چراغ امید پرنورتر می‌شود

همان‌طور که در بحراني‌ترين لحظات مذاکرات پيش‌بيني مي‌کردم که حتي خارج از زمان بايد به نتيجه برسد، تمام بحث تحليلي‌ام اين بود که گزينه ديگري وجود ندارد و گزينه عدم توافق براي هر دو طرف ايران و آمريکا بسيار پرهزينه است. با اين استدلال هميشه گفته‌ام که اميدواري وجود دارد و مذاکرات بايد به نتيجه برسد. اکنون هم آن دوره بحراني که طرفين نسبت به هم مواضع تندي داشتند و از همديگر خيلي دور بودند، برطرف شده و ما داريم وارد مرحله‌اي مي‌شويم که مذاکرات بسيار سازنده خواهد بود و حتما نتيجه بخش و زمانش هم خيلي طولاني نخواهد بود. براي اينکه طرفين به نوعي راه‌حل‌هايي براي مسائل اصلي که ماهيت سياسي داشت، مثل ملاحظات ايران در مورد حذف نام سپاه پاسداران از ليست تحريم‌ها و همچنين تضمين آمريکا به ايران مبني بر اينکه ديگر ازبرجام خارج نخواهد شد، پيدا کرده و حداقل مباني و چارچوب راه‌حل‌ها تا حدي براي دو طرف روشن است. بنابراين به لحاظ سياسي زمينه و اراده لازم براي اينکه توافقي صورت بگيرد بعد از اين چانه زني‌اي که به نظر مي‌رسد کوتاه خواهد بود، وجود دارد تا طرفين آخرين شانس خود را براي گرفتن بيش‌ترين امتيازات امتحان کنند ولي اگر امتيازي هم در اين دوره رد و بدل نشود، با توجه به زمينه‌اي که ايجاد شده، برجام را به يک صورتي احيا خواهند کرد. در عين حال هرچند به لحاظ فني برجام قطعا تغييرات زيادي خواهد داشت براي اينکه ما از فضاي برجام 2015 خارج شديم و ايران پيشرفت‌هاي زيادي از لحاظ فني و به‌دست آوردن دانش هسته‌اي کرده است که نمي‌تواند آن را معامله کند و حتما خواهان حفظ آن است. از آن طرف دوره هشت ساله محدوديت‌ها در حال سپري شدن است و به آن صورت قابل احياشدن نيست و حتما با شرايط جديد تطبيق داده مي‌شود. احتمالا براي دوره محدوديت‌ها در يک حوزه‌اي با زمان جديدي تعريف خواهد شد و از آن‌طرف هم گشايش‌هايي در حوزه اقتصادي حتما خواهد بود که توام با مسائل مالي و تجاري و اقتصادي است و احتمالا هم صحبت‌هايي در رابطه با اف‌اي‌تي‌اف تا مسير براي ايران هموار شود. بيش‌ترين پاداشي که شايد در اين مقطع براي ايران درنظر گرفته خواهد شد، ورود ايران به بازار نفت و دسترسي به منابع مالي ناشي از فروش نفت خواهد بود. نياز بازار نفت به قدري زياد است که ايران هم مي‌تواند سهم خود را در اين بازار به‌دست آورد و در صورتي که مسير روان شود، ايران به سرعت مي‌تواند به مشتريان خود برگردد. روس‌ها بيشتر بازار خود را روي چين و هند متمرکز کرده‌اند و بسياري از کشورها که مخالف مداخله روسيه در اوکراين هستند براي خريد نفت روسيه محدوديت دارند و نياز به بازار ايران احساس مي‌شود کمااينکه ونزوئلا هم با اينکه فاصله زيادي با اروپا دارد ولي نفت خود را به اروپا مي‌رساند پس به طريق اولي براي ايران بازار مساعدتر و مسير هم روان‌تر است. قطعا همه مي‌دانند که آمريکا هم راه‌حل و هم يک مشکل اساسي است. از اين رو اروپايي‌ها با آمريکايي‌ها توافق کرده‌اند و حداقل روي اصول کلي به توافقاتي رسيده‌اند و با اطمينان به ايران آمده‌اند و مقامات ايران را متقاعد کرده‌اند که مواضع آمريکايي‌ها روشن است و ايران به نوعي اطمينان حاصل کرده که با مواضع جديد آمريکايي مي‌تواند به ميز مذاکره برگردد تا مذاکرات را نهايي کنند. در اين ميان رقابت سياسي و اهدافي که اسرائيل دنبال مي‌کند به گونه‌اي است که دست از شيطنت‌هاي خود برنخواهد داشت و اين هوشياري ايران است که به نوعي اقدامات آسيب رسان اسرائيل را مهار و خنثي کند. هرچه ايران بتواند در زمينه تنش زدايي در منطقه مخصوصا با همسايگان عرب خودش در حوزه خليج فارس موفق عمل کند به همان اندازه مي‌تواند اسرائيل را مهار کند.