اعتماد در اغما

نکات مورد اشاره معاون محترم وزارت کشور و ریاست سازمان اجتماعی که آمار آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد، مصرف مشروبات الکلی، مصرف سیگار، خودکشی و... ارائه دادند، هر چند اشارات جدیدی نبود‌، اما بازگو کردن آنها از سوی یکی از مدیران ارشد در امور اجتماعی کشور، آن‌هم به ‌صورت مجموعه رسمی، قابل توجه و تحلیل است. از 30 سال گذشته در مراحل مختلف و به‌ شکل‌های متفاوت به ضرورت حیاتی ایجاد بانک آسیب‌های اجتماعی اشاراتی نموده‌ام و به ضرورت دسترسی کارشناسان، پژوهشگران به اطلاعات موثق و موجه که در اختیار مدیران پیشگیری و در جهت مقابله به آن آمارهای درست در قالب ایجاد یک تشکل اطلاعاتی شکل می‌گیرند، تاکید داشته‌ام. حسن نیت و جدیت ریاست سازمان اجتماعی کشور بر هیچ‌ یک از کارشناسان و دست‌اندر‌کاران پوشیده نیست، اما عدم انسجام درسیاست‌گذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و تنوع نظرات علمی و اجرایی موانع اصلی در تجمیع و تلفیق این برنامه‌ها هستند. ایشان به افزایش مصرف مشروبات الکلی و کاهش سن مصرف کنندگان آن اشاراتی نمودند و سیگار را یکی از عوامل مرگ زودرس علام کردند که این گفته‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌ها و چالش جدی فراروی نظام فرهنگی و اجتماعی است. اما ایشان اشاره‌ای به این موضوع نکردند که در این شرایط شاهد بروز دو قشر در میان جوانان هستیم که دلیل چرایی آن را معاون محترم وزارت کشور بیان نکردند. مثلا یک نوجوان ۱۵ساله بدون ضابطه ناگهانی به میلیارد‌ها تومان سرمایه دست می‌یابد. وی که نه آقازاده و نه از رانت خاصی برخوردار است. در سوی مقابل جوان دیگر به تخریب خودرو‌های گران‌قیمت و آتش زدن آنها می‌پردازد یا فرد دیگری با پرتاب بلوک سیمانی به خودروهای مدل بالا که در اتوبان مشغول رفت و آمد هستند، جان دو انسان را می‌گیرد. این واقعیت‌های جامعه حاکی از این اتفاقات تلخ و آزار‌دهنده‌ای است که عمیق‌تر شدن فاصله طبقاتی و پررنگ‌تر شدن مرزهای تبعیض اقتصادی و اجتماعی را نشان می‌دهد. در این میان ظرفیت برخی از شهروندان مخصوصا قشر جوان و تاب‌آوری آنها را به زوال کشانده‌ است. سیاهچاله‌های ناکامی به‌قدری زیاد شده و کثرت یافته‌اند، امروزه به شکلی درآمده‌اند که همه به‌دنبال مقصر می‌گردند، در حالی‌که همه ما به اندازه سهم خود در وقوع این عوامل، دارای سهم هستیم. صد البته که هر فرد به‌اندازه توانایی فکری و تجربی‌اش باید در حل مشکلات مردم، مدیران جامعه را یاری کرده و همفکری کند، اما شکل و قالب گروه‌های فکری باید بر اساس ظرفیت علمی و جایگاه تجربی و تخصصی تعریف و تعیین شوند. تیم‌های کارشناسی و ارزیابی با تکیه بر عدالت و رضای خداوند و فرار از رانت و قبیله سالاری، با ترازوی رضای الهی، منافع ملی را مورد سنجش قرار داده و اجازه بروز بی‌اعتمادی را در جامعه ندهند، امری که امروزه در کشور ما در اغما به سر می‌برد. بی‌شک بیان دردها و شمارش مصائب از عهده همه یا اکثریت مردم ساخته است؛ اما احیای اعتماد و پذیرش نصایح و راهنمایی‌های دلسوزان صادق، جوهر اصلی کیمیای رشد و سعادت در میان جوانان و جامعه است که باید به آن پرداخته شود.