لزوم ابهام‌زدایی از روند مذاکرات

صحبت‌هاي اخير آقاي رابرت مالي را بايد جدي گرفت چون يکي از پروپاقرص‌ترين آدم‌هايي بود که مي‌خواست مساله برجام به نتيجه برسد و موقعي که آقاي بايدن او را در راس مذاکرات با ايران گذاشت، اسرائيلي‌ها به‌ شدت نگران شدند و دست و پا زدند که اين کار انجام نشود. حتي معروف است که بين مقامات داخل مي‌گويند رابرت مالي در مذاکرات منعطف است و مي‌خواهد به سرانجام برسد. وقتي چنين فردي بعد از مذاکرات قطر مي‌گويد ايرانيان بايد با خودشان گفت‌وگو کنند. مشکل مذاکره بين ايران با آمريکا و يا ايران با 1+4 و ايران با آقاي انريکه مورا نيست بلکه مشکل در داخل دو کشور است که هر بار که مي‌آيد، نمي‌داند چه مطالبه‌اي مي‌خواهند مطرح کنند. آمريکايي‌ها اگر از احياي برجام و اينکه به برجام جان تازه‌اي ببخشند، نااميد شوند دنبال راهکارهاي ديگر مي‌روند. هرچند بايد مساله نظامي را کلا کنار بگذاريم. اما واقعيت اين است که سراغ شوراي حکام خواهند رفت که بار آخر 30 رأي به نفع قطعنامه داد هرچند قطعنامه زياد تند و الزام آوري نبود. نگراني واقعي از صدور قطعنامه تندتري است که پرونده ايران به شوراي امنيت ارجاع يابد. نکته ديگر که خطرناک است اينکه صرف‌نظر از شوراي امنيت ممکن است به سمت مکانيسم ماشه بروند. نخست وزير اسرائيل در فرانسه است و کافي است با نااميدي از احياي برجام، يکي از اعضا که فرانسه است به سراغ مکانيزم ماشه بروند که ديگر حق وتو وجود ندارد و در جلسه‌اي که شوراي معاون وزرا صحبت مي‌کنند و بعد از وزرا به کميسيون مربوطه مي‌رود، نهايتا مکانيسم ماشه را پيش خواهند برد و باعث خواهد شد که دوباره قطعنامه‌هاي ششگانه برگردد. نکته‌اي که بايد بدان اشاره کنم اينکه اميدواري زياد داشتيم که مذاکرات قطر به نتيجه برسد. شايد اميدوار بوديم که قطري‌ها توانستند از آمريکايي‌ها وعده‌هايي بگيرند که مشخص شد چنين چيزي اتفاق نيفتاده و آنجا هم که رفتند مذاکرات شکست خورد. شايد قطر دنبال شکار بزرگي است که صيد کند و وجهه بزرگي نصيبش شود. در اين ميان هرچند آقاي اميرعبداللهيان از اينکه آماده مذاکره هستيم، صحبت مي‌کند اما واقعيت اين است که مذاکره دو طرف دارد. ايران از اينکه آمريکا زياده خواهي مي‌کند، سخن مي‌گويد درحالي که بهتر است کلي گويي را کنار بگذاريم. مشخصا آقاي اميرعبداللهيان به افکار عمومي جواب دهد، زياده خواهي آمريکا چيست؟ منظور از اينکه گفته مي‌شود ما بايد انتفاع کامل اقتصادي داشته باشيم، چيست. ما حق تجارت آزاد داشته باشيم؟ موضوع تضمين‌ها هم مطرح مي‌شود که اگر منظور تضمين حقوقي است آمريکايي‌ها رسما اعلام کردند که نمي‌توانند تضمين دهند چون سيستم داخلي آنها به گونه‌اي است که نمي‌توانند و حتي اگر تضمين هم بدهند، ضمانت اجرايي ندارد تا زماني که در کنگره آمريکا تبديل به يک معاهده نشود و الزام‌آور باشد. اگر تضمين غيرحقوقي و اقتصادي است، آقاي اميرعبداللهيان بيان کند که ما مي‌خواهيم مثلا شرکت‌هاي آمريکايي در ايران کار کنند. واقعيت اين است که احتمالا در شوراي آتي شوراي حکام شاهد قطعنامه شديداللحن‌تري خواهيم بود.