دانــستنی‌هـــا

خطرات مرگبار «ورزش» در هواي گرم

يک کارشناس ارشد فيزيولوژي ورزشي ساعت 11 صبح تا 3 بعدازظهر را يکي از خطرناک‌ترين زمان‌ها براي ورزش‌کردن در فصل گرم سال دانست و افزود: ورزش‌کردن در اوج گرما مي‌تواند خطرات مرگباري را براي ورزشکاران به‌همراه داشته باشد. محمود روشني با اشاره به خطرات ورزش‌کردن در هواي گرم، اظهارکرد: ورزش‌کردن و دويدن در معرض تابش نورخورشيد، به‌ويژه از ساعت 11 صبح تا 3 بعدازظهر براي سلامتي ورزشکاران بسيار خطرناک است. وي افزود: متاسفانه گاها در فصل گرما در پيست‌هاي دووميداني شاهديم برخي ورزشکاران با تصور بهبود عملکرد اقدام به دويدن مي‌کنند، درحاليکه اين مساله خطرات جبران‌ناپذيري براي آنها به‌همراه خواهد داشت. مدير پايگاه قهرماني و مرکز استعداديابي استان کرمانشاه ادامه داد: زماني‌که آفتاب به‌صورت مستقيم به پوست برخورد مي‌کند، تعريق زياد فرد و از دست‌رفتن منابع آبي بدن را به‌دنبال دارد. پس از آن غلظت خون بدن بالا مي‌رود، جريان خون به کندي صورت مي‌گيرد، قلب به تپش مي‌افتد و خسته مي‌شود، تنفس‌هاي فرد سطحي مي‌شود، اکسيژن‌رساني به عضلات پايين مي‌آيد و در نهايت به سلامت مغز و سيستم ايمني فرد آسيب وارد مي‌شود. وي يادآورشد: اين دسته افراد معمولا پس از انجام تمرينات ورزشي هم ساعت‌هاي پراسترسي را پشت‌سر خواهند گذراند و از نظر روحي و رواني نيز تحت‌تاثير قرار مي‌گيرند، به‌گونه‌اي که با اطرافيان با پرخاشگري و عصبانيت برخورد مي‌کنند و مابقي روز هم دچار ضعف و سستي هستند و اينگونه ورزش‌کردن در يکساعت نامناسب کل روز آنها را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد. روشني افزود: تابش مستقيم نور آفتاب به پوست ورزشکاران، به مرور باعث سوختگي پوست، سوزش، خارش، التهاب و تحريک جدي آن مي‌شود و در نهايت مي‌تواند بيماري سرطان پوست را به‌دنبال داشته باشد. روشني با تاکيد براينکه ورزشکاران بايد از ورزش‌کردن در ساعات اوج گرماي روز پرهيز کنند، گفت: توصيه مي‌شود براي ورزش‌کردن در اين فصل حتما از پوشش لباس‌هاي نخي آستين‌دار، کلاه لبه‌دار و در صورت ضرورت عينک آفتابي استفاده شود. وي تصريح کرد: اين ورزشکاران بايد آب خنک را مدام در دسترس داشته باشند و حين تمرينات مستمر بنوشند. توصيه مي‌شود ورزشکاران به‌شدت از نوشيدن آب‌يخ در اين زمان پرهيز کنند، چرا که مشکلات گوارشي جدي را براي بدنشان به‌وجود خواهد آورد. در شرايطي که بدن به علت ورزش گرم‌شده، نوشيدن آب‌يخ باعث مي‌شود که به سرعت در معده جذب نشود و روي معده سنگيني کند. اين کارشناس ارشد فيزيولوژي ورزشي با تاکيد براينکه ورزشکاران پس از انجام تمرينات ورزشي هم بايد از نوشيدن موادغذايي سرد مانند بستني پرهيز کنند، بيان داشت: يکي ديگر از اشتباهات رايج بين برخي از ورزشکاراني که در گرماي هوا تمرين مي‌کنند، گذاشتن يک تکه يخ يا کمپرس يخ روي پيشاني يا سرشان است که ممکن است خطر سکته‌هاي فوري را برايشان به‌دنبال داشته باشد. وي ادامه داد: گذاشتن کمپرس آب يخ روي پيشاني و سر و به‌ويژه سر که فرماندهي بدن را دارد، باعث اختلالاتي در عملکرد بدن مي‌شود، بنابراين اين ورزشکاران به‌جاي استفاده از کمپرس آب يخ مي‌توانند با رفتن به سايه از آب معمولي به‌عنوان کمپرس استفاده کنند. روشني تاکيدکرد: ورزشکاران در اين فصل بايد از پوشيدن لباس‌هاي نايلوني و گرم به منظور تعريق و چربي‌سوزي بيشتر پرهيز کنند، چرا که مانع از تهويه و اکسيژن‌رساني به پوست مي‌شود. وي متذکر شد: اگر ورزشکاري حين انجام تمرين متوجه اختلال در عملکرد تنفسي خود شد، نشان مي‌دهد که بدنش با کمبود شديد اکسيژن مواجه شده است، بنابراين اين افراد بايد سريعا به سايه منتقل شوند و کمپرس آب خنک و نه آب‌يخ روي پيشاني آنها قرار گيرد.

عينک آفتابي مناسب انتخاب کنيد

استفاده از عينک آفتابي بسيار ضروري است، اما بايد عينک درستي انتخاب کنيد تا به چشم‌هاي شما آسيب وارد نشود. عينک‌هاي آفتابي داراي شيشه‌هايي به رنگ‌هاي متفاوت بوده و هر شخص بسته به سليقه و ميزان حساسيت به نور از نوع خاصي از آنها استفاده مي‌کند، اما بايد دانست که تيرگي شيشه فقط از ميزان نور مرئي که وارد چشم مي‌شود، مي‌کاهد و عملا نه تنها از ميزان ورود اشعه ماوراي بنفش به داخل چشم نمي‌کاهد، بلکه به‌دليل بازشدن مردمک در اثر کاهش نور مرئي مقدار بيشتري از آن وارد چشم مي‌شود. در شيشه‌هاي عينک براي محافظت از اشعه ماوراي بنفش از مولکول‌هايي به‌نام کرموفور استفاده مي‌شود. اين مولکول‌ها تاثير چنداني در رنگ شيشه ندارند، اما باعث جذب و فيلترکردن اشعه ماوراي بنفش مي‌شوند، بنابراين اگر در عينک‌هاي با رنگ شيشه تيره از مولکول‌هاي کرموفور استفاده نشده باشد، تاثيري در جلوگيري از اشعه ماوراي بنفش ندارند. اکنون عينک‌هاي آفتابي با رنگ‌هاي خاکستري و قهوه‌اي و سبز و زرد در بازار وجود دارند. شيشه‌هاي خاکستري و قهوه‌اي معمولا باعث تغيير رنگ‌هاي طبيعي نمي‌شوند، اما شيشه‌هاي سبز رنگ‌هاي طبيعي را تغيير و باعث اختلال در ديد رنگ‌ها مي‌شود. شيشه‌هاي زرد باعث جذب رنگ آبي مي‌شود که بيشترين تفرق نور را در چشم ايجاد مي‌کند به همين دليل ورزشکاران و کوهنوردان استفاده از اين نوع شيشه را به دليل ديد خوب در آفتاب ترجيح مي‌دهند. شيشه‌هاي پلاريزه نيز به‌علت از بين‌بردن درخشندگي و خيرگي مورد استفاده دريانوردان و کساني است که ساعاتي از روز را در سطح آب يا در ساحل مي‌گذرانند. شيشه‌هاي فتوکروميک که در مجاورت اشعه ماوراي بنفش تيره مي‌شوند در حداکثر تيرگي خود درصد بسيار بالايي از اشعه ماوراي بنفش تابيده شده بر چشم را جذب مي‌کنند. بايد دانست که عينک آفتابي ايده‌آل بايد خاصيت جذب تقريبا کامل اشعه ماوراي بنفش را داشته باشد. رنگ شيشه يا طلق آن مانع ديد طبيعي رنگ‌ها نشود (ترجيحا خاکستري)؛ اين مورد در تشخيص علائم رانندگي اهميت دارد. همچنين تيرگي رنگ آن مناسب باشد و مانع ديد طبيعي نشود. از سوي ديگر مانع ورود آفتاب از اطراف چشم نشود. همچنين نبايد مانع ايجاد خيرگي Glare در چشم شود.