در سختترین دوران خشکسالی جهانی هستیم
آرمان ملي: مديرکل دفتر امور بيابان سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري با اشاره به اينکه اين روزها درحال گذراندن سختترين خشکسالي جهاني هستيم، اظهار کرد: اين خشکسالي ميتواند موجب تشديد بيابانزايي شود و مخاطرات متعددي را به عنوان پيامدهاي ناشي از بيابانزايي به دنبال داشته باشد. وحيد جعفريان در گفتوگو با ايسنا، به مناسبت روز جهاني بيابانزايي، اظهار کرد: بيابانزايي يا تخريب سرزمين مقولهاي متفاوت از واژه بيابان است. بيابان يک ماهيت طبيعي دارد و يک اکوسيستم از اکوسيستمهاي موجود در طبيعت است که گياهان و شرايط حياتي خاص خود، کالاها و خدمات خاص و منحصر به فردي را به جامعه بشري ارائه ميدهد. وي درباره تفاوت پديده بيابانزايي با بيابان افزود: بيابانزايي اشاره بر موضوع سوء مديريت دارد. چرا که عرصهاي با قابليتهاي بسيار به دليل سوء مديريت و عوامل انساني، فاقد جلوههاي حياتي شده و ظاهري شبيه به يک منطقه بياباني پيدا کرده است. اين عرصه در ماهيت با اکوسيستم بيابان متفاوت است. مديرکل دفتر امور بيابان سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري با بيان اينکه بيابانزايي نشانه عدم مديريت قابليتها و ظرفيتهاي حياتي سرزمين است، با ذکرمثالي شرح داد: حاصلخيزي خاک کاهش يافته و پوشش گياهي افزايش يافته است. عرصههايي که قابليت توليد داشت، شور و قليايي شده و يک منطقه کشاورزي حاصلخيز به يک منطقه غيرقابل زراعت تبديل شده و يا تغيير کاربري يافته است در صورتي که ميتوانست جلوهاي از ويژگيهاي طبيعت را داشته باشد اما با تغيير کاربري عملا مناطق مسکوني و... تحصيل شده است.
اهميت بيابانزايي براي جامعه جهاني
وي ادامه داد: جنگلزدايي، تخريب مراتع، تبديل عرصههاي جنگلها به ساير کاربريها و تغيير کاربريها مصداقي از بيابانزايي است. اين مسائل به حدي براي جامعه جهاني حياتي است که يکي از کنوانسيونهاي جهاني که در رابطه با سرزمين تدوين شد، کنوانسيون مقابله با بيابانزايي بود و در کنار آن کنوانسيون تغييرات اقليمي و تنوعزيستي، اقدامات گستردهاي براي تغيير افکار عمومي، ارتقاع آگاهيها، تسهيل تبادلات دانش و به اشتراک گذاشتن تجارب موفق بين کشورهاي مختلف اجرا ميکنند. به گفته جعفريان کنوانسيون مقابله با بيابانزايي که کشور ما يکي از اعضاي آن است، يکي از مهمترين معاهدهنامههايي است که کشور ما از ابتدا در آن نقشآفرين بوده و از سال 1375 که با تصويب مجلس شوراي اسلامي ايران نيز به عضويت اين کنوانسيون درآمد، فعاليتهاي گستردهاي در اين زمينه انجام داده است. وي افزود: يکي از اقدامات به خصوصي که هرساله در زمينه کنترل بيابانزايي صورت ميگيرد و ريشه در توجه اذهان به مباحث مرتبط با مديريت سرزمين و جلوگيري از تخريب سرزمين و بيابانزايي دارد، برگزاري روز جهاني مقابله با بيابانزايي است که هر ساله در 27خردادماه در تمام کشورها برگزار ميشود و به نوعي کمک ميکند که با نقشآفريني رسانهها، صدا و سيما و فضاي مجازي توجه بيشتري به اين موضوع شود.
سختترين دوره خشکسالي جهاني
مديرکل دفتر امور بيابان سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري با اشاره به اينکه اين روزها درحال گذراندن سختترين خشکسالي جهاني هستيم، اظهار کرد: اين خشکسالي ميتواند موجب تشديد بيابانزايي شود و مخاطرات متعددي را به عنوان پيامدهاي ناشي از بيابانزايي همچون تهديد امنيت غذايي، مهاجرت از مناطق روستايي به مناطق شهري و پيامدهاي اقتصادي، اجتماعي فراواني به دنبال داشته باشد. وي با اشاره به اينکه شعار سال جديد، عبور از خشکسالي با مشارکت همگاني است، افزود: با توجه به ماهيت پيچيده و چند وجهي خشکسالي نياز است که برنامهها و سياستهاي تعريف شده توسط بخشهاي مختلف با همسويي، هماهنگي و همافزايي به نوعي مرتب شوند که ما با مشارکت و کمک هم بتوانيم از فراز خشکسالي عبور کنيم. جعفريان ادامه داد: با توجه به اينکه ايران در منطقه خشک و نيمهخشک قرار دارد برخي مواقع خشکسالي را با شدت بيشتري تجربه ميکند و ما بايد بتوانيم فرايندهاي سازگاري و تابآوري در مقابله با اثرات خشکسالي را تقويت کنيم که به هماهنگي بخشهاي مختلف و دستگاههاي اجرايي مختلف نيازمند است. وي با بيان اينکه در کشور ما يک ساختار ملي تحت عنوان کارگروه ملي مقابله با بيابانزايي پس از الحاق ما به کنوانسيون مربوطه شکل گرفته است، تشريح کرد: اين کارگروه اگرچه در دورههايي چندان فعال نبوده اما با همتي که در دولت سيزدهم وجود داشت بعد از يک دوره نسبتا طولاني در دي ماه سال 1400 اين کارگروه به صورت فعال مجددا آغاز به فعاليت کرد و ساختارهايي در حوزه بخشهاي علمي، تحقيقاتي و دانشبنيان و همينطور بخشهايي در حوزه سازمانهاي مردم نهاد و تشکلهاي اجتماع محور را مجددا بازسازي کرد و برنامههاي خوبي را براي سال 1401 در دستور کار خود قرار داد. به گفته جعفريان محوريت فعاليت اين کارگروه توجه به مباحث کنوانسيون مقابله با بيابانزايي و بهرهبرداري از ظرفيتهاي آن در جهت مواجهه با خشکسالي و پيامدهاي آن است. مديرکل دفتر امور بيابان سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري درباره پيامدهاي خشکسالي افزود: يکي از پيامدهاي خشکسالي افزايش گرد و غبار است که نه تنها در محدوده کشور ما بلکه يک ماهيت منطقهاي دارد و چالشها و مشکلاتي را ايجاد ميکند که ميتواند چندين کشور را در برگيرد و راهحلهاي مواجهه با گرد و غبار هم حتما نيازمند مشارکت موثر چند کشور و مشارکتهاي منطقهاي است. وي ادامه داد: کنوانسيون مقابله با بيابانزايي ابزار خوبي را ميتواند در دسترس ديپلماسي کشور قرار دهد و از اين طريق بتواند در جهت تعريف برنامههاي منطقهاي، مديريت گرد و غبار و ايجاد يک فضاي موثر، کارآْمد و عملياتي با همکاري کشورهاي اطراف بهره بگيرد. جعفريان با بيان اينکه اين تجربه توسط کشورهاي ديگري هم که در حوزه گرد و غبار مشکل داشتند اجرا شده و اين کميته توانسته نقشآفريني خوبي داشته باشد، اظهار کرد: ما علاقهمند هستيم که نهادهاي فعال در حوزه گرد وغبار و سازمان حفاظت محيط زيست که مسئوليت کارگروهي را در اين ارتباط دارد؛ ظرفيت کنوانسيونهاي زيست محيطي به ويژه کنوانسيون مقابله با بيانزايي را جديتر گيرد و از اين ظرفيت در جذب کمک رساني به اصحاب ديپلماسي کشور، اصحاب وزارت امور خارجه و برنامههاي مرتبط بهرهبرداري موثري صورت گيرد. وي با بيان اينکه سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري کشور از ديرباز نهاد هماهنگ کننده ملي مقابله با بيابانزايي بوده است، مطرح کرد: وزير جهاد کشاورزي، رئيس کارگروه مقابله با بيابانزايي است که حکم وي از طريق رياستجمهوري به او تقديم شده است و ما ساختارهاي مشخص با سابقه مناسبي در جهت کمک به تعريف برنامههاي مقابله با گرد و غبار داريم و نياز به تعريف يک کنوانسيون جديد نيست. مديرکل دفتر امور بيابان سازمان منابع طبيعي و آبخيزداري درباره کنوانسيونها توضيح داد: کنوانسيونها سابقه عظيمي در اين حوزهها دارند و بيش از بيست سال فعاليت کردند و لازم است که ما شرايط، اولويتها و مصالح خودمان را با آنها تثبيت کنيم. وي ادامه داد: ايران، کشوري پيشتاز در حوزه فعاليتهاي مقابله با بيابانزايي و کاهش اثرات خشکسالي و همينطور مديريت گرد و غبار به عنوان يکي از پيامدهاي تخريب سرزمين است و ميتواند اين تجارب و برنامهها را به خوبي با کشورهاي اطراف در قالب فرايندي که متاثر از جايگاه کنوانسيون مقابله با بيابانزايي است و نقشآفرين بوده است را اشتراکگذاري و کمک کند که بتوانيم يک طرح منطقهاي داشته باشيم.
ارسال نظر