تله سیاسی برای دولت سیزدهم؟
پیشنهاد خروج ایران از NPT
تله سیاسی برای دولت سیزدهم؟
مذاکرات بر سر احیای برجام تاکنون به فرجام نرسیده و آنقدر روند طولانی شده است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بار دیگر از ترفند صدور قعطنامه در مقابل ایران استفاده کردند و حتی برخی از احتمال به آخر خط رسیدن مذاکرات و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل سخن می‌گویند. قرن نو نوشت؛ در چنین شرایطی تصمیم‌گیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما معلوم نیست چرا برخی می‌خواهند دولت در این میانه از راه‌حل‌هایی که قبلا نیز ناکارایی خود را نشان داد استفاده کند. یکی از این پیشنهادات موضوع خروج ایران از ان پی تی (NPT) است، اتفاقی که کارشناسان وقوع آن را موجب طرح پرونده ایران در شورای امنیت، صدور قطعنامه‌های تحریمی جدید و فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌دانند.
پیشنهاد خروج از ان‌‌تی‌پی
بعد از گفت‌وگو‌ها و رفت و آمد‌های چند باره پیرامون احیای برجام، اسفند ماه سال گذشته که مذاکرات میان ایران و طرف‌های غربی متوقف شد، غربی‌ها بار دیگر اعلام کردند که ایران از ارائه پاسخ شفاف به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد پیدا شدن ذرات اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده خودداری می‌کند. همین امر بهانه‌ای شد تا آمریکا، بریتانیا، آلمان، و فرانسه، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کنند که این قطعنامه در نشست شورای حکام با اکثریت آرا تصویب شد. در مقابل ایران نیز اعلام کرد که همکاری‌های فراپادمانی با آژانس را متوقف می‌کند، سپس دوربین‌های نظارتی در مراکز هسته‌ای را خاموش و اعلام کرد، سانتریفیوژ‌های بیشتری را وارد مدار می‌کند. همین عمل و عکس‌العمل بار دیگر تنش‌های لفظی میان دو طرف را افزایش داد و موضوع توقف مذاکرات برجامی را به میان کشید. اما در این میان عده‌ای به دولت پیشنهاد خروج از ان پی تی و تعهدات هسته‌ای بین‌المللی برای راهکار در مقابل طرف‌های غربی پیشنهاد کردند. حسن عباسی در توییتر با طرح این سؤال که در 20سال گذشته، این آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به چه دردی خورده؟
نوشت آژانس دقیقا چه سودی برای ایران داشته؟ پاسخ شفاف: مطلقا هیچ. کار به این اظهارنظر‌ها ختم نشد و محمود عباس‌زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته‌ای ایران در گفت‌وگویی پیشنهاد داد تا تعلیق عضویت ایران در ان‌پی‌تی در مجلس بررسی شود. حسین جلالی عضو کمیسیون فرهنگی هم گفت: قطعنامه اخیر شورای حکام علیه جمهوری اسلامی، تصمیم ایران را برای خروج و به تعلیق درآوردن اجرای داوطلبانه برخی اقدامات ذیل NPT سرعت می‌دهد، اما پیشنهاد‌دهندگان در این باره برای به کرسی نشاندن عقیده خود، شنیده‌هایی را از درخواست سعید جلیلی در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای خروج از معاهده ان‌پی‌تی مطرح کردند و از مخالفت شدید آملی لاریجانی رئیس مجمع و علی لاریجانی با این پیشنهاد سخن گفتند که پس از طرح آن یک منبع آگاه اعلام کرد که اساساً چنین مطلبی از سوی جلیلی در این جلسه مطرح نشده و اساساً سعید جلیلی به خروج از ان‌پی‌تی اعتقاد ندارد.
کارشناسان چه می‌گویند؟
خروج از NPT یکی از تندترین پیشنهاداتی است که طی روز‌های اخیر به مسئولان و مذاکره‌کنندگان پیشنهاد شده است. رحمان قهرمانپور کارشناس مسائل استراتژیک در توییتی در این باره نوشت: بر اساس تفاسیر ارائه شده در کنفرانس‌های بازنگری پیمان NPT در سال‌های گذشته که به نوعی مورد تأیید شورای امنیت نیز هست؛ این پیمان به دلیل ربط مستقیم به امنیت بین‌الملل یک پیمان بین‌المللی مثل پیمان‌های دیگر نیست و لذا نمی‌توان با آن مثل سایر پیمان‌های بین‌المللی برخورد کرد. رضا نصری، حقوقدان و تحلیلگر مسائل بین‌المللی با تأکید بر اینکه ایران با خروج از NPT عملا مسیر سومی را علیه خود باز می‌کند، معتقد است؛ «در بهترین حالت، با خروج ایران از NPT، آمریکا و کشور‌های غربی در بحبوحه مذاکرات (یا پس از آن) به یک قطعنامه تهدید‌آمیز جدید علیه ایران مجهز شده‌اند که می‌توانند از آن به عنوان یک اهرم فشار استفاده کنند. وی افزود: اگر مذاکرات هم شکست بخورد، در کنار این قطعنامه جدید، شش قطعنامه‌های فصل هفتم قبلی شورای امنیت نیز به واسطه مکانیسم ماشه احیا خواهد شد که این خود شرایط بی‌سابقه‌ای را برای ایران رقم خواهد زد!»
پایان برجام؟
بسیاری بر این باورند که رفتار دولت سیزدهم از ابتدا نشان داده است که دولت، نه تمایلی برای خروج از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خروج از NPT و به طریق اولی اعلام خروج ایران از مذاکرات وین را ندارد. تحلیلگران سیاسی بر این باورند که تحمیل اینگونه تصمیمات سیاسی و هیجانی به مجلس و دولت می‌تواند اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار دهد و فشار مضاعفی بر دوش مردم تحمیل کند، بلکه دست دشمنان کشوربه ویژه اسرائیل را برای بهره‌برداری از این شرایط بازخواهد کرد. دراین میان کارشناسان سیاسی طرح مسأله خروج از NPTرا تله‌ای سیاسی برای دولت سیزدهم می‌دانند. خصوصا در شرایطی که مسائل معیشتی و اقتصادی زیادی بر زمین مانده است طرح چنین پیشنهادات و عملیاتی کردن آن فشارهای زیادی را به زندگی مردم وارد خواهد کرد. برخی نیز ارائه این پشنهاد را به نوعی پوست خربزه زیر پای دولت رئیسی عنوان کرد و آن را نشانه شکاف اردوگاه حامیان رئیسی می‌دانند.
ارسال نظر