ابعاد و زوایای سفر امیر قطر به تهران

سفر امير قطر به تهران از زوايا و جنبه‌هاي مختلفي قابل بررسي است، ضمن اينکه روابط ايران و قطر روابط بسيار خوبي است، خصوصا پس از اينکه آقاي رئيسي چندي پيش به قطر سفر کردند و طي آن سفر تفاهم‌نامه‌‌هاي مختلفي هم امضا شد. در همين راستا روز سه‌شنبه نيز کميسيون مشترکي در تهران به رياست آقاي باقري تشکيل شد که آن تفاهمات صورت گرفته اجرايي شود. اين يک بعد از سفر آقاي شيخ تميم بن حمد آل ثاني؛ امير قطر به تهران است که در نوع خود مهم و تاثير‌گذار خواهد بود. بعد ديگر، همکاري‌هاي گازي است که ميان ايران و قطر وجود دارد. به خصوص که اکنون بحران گازي در اروپا و مشکلاتي که به خاطر بحران اوکراين به وجود آمده ايران و قطر چون مخازن مشترک گازي هم دارند بتوانند همکاري مشترکي در اين زمينه داشته باشند که به اروپا گاز صادر کنند. از طرف ديگر ايران و قطر در سال‌هاي گذشته در مورد مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي با يکديگر مذاکره مي‌کردند و اقداماتي بوده و نقطه نظرات مشترکي وجود داشته که اينها اين مواردي است که مي‌تواند بررسي شود به‌خصوص که قطر رابطه خوبي با آمريکا هم دارد. لذا به نظر مي‌رسد مجموعه اين مسائلي که ذکر شد مي‌تواند مورد بحث و بررسي در موضوع سفر امير قطر به تهران قرار گيرد. بعد از وقفه يک ماهه‌اي که در مذاکرات وين انجام شد و آمريکا روي نقطه نظرات و خواسته‌‌‌هاي غير قانوني و زياده خواهانه خودش پافشاري کرد اين مذاکرات متوقف شد. از طرف ديگر اروپا نمي‌خواهد که برجام به بن‌بست برسد و خود آمريکايي‌ها نيز خواهان اين مساله نبودند و مي‌خواستند که اگر بشود با قلدري کار را پيش ببرند و ايران نيز نشان داده که هيچ‌گاه زيربار زور نمي‌رود و هر زمان که آمريکا به خواسته‌هاي ايران تن دهد کار پيش خواهد رفت. به نظر مي‌رسد اکنون چرخه معکوسي ايجاد شده و آمريکا مي‌خواهد اين مذاکرات را مجددا از طريق واسطه‌هاي اروپايي و عربي به جريان بيندازد. يکي از اين واسطه‌ها قطر است که به واسطه روابط خوب خود با واشنگتن طرف مورد اعتمادي براي آمريکايي‌ها به حساب مي‌آيد. قطر گرچه کشوري کوچک است اما داراي اعتبار و حيثيت خوبي است که در محافل سياسي و بين‌المللي مي‌تواند حرفش به کرسي نشانده شود. لذا مورد اعتماد غربي‌ها است و از طرفي از کشورهاي منطقه و همگرا با ايران به حساب مي‌آيد. در نتيجه اگر بتواند نقطه نظر مشترکي ايجاد کند و به تفاهم نزديک شود ايران از اين موضوع استقبال مي‌کند. اتفاقا همزماني سفر امير قطر با سفر آقاي انريکه مورا معاون مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا به ايران، مطالبي که آقاي گروسي مدير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مطرح کرد و آقاي چوزپ بورل روي آن تاکيد دارد نشان مي‌دهد که برجام مي‌تواند احيا شود و طرفين به توافق نزديک شوند. البته همان‌طور که پيش‌ترها نيز گفته شده آمريکا در اين مسير دو راه بيشتر ندارد. يا بايد به تعهداتي که خودشان امضا کرده و متعهد شده‌اند به همراه اروپا برگردند يا اينکه رويه ديگري پيش بگيرند. اگر برگردند ايران نيز به تعهدات خود باز خواهد گشت و اما اگر باز نگردند ايران نيز راه خود را خواهد رفت.