پیامدهای سفرقریب الوقوع بایدن به منطقه

در طول روزهاي گذشته جمهوري اسلامي ايران کانون رايزني هاي منطقه اي و بين المللي بود. ديدارهاي رئيس جمهور ونزئولا، رئيس جمهور تاجيکستان و رئيس جمهور ترکمنستان از جمهوري اسلامي ايران و بحث پيرامون همگرايي منطقه نشان مي دهد که جمهوري اسلامي ايران به عنوان تاثيرگذارترين کشورهاي منطقه مي تواند در ايجاد وفاق و همگرايي منطقه اي و بين المللي نقشي فرادستي ايفا بکند. از جمله رخدادهاي اخير منطقه، مسئله سالگرد تاسيس حزب الله لبنان و سالگرد تاسيس الحشدالشعبي هست که اين دو نهاد نظامي و سياسي لبنان و عراقي نهادهايي هستند که در رخدادهاي منطقه و تغيير ساختار غرب آسيا چه به لحاظ نظامي و چه به لحاظ سياسي نقش مهمي ايفا کرده اند. الحشدالشعبي سال 2014 در جريان حمله داعش به عراق با فتواي مرجعيت و کمک نيروهاي ايراني و فرماندهان ايراني، مخصوصا شهيد حاج قاسم سليماني در عراق شکل گرفت و توانست در حفظ امنيت عراق در طول هشت سال گذشته نقشي بسيار مثبت ايفا کند و در سرکوب داعش و اخراج اين گروهک تروريستي نقش مهمي برعهده داشت. در مورد لبنان و حزب الله، طبيعتا چهلمين سالگرد تاسيس اين حزب در شرايطي برگزار شد که لبنان شاهد يکسري چالش هاي امنيتي، سياسي و اقتصادي است. حزب الله لبنان در طول چهار دهه گذشته در تقابل با نيروهاي تجاوزگر خارجي بويژه نيروهاي اسرائيلي نقش داشته و در حفظ امنيت لبنان کوشش فراواني داشته و در سال 2006 در جنگ سي و سه روزه، حزب الله ثابت کرد از توانمندي بالايي براي حفظ امنيت لبنان برخوردار است. هرچند که الان جريان سازي هاي شديدي از سوي رسانه هاي بين المللي و منطقه اي عليه حزب الله اغاز شده. بويژه اينکه الان لبنان شاهد يک چالش اقتصادي شديدي است که درحقيقت تاثيرخودش را بر رخدادهاي سياسي و منطقه اي باقي گذاشته. در خصوص مسائل ايران و جهان بويژه در حوزه هسته اي، قطعنامه شوراي حکام طبيعتا بر روند مذاکرات ايران و کشورهاي 1+4 در وين تاثير منفي باقي گذاشته و اين قطعنامه در حقيقت نشان داد که سه کشور اروپايي انگليس، فرانسه و آلمان تابعي از سياست هاي آمريکا هستند زيرا آمريکا با تهيه پيش نويس قطعنامه اي در شوراي حکام قصد دارد که از ايران باج خواهي کند. با اين حال ايران همواره باب مذاکره با کشورهاي 1+4 را باز گذاشته و آماده همکاري با آژانس بين المللي انرژي هسته اي است، به رغم اينکه قطعنامه اي که در شوراي حکام تصوب شد يک قطعنامه کاملا سياسي، غيرفني و غيرحرفه اي است فلذا ايران يک سلسله تدابيري را براي تقابل با زياده خواهي و جريان سازي آژانس و آمريکا و سه کشور اروپايي اتخاذ کرد و دوربين هاي اژانس را از تاسيسات هسته اي ايران برداشته و قطع کرد که اين يک اقدام تلافي جويانه است و اگر آمريکا و کشورهاي اروپايي بخواهند حسن نيت نشان دهند و راه را براي همکاري متقابل بين ايران و آژانس بين المللي انرژي هسته اي باز بگذارند طبيعتا ايران اين آمادگي را دارد که همکاري کند. مسائل ديگري در منطقه رخ داد از جمله انفجارهايي که در کابل صورت گرفته و نشان مي دهد که امنيت در افغانستان همچنان ناپايدار است. مسئله اي که در رسانه ها اخيرا انعکاس وسيع داشته، سفر قريب الوقوع جو بايدن، رئيس جمهور آمريکا به عربستان است که اگر اين سفر که قراراست در ماه آينده تيرماه صورت بگيرد، يک مناسبات جديدي بين رياض و واشنگتن از سر گرفته خواهد شد زيرا در طول دو سال گذشته عربستان و آمريکا تحت تاثير فضاي انتخابات 2020 آمريکا بوده و چون جو بايدن نظر منفي نسبت به حاکميت محمد بن سلمان دارد، اين سفر مي تواند در بهبود روابط عربستان و آمريکا کاملا موثر باشد. ضمن اينکه در اين سفر جو بايدن سعي خواهد کرد که يک جبهه عبري- عربي عليه ايران و محور مقاومت ايجاد کند. طبيعتا هرچه ديدگاه آمريکا و عربستان نزديکتر باشد، فشارها به ايران افزايش پيدا مي کند. به رغم اينکه بيش از يکسال است که بين رياض و تهران در بغداد مذاکراتي صورت گرفته، پيشرفت هايي هم داشته ولي از آنجايي که عربستان به سياستهاي آمريکا متکي است، طبيعتا انتظار نمي رود که مذاکرات ايران و عربستان حداقل در يک فرآيند کوتاه به يک نقطه قابل اتکايي برسد. از طرفي با توجه به سابقه تاريخي دموکرت ها و اينکه شخص جو بايدن، رئيس جمهور آمريکا و تيم وي اعتقادي به عمليات نظامي ندارند، به نظر مي رسد که گزينه نظامي خيلي پررنگ و محتمل نباشد اما به هر حال اين جبهه گسترده امنيتي، نظامي و سياسي از سوي آمريکا در منطقه عليه ايران با شرکت رژيم صهيونيستي و برخي رژيم هاي مرتجع عرب شکل خواهد گرفت و فشارها از سوي آمريکا از هر جهت از ناحيه سياسي و امنيتي و اقتصادي تشديد خواهد شد و ايران شاهد يک نوع تقابل سياسي با برخي کشورهاي منطقه و بيش از همه رژيم صهيونيستي و حتي با آمريکا خواهد بود اما به مرحله تقابل نظامي نخواهد رسيد.