اصلاح طلبان در انتظار تغيير آرايش سياسي رقيب

آرمان ملي- حميد شجاعي: درست يک سال از پيروزي آيت‌ا... سيد ابراهيم رئيسي در انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم مي‌گذرد و طي اين يک سال اتفاقات مختلف در عرصه‌هاي داخلي و بين‌المللي رخ داده است. اما بر آيند امور از عملکرد دولت نشان مي‌دهد که گرچه دولت در برخي حوزه‌ها توانسته توفيقاتي حاصل کند اما در برخي حوزه‌ها نيز مثل حوزه اقتصاد به رغم تلاش‌هاي بسيار نتوانسته آنطور که بايد رضايت خاطر مردم را فراهم آورد و به واسطه برخي عملکردهاي ناموفق نارضايتي‌هايي در جامعه بروز و ظهور کرده است. مويد اين امر نيز رويکرد مجلس يازدهم به دولت است که از موضع همراهي و حمايت با دولت به نظارت بر عملکرد و احتمال سوال و استيضاح شيفت کرده است. برخي معتقدند همين آَشفتگي ميان اصولگرايان مي‌تواند افزايش يافته و دامنه اختلافات بيشتر شود. چيزي شبيه به نوع تعامل مجلس هفتم با دولت نهم. حال در ميانه اين اختلافات و سهم خواهي‌هاي اصولگرايانه؛ ائتلاف مجدد جريان اصلاحات و اعتدال با اقناع افکار عمومي مي‌تواند زمينه‌هاي بازپس‌گيري نخستين سنگر از دست رفته يعني مجلس را ايجاد کند. ديدارهاي گاه و بيگاه سران اصلاحات و اعتدال، صحبت در مورد موضوعات روز کشور و تحليل شرايط جامعه خود بستري است که مي‌تواند به جلساتي ادامه‌دار تبديل گردد با نوعي برنامه‌ريزي مدون و دقيق گام‌هاي مشخصي براي حضور در انتخابات آتي تدارک ديده شود که بر اساس آن برنامه‌ريزي شرايط بازگشت در نهادهاي انتخابي کم‌کم ميسر گردد.

از شکست تا سوداي بازگشت به قدرت

شايد اگر اصلاح‌طلبان و اعتداليون قواعد بازي را رعايت مي‌کردند و بيش از آنکه به فکر منويات، تفکرات و اهداف خود مي‌بودند به فکر مطالبات و وضع زندگي مردم بودند امروز در حاشيه سياست عملي کشور گذران امور نمي‌کردند و تمام نهادهاي انتخابي در اختيار رقيب سنتي آنها نبود. اما شرايط و زمانه به گونه‌اي رقم خورد که ديگر آنها به رغم ميل و خواسته خودشان براي حضور در انتخابات مجلس يازدهم و رياست‌جمهوري سيزدهم نتوانند مثل سال‌هاي 92، 94 و 96 دوباره سکانداري قوه مجريه و مقننه را به دست بياورند. حال اينکه آنها همان شعار معروف اصلاح‌طلب، اصولگرا، تمومه ماجرا از دل جريان اعتدالي روحاني بيرون آمد و همان مساله سبب ساز شد تا اعتماد عمومي نسبت به دولت و جريان حامي يعني اصلاح‌طلبان خدشه‌دار شود. ماجراي آبان 98 و گراني بنزين در دوسال بعد نيز بيش از پيش باعث از دست رفتن سرمايه اجتماعي شد و شايد مجموع اين عوامل بود که باعث شد اصلاح‌طلبان و اعتداليون در اسفند 98 در انتخابات در سنگر نخست يعني مجلس را به اصولگرايان واگذار کنند اما اين پايان کار نبود و بر خلاف اصولگرايان که سرمست از پيروزي در پي برنامه‌ريزي براي تسخير کرسي پاستور بودند؛ اصلاح‌طلبان همچنان در بي‌عملي، عدم گفت‌وگوي صادقانه با مردم در جهت احياي سرمايه اجتماعي به سر بردند و با فرا رسيدن موعد انتخابات رياست‌جمهوري 1400 نيز بدون داشتن برنامه مشخص و مدون باعث شد کانديداهاي شاخص جريان اعتدال و اصلاحات راهي به انتخابات نيابند اصولگرايان با يک اجماع کلي بر روي سيد ابراهيم رئيسي توانستند سنگر دوم يعني دولت و رياست‌جمهوري را نيز از اصلاح‌طلبان و اعتداليون بگيرند. حال با گذشت يک سال از انتخابات 1400 و رصد عملکرد دولت به ويژه در حوزه اقتصادي و معيشتي اصلاح‌طلبان و اعتداليون درصددند با همفکري و هم انديشي افکار عمومي را اقناع و به سمت و سوي خود هدايت کنند تا در انتخابات سال آينده نخستين سنگر از دست رفته يعني مجلس را باز پس گيرند. هر چند که بايد در اين راستا تلاش زيادي صورت گيرد اما تحرکات موجود بيانگر همين مساله است.

تکرار تجربه شيرين؟

حدود سه سال مي‌شود که دستان متحد اصلاح‌طلبي و اصولگرايان ميانه‌رو اعتداليون از سنگر خانه ملت جدا مانده و يک سالي هم مي‌شود که مقر خيابان پاستور را از دست داده‌اند. در چنين شرايطي است که زمزمه‌هاي گردهمايي‌ها و دورهمي‌هاي سياسي مؤتلفين سابق به گوش مي‌رسد. در اين راستا اواسط بهمن ماه 1400 بود که خبر جلسه حسن روحاني، ناطق نوري و سيد محمد خاتمي حسابي خبرساز شد؛ جلسه‌اي که بعضي‌ها مي‌گويند به دعوت روحاني برگزار شد و بعضي‌ها هم گفتند سيد حسن خميني آن را کليد زده است. در همان زمان نيز محمود عليزاده عضو شوراي مرکزي حزب کارگزاران گفت: «آقاي روحاني با آقايان ناطق‌نوري، خاتمي، باهنر و لاريجاني جلساتي داشته است. اسحاق جهانگيري هم در جلسات روحاني با سران اصلاحات حضور دارد و هم فکري مي‌کند. همتي و اسحاق جهانگيري با کارگزاران در ارتباط هستند و موضوعاتي را در زمينه‌هاي مختلف مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهند.» اکنون چند ماهي از آن ديدار روحاني و خاتمي و سيد حسن خميني مي‌گذرد که دوباره ديدار اين سه شخصيت مطرح مي‌شود و اين‌بار رسانه‌هاي دولتي آن هم با چاشني نگراني، خبرش را منتشر مي‌کنند. هرچند اين ديدارها نمي‌تواند بدون ارتباط با انتخابات‌هاي آتي و شرايط کنوني باشد. به نظر مي‌رسد هر چه به پيش برويم بيش از پيش شاهد اين دست جلسات ميان سران واصلاحات و اعتدال خواهيم بود و شرايط نيز در ائتلاف مجدد اصلاحات و اعتدال براي بازگشت گام به گام به قدرت بي‌تاثير نخواهد بود. فقط بايد به انتظار نشست و روند امور در زمان و زمانه را به تماشا نشست.