| کد مطلب: ۱۰۳۰۴۸۵
لینک کوتاه کپی شد

دغدغه ‌های فراگیر ما، در روز جهانی آموزش

محمدرضا نیک‌نژاد کارشناس آموزشی

مجمع عمومی سازمـــان ملل در ســوم دسامبر 2018 با تصویب یک قطعنامه‌، 24ژانویه را به‌عنوان «روز جهانی آموزش» تعیین کرد. این روز در راستای بزرگداشت «آموزش» به‌عنوان فرآیندی بنیادین، فراگیر، همیشگی و موثر بر بسیاری از کنش‌های انسانی و از آن میان توسعه پایدار، برابری، صلح، پاسداشت محیط زیست و‌... از سوی سازمان ملل و یونسکو تعیین و تصویب شد. از آن پس سازمان‌های جهانی و از آن میان یونسکو و آموزش جهانی (EI) تلاش می‌کنند تا با تعیین تم (شعار) برای این روز، انتشار بیانیه، گزارش و یادداشت، برگزاری جشن و برپایی برنامه‌های گوناگون «روز جهانی آموزش» را هر چه بیشتر بشناسانند. امسال نیز یونسکو به فراخور این روز بیانیه‌ای مفهومی منتشر کرده که در آن اندکی به توصیف شرایط کنونی آموزش در جهان پرداخته و درباره آینده آن بحث کرده است. شعار امسال روز جهانی آموزش«تغییر مسیر نیازمند دگرگونی در آموزش است»
(Changing Course, Transforming Education) است. در این بیانیه در توضیح این شعار آمده است: «چهارمین روز جهانی آموزش را در زمانی برگزار می‌کنیم که جهان ما در یک نقطه عطف قرار دارد. شکاف نابرابری‌ها، سیاره‌ای آسیب دیده، قطبی شدنِ رو به رشد و تاثیر آسیب‌زای یک همه‌گیری جهانی، ما را در آستانه این گزینش نسلی قرار می‌دهد که: مسیری ناپایدار را ادامه دهیم یا مسیر را به‌طور بنیادین دگرگون کنیم. دگرگونی آینده نیازمندِ تعادلی تازه، فوری و برقراری ارتباط با یکدیگر و با طبیعت، همچنین با فناوری‌های تازه است؛ فناوری‌هایی که در زندگی‌های‌مان نفوذ می‌کنند و فرصت‌هایِ پیشرفت را در اختیارمان قرار می‌دهند اما نگرانی‌های جدی نیز درباره برابری، فراگیری و مشارکت دموکراتیک برمی‌انگیزند. آموزش کلیدِ تعیین مسیر به سوی برابری بیشتر و پایدارتر است، اما آموزشِ میلیون‌ها کودک، جوان و بزرگسال در حال شکست است [چراکه] در معرضِ فقر، خشونت و بهره‌کشی قرار گرفتن‌شان رو به افزایش گذاشته است. همه‌گیری کووید 19 بحران‌هایِ پیشین آموزش و پرورش را شدت بخشیده و همچنین تکیه بر فناوری‌های دیجیتال در یادگیری، محرومیت‌ها و نابرابری‌های جنسیتی را ژرف‌تر کرده است. بدون کارهای اصلاحی، پشتیبانی از آموزگاران و افزایش منابع مالی، زیان‌دیدگی یادگیری و بازماندگی از آموزش ادامه خواهد یافت و پیشرفت به سوی «هدف‌های توسعه پایدار» وارونه می‌شود؛ و این محروم کردن جوانان از فرصت‌ها و یک آینده‌ی با شرافت است.» طرح چنین شعاری بر پایه واپسین گزارش یونسکو در نوامبر 2021 انجام گرفته و این گزارش با عنوان «بازانگاری آینده‌مان» و با دورنمای «قرارداد اجتماعی تازه‌ای برای آموزش» منتشر شده است. در بخشی از بیانیه یونسکو درباره این گزارش می‌خوانیم: «این قراردادِ اجتماعی تازه- یک پیمان ضمنی میان اعضای جامعه در راستای همکاری برای منافع مشترکِ تایید شده‌ و قابل گسترش از راهِ آموزش، به‌عنوان حقوقی انسانی، تلاشی عمومی و خیری مشترک، بنا شده است. برای بازتعریف پیوندهای‌مان با یکدیگر، این قرارداد خواستار پداگوژی‌های همبستگی و همکاری‌ای است که گوناگونی و کثرت‌گرایی را ارج می‌نهد. ما برای رویارویی با گسترش داده‌های نادرست و تفرقه‌افکنانه که امروزه گریبان هر جامعه‌ای را گرفته است نیازمند سواد علمی و دیجیتالی هستیم. برای بازتعریف پیوندهای‌مان با زمین، یادگیری باید دانش آموزان را با ذهنیت‌ها و شایستگی‌های لازم برای مراقبت از آن و توسعه پایدار از راه آموزش، توانمند سازد. همه‌گیری، بیش از هر زمان دیگری نقش جایگزین ناپذیر آنان را برجسته کرده‌است. آماده کردن آموزگارانی با شناخت و پشتیبانی‌های‌ حرفه‌ای برای همکاری و نوآوری، تاثیر قدرتمندی بر آینده یادگیری خواهد داشت. و در پایان، بازتعریف رابطه‌مان با فناوری آن هم با اطمینان از اینکه ابزارهای دیجیتالی به سود همه و در خدمت همه هستند آغاز می‌شود؛ البته با شروع کردن از حاشیه نشین‌ترین‌ها. دگرگونی دیجیتالی باید بر پایه کیفیت و فراگیری باشد.» ناگفته پیداست که ما نیز در بخش بزرگی از گرفتاری‌های‌مان با جهانیان مشترکیم. در دوران کرونا شکاف نابرابری آموزشی به ویژه در عدم دسترسی به آموزش‌های مجازی و فناوری‌های دیجیتالی بخش بیشتری از دانش‌آموزان را از آموزش بهینه و حتی از حداقل آموزش محروم کرد. آمار پیدا و پنهانِ بازماندگی از آموزش، آمار رو به افزایش کودکان کار، بی‌توجهی به شرایط بغرنج معلمان و بی‌پاسخ ماندن خواسته‌های گسترده و ژرف‌شان، زیرپا گذاشتن اصل رایگان بودن آموزش و پولی سازی رسمی و غیر رسمی آن و البته گسترش بحران‌های زیست- محیطی نشان می‌دهد که ما نیز مانند جهان نیازمند تغییر مسیری هستیم که از رهگذر آموزش رخ خواهد داد. اما پرسش بنیادین این است که آیا جامعه و دولت امکان درک چنین تغییر مسیری را دارند؟!

ارسال نظر

هشتگ‌های داغ

آخرین اخبار

پربازدیدترین اخبار