به جهت ممنوعيت فعاليت اقتصادي شايد در امور روزمره خود بمانند. هرچند که برخي رسانه‌هاي دلواپس پيش از اين بارها برخي احزاب اصلاح‌طلب را به اين مساله متهم کرده‌اند اما واقع مطلب بر آن است که اساسا شبه احزاب ايراني از آنجا که به معناي واقعي کلمه کارکردهاي حزب را ندارند کمک مالي نيز از جايي دريافت نمي‌کنند.
کمک 2 ميلياردي وزارت کشور
رئيس کميسيون ماده 10 احزاب درخصوص نشست روز گذشته اين کميسيون اظهار داشت: بعد از جلسه ابتدايي که در ارديبهشت ماه داشتيم جلسه دوم را با آقاي غلامرضا برگزار کرديم. مصوبه اول بررسي نحوه تخصيص اعتبارات به احزاب بود. امسال وزارت کشور مبلغي بالغ بر 2 ميليارد تومان به حساب خانه احزاب وارد کرد که بر اساس اين مصوبه دبيرخانه با بررسي دستورالعمل کمک يارانه احزاب را انجام خواهد داد و اين پيش‌نويس در جلسات آينده مورد بررسي قرار خواهد گرفت. محسن اسلامي گفت: مصوبه دوم باتوجه به تعيين تکليفي که بايد صورت گيرد، نسبت به فعاليت‌هاي قانون‌مدارانه احزاب، مورخ 4/11 /94، کليه احزاب بايد نسبت به زمان تعيين‌شده خودشان را با قانون تطبيق داده باشند که اگر اين کار صورت نگرفته باشد اين احزاب نمي‌توانند فعاليت داشته باشد. دبير کميسيون ماده 10 احزاب تصريح کرد: هفته آينده هم کميسيون جلسه‌اي با حضور همه اعضا خواهد داشت. اسلامي درباره دريافت کمک هزينه از سوي احزاب از خارج کشور گفت: بر اساس قانون ممنوع است. فعاليت احزاب بايد بر اساس قانون سال 94 باشد که يکي از بندهاي مطرح شده ممنوعيت کمک از خارج از کشور است. وي خاطرنشان کرد: محوريت با قانون است. اين قانون فعاليت احزاب را ساماندهي مي‌کند و مصوبات بر اساس اين قانون است.
تاسيس خانه احزاب در دولت خاتمي
يک فعال سياسي اصلاح‌طلب در خصوص عملکرد احزاب و دريافت کمک‌هاي مالي از خارج اظهار داشت: درست است که طبق قانون دريافت کمک از خارج ممنوع است اما گفت‌وگو و تعامل منعي ندارد اما بايد گفت که در کشورهايي که در دنيا اتفاقات مهم را رقم مي‌زنند معمولا احزاب نقش اصلي را ايفا مي‌کنند. سيد محمود ميرلوحي به «آرمان ملي» گفت: ولي در قانون اساسي کشورمان صرفا گفته شده که فعاليت احزاب آزاد است و قانوني را تصويب کرديم که بيش از هر چيز نبايد‌هاي احزاب را گفته و کار، قدرت و حمايت و پشتيباني از احزاب مغفول است. وي افزود: در دولت آقاي خاتمي که ارتباط خيلي خوبي با احزاب داشت يک خانه احزابي تشکيل شد و يک نشست‌هايي استانداران با احزاب داشتند. اما نقش احزاب در انتخابات نقش اصلي را ندارند. عضو حزب اتحاد ملت افزود: دنيا خيلي متحول شده و گسترش پيدا کرده اما قانون احزاب راه را باز نکرد. وي در خصوص کمک مالي کميسيون ماده 10 به احزاب بيان کرد: در دولت آقاي خاتمي کمک‌هايي به احزاب مي‌شد اما پس از آن ديگر شاهد کمک‌هاي وزارت کشور و کميسيون ماده 10 نبوديم که حتي خانه احزاب بخواهد براي خودملکي را بخرد.
کمک مالي در ســـال‌‌هاي پيش هم بوده است
قائم مقام حزب اعتماد ملي در خصوص شرايط احزاب در ايران و کمک‌هاي مالي به احزاب اظهار کرد: عدم دريافت کمک مالي از خارج قانوني است که همه احزاب پذيرفته‌اند و خود ما در اساسنامه حزبمان آورده‌ايم که اساسا نمي‌توانيم شعبه خارج از کشور داشته باشيم. اسماعيل گرامي مقدم گفت: در خصوص کمک مالي وزارت کشور و کميسيون ماده 10 من در سال‌هاي پيشين هم به‌خاطر دارم که يک يا دو سالي اين کمک‌ها به صورت قانون به احزاب صورت گرفته که در حقيقت براي کمک به تحزب در جامعه بوده است. البته تا جايي که حضور ذهن دارم در دولت اقاي روحاني نيز اين کمک‌ها صورت مي‌گرفته است. وي در خصوص نوع رويکرد دولت‌ها به احزاب سياسي بيان کرد: چه دولت آقاي رئيسي و چه هر کسي به رياست‌جمهوري مي‌رسد و دولتي تشکيل مي‌دهد فقدان احزاب سياسي را درک مي‌کند و جاي خالي آن را احساس مي‌کند اما اقدامي در جهت بهبود عملکرد احزاب و حمايت صورت نمي‌پذيرد.
ارسال نظر