جراحي اقتصاد بيمار در شرايط سخت

در خصوص تبعات تصميمات اقتصادي دولت و اصلاح ارز ترجيحي کالاهاي اساسي بايد توجه داشت هر سياست درستي بايد در زمان درست و با روش درستي به اجرا برسد، در غير اين صورت به نتيجه درستي دست پيدا نخواهد کرد و مشکلاتي هم ايجاد مي‌شود. اگر اين سياست‌ها در زمان نادرست و با شيوه نادرست به اجرا برسد، نتيجه ناموفقي خواهد داشت. درسال 72 هم يک‌بار دولت وقت نسبت به اجراي سياست يکسان سازي نرخ ارز اقدام کرد اما شرايط اجراي اين سياست مهيا نبود و روش اجرا هم نادرست بود. نتيجه اين اقدام هم، تحميل تورم بالاي 49 درصدي در اقتصاد کشور در سال 74 بود. در همان سال‌ها شاهد انتقاداتي هم از سوي نهادها و مردم بوديم و دولت وقت هم از اين سياست خود عدول کرد و دوباره اجراي سياست‌هاي تثبيت اقتصادي را پيش گرفت. بار ديگر در سال 81 همين سياست يکسان سازي نرخ ارز به اجرا رسيد که دولت وقت در آن دوره موفق به اجراي اين سياست شد و در آن دوره دولت کمترين هزينه را بابت اجراي اين سياست به اقتصاد تحميل کرد. بنابراين وقتي يک سياست مشابه دوبار به اجرا مي‌رسد نشان دهنده آن است که دولت براي اجراي يک سياست بايد با دو مولفه زمان و نحوه درست اجرا را لحاظ کند.

در واقع منظور از الزامات و بسترها اين است که هر سياستي براي اجرا نياز به بانک اطلاعات و آمار و داده‌هاي درستي از جامعه هدف دارد. از سوي ديگر بايد اين سياست در بستر اطلاع‌رساني صحيح و بستر مطالعاتي و اجراي آزمايشي به اجرا برسد. در حال حاضر اگرچه دهک‌هاي کم‌درآمد احتمالا با اين يارانه و کالابرگ تا حدودي بتوانند بخشي از مساله افزايش تورم را جبران کنند اما برخي از دهک‌‌هاي مياني مشمول يارانه نقدي و کالابرگ نشده‌اند و اين کار را براي دولت سخت مي‌کند چراکه در سال‌هاي گذشته هم بر دهک‌هاي مياني فشار زيادي وارد شده ‌بود. از سوي ديگر اين چند قلم کالا که مشمول آزادسازي قيمت‌ها شده‌اند با ساير اقلام هم ارتباط دارند و اينگونه نيست که فقط قيمت 5 قلم کالا افزايش يابد. بايد توجه داشته باشيم که روغن يا کنجاله و گندم و مواد اوليه ديگر کالاها هستند و روي ساير کالاها اثر مي‌گذارند و وقتي اين کالاها گران مي‌شود هزينه توليد ساير کالاها هم بالا مي‌رود. ضمن آنکه دولت در کنار تورم جهاني که کشور ما هم از آن متاثر است، دست به سياست‌هاي تورم‌زا زده ‌ است و از سوي ديگر با افزايش نرخ تورم وارداتي مواجه هستيم، سرانجام برجام هم مشخص نيست و دولت عملا در شرايط تورمي اقدام جراحي کرد که مصداق اين است بيماري که فشار بسيار بالايي دارد زير تيغ جراحي برود. در شرايط عادي هم اجراي اين سياست‌ها هزينه دارد چه برسد که اينکه در شرايطي بيمار حال بحراني دارد، مورد جراحي سخت قرار گيرد. کشور چند سال است که تورم بالا دارد و ديگر توان تحمل نرخ تورم بالا را نمي‌تواند داشته باشد.