توافق، کمي دور کمي نزديک

مذاکرات هسته‌اي تا 20 اسفند 1400، به صورت حضوري در وين ادامه داشت که يک هفته قبل از 20 اسفند، مذاکره کنندگان اروپايي و چين و روسيه به کشورهاي خود بازگشتند زيرا جمع بندي اين بود که در خصوص ترتيبات اجرايي مسائل هسته‌اي، توافقات صورت گرفته و ترتيبات اجرايي تحريم‌ها مي‌ماند که به ايران و آمريکا بازمي‌گردد و دو کشور بايد به توافق برسند. قرار شد ايران و آمريکا به صورت پيغام شفاهي و نوشتاري، در خصوص تحريم‌ها و ترتيبات اجرايي آن به توافق برسند؛ اما به دليل جنگ اوکراين و تضميني که روس‌ها در خصوص مراوداتشان بعد از توافق با ايران، از آمريکايي‌ها و اروپايي خواستند، وقفه‌اي در مذاکرات ايجاد شد اما مذاکرات در اين مدت متوقف نشده بود بلکه به شکل ديگري از طريق واسطه‌ها ادامه داشت. اختلافات بين ايران و آمريکا موارد متعددي است که يکي از اين موارد، برگشت پذيري ليست تحريم‌هاست که آمريکا خواهان اضافه شدن بندي است که هر زمان خواست اين افراد حقيقي و حقوقي را به ليست تحريم‌ها باز گرداند که ايران به هيچ عنوان موافق اين امر نيست و اجازه نمي‌دهد آمريکا به بهانه‌هاي واهي دوباره تحريم‌ها را اعمال کند و در اين خصوص علائم مثبتي از طرف مقابل دريافت مي‌شود تا به جمع بندي مثبتي برسند، اما هنوز نهايي نشده است. مورد اختلاف بعدي، تحريم تسليحاتي ايران است که ايران خواهان برطرف شدن آن است اما آمريکا اعلام کرده که اين مورد خارج از تعهدات برجامي است؛ اما در اين زمينه هم علائم مثبتي بين طرفين رد و بدل مي‌شود که احتمال رفع مشکل وجود دارد. آمريکايي‌ها بهانه‌هاي مختلفي براي تحريم سپاه دارند؛ مثل فعاليت‌هاي تروريستي و دخالت در انتخابات داخلي آمريکا از جمله اين بهانه‌هاست که رايزني‌ها در اين خصوص هم ادامه دارد. خارج شدن نام سپاه از FTO براي ايران اهميت زيادي دارد و ايران به دنبال اين است که نام سپاه از اين ليست خارج شود که در اين زمينه هم نشانه‌هاي مثبتي رد و بدل مي‌شود. محل اختلاف بعدي در مورد سپاه، بحث FTI يا همان تحريم‌هاي دفتر تروريسم اطلاعات مالي وزارت خزانه‌داري آمريکاست اما در اين رابطه مذاکرات هنوز ادامه دارد؛ اما احتمال رسيدن فوري به توافق در FTO بيشتر است. به هر حال مذاکرات به صورت پيغام‌هاي کتبي و شفاهي در حال انجام است اما سفر اخير انريکه مورا به ايران رويکردهاي مثبتي را از طرف مقابل به‌همراه داشت که اميدواري براي اراده سياسي را جهت حل و فصل مساله بالا مي‌برد. تمايل به توافق هم در ايران و هم در آمريکا کاملا وجود دارد اما بايد توجه کرد که تصميم گيري، درست و به موقع انجام شود زيرا هر نوع سستي و فرسايشي شدن به اصل مذاکرات آسيب مي‌زند. محوري‌ترين خواسته‌هاي ايران در مذاکرات مي‌تواند رفع تحريم‌هاي مالي و بانکي و فروش نفت باشد و از سوي ديگر هدف اصلي آمريکا از اين مذاکرات، کنترل توانمندي هسته‌اي ايران و مديريت غيرمستقيم مسائل منطقه است که به نظر مي‌رسد اراده و تمايل توافق در طرفين وجود دارد. به نظر مي‌رسد توافق نانوشته‌اي بين ايران و آمريکا وجود دارد که چشم خود را روي اقدامات يکديگر مي‌بندند تا به توافق نهايي در مذاکرات برسند.