مـافيــاي گوشـــت ، مصــرف كننــده را قربانـي مي‌كند

آرما‌ن‌ملی- محمدسیاح: قیمت گوشت‌قرمز از افزایش سالانه به ماهانه و بعد به هفتگی و روزانه و حالا به ساعتی رسیده است! افزایش قیمتی که دست بسیاری از مردم را از خرید این کالای پروتئینی مهم به‌ویژه برای سلامتی کوتاه کرده است. فروشندگان خرد هم مثل مردم از این وضعیت نالان هستند چراکه فروش آنها هم به‌شدت کاهش یافته و درآمدشان تحت‌تاثیر قرار گرفته است. با این حال مسئولان دولتی هیچ برنامه‌ای برای مدیریت بازار ندارند و اصلا در راستای این اقدام هم حرکتی نکرده و نمی‌کنند و شاید دلیل آن عدم تخصص کمیسیون کشاورزی مجلس و وزیر کشاورزی و مدیران تازه منصوب شده‌ای باشد هیچ برنامه‌ای برای کشاورزی و دامداری در کشور ندارند! همین موضوع باعث شده دست مافیا و تولیدکنندگان بزرگی که تمام زنجیره از تولید تا عرضه را در دست دارند به‌هر روشی که می‌دانند عمل کنند و با بازی با قیمت‌ها منافع بازار را به‌سمت خودشان سوق دهند! پیش از این نمایندگان مجلس انقلابی دلیل همه مشکلات را قاچاق دام و نهاده و اشکالات سامانه بازرگاه و کم‌کاری دامداران می‌دانستند و فعالیت دلالان ولی حالا که وضعیت بحرانی‌تر شده صدایشان هم در نمی‌آید. در این شرایط تنها مردم هستند که باید هزینه عدم تخصص و آگاهی مسئولان در وزارت جهاد کشاورزی را بپردازند! افزایش قیمت گوشت‌قرمز در هفته‌های اخیر موجب تعجب و البته نگرانی مردم شده است و در مقابل سکوت و بهانه‌‌تراشی مسئولان در این حوزه باعث تعجب مصرف‌کنندگان شده است! یکی کاهش عرضه به‌دلیل صادرات را بهانه می‌کند، یکی بارش باران افزایش کرایه حمل‌ونقل و دیگری نبود نهاده و مجبورشدن دامدار به صادرات دام و دیگری تفاوت قیمت داخل و خارج را دلیلی برای قاچاق یا صادرات بیشتر می‌داند. وضعیتی مبهم در بخش دامداری و تامین گوشت‌قرمز آن هم در ماه‌های پایانی سال که مردم بیشتر برای خرید گوشت‌قرمز اقدام می‌کنند! برخی از کارشناسان معتقدند که این بازار هم مانند سایر بازارها در دست عده‌ای خاص که می‌توان آنها را مافیا نامید است، درواقع تغییر قیمت گوشت‌قرمز به‌دست همین افراد رقم می‌خورد.

رشد قیمت گوشت در بازار کساد!

یکی از فروشنده‌های گوشت قرمز در منطقه 16 تهران منطقه‌ای که مردم آن قدرت اقتصادی بالایی ندارند و درآمد بیشتر مردم در رده متوسط و متوسط روبه پایین است،‌ درباره افزایش قیمت گوشت و نگرانی‌هایی که مشتریان او با آن برخورد دارند؛ به «آرمان‌ملی» گفت: «قیمت‌ها هر روز تغییر می‌کند، صبح یک قیمت به مشتری می‌دهیم عصر و آخر شب یک قیمت و فردا آن باز افزایش. این اتفاق نه تنها توان خرید مردم را کاهش داده که باعث شده تا فروشنده‌ها نیز درگیر مشکلات و بحران درآمدی شوند.» او ادامه می‌دهد: «من فروشنده که روزانه بیشتر از 20 لاشه گوسفند برای فروش به مغازه می‌آوردم حالا اما سه لاشه کامل را هم به‌سختی می‌فروشم و با ادامه این وضعیت قطعا کار به تعطیلی یا تغییر شغل خواهد رسید.» این فروشنده با اشاره به ادامه‌داربودن افزایش قیمت گوشت‌قرمز افزود: «به ما فروشنده‌ها گفته‌اند که قرار است قیمت گوشت‌قرمز و مرغ افزایش بیشتری داشته باشد؛ در حال حاضر که میانگین قیمت گوشت‌قرمز گوسفندی 170 و گوساله 190 هزارتومان است در صورت این افزایش به بالای 250 هزارتومان هم شاید برسد و اگر این چیزهایی که به ما گفتند درست باشد باید فاتحه قصابی را خواند چون کسی دیگر توان خرید نخواهد داشت!»

رشد 10 هزارتومانی در چند روز

بر این اساس قیمت هر کیلوگرم شقه گوسفندی بین ۱۴۰ تا ۱۴۸ هزارتومان، راسته گوسفندی بین ۱۴۵ تا ۱۴۸ هزارتومان، سردست گوسفندی بین ۱۳۹ تا ۱۴۸ هزارتومان، ران گوسفندی بین ۱۶۰ تا ۱۷۹ هزارتومان و ران گوساله بین ۱۶۵ تا ۱۷۹ هزارتومان است. به گفته فعالان بازار، مطرح‌شدن مباحث مبنی بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در هفته‌های گذشته منجر به این افزایش قیمت شده و با وجود اینکه مسئولان دولتی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را تکذیب کردند هنوز بازار گوشت به تعادل نرسیده است. با افزایش قیمت گوشت‌قرمز، مباحثی مطرح شد مبنی بر اینکه آزادشدن صادرات دام زنده منجر به چنین اتفاقی شده و دولت باید جلوی صادرات را بگیرد، به‌دنبال این اتفاق دولت نیز برای تنظیم بازار این کالا، حدود ۱۰ روز قبل صادرات دام زنده را مدت‌کوتاهی بعداز آزادشدن آن مجددا متوقف کرد تا قیمت این کالا در بازار داخل کنترل شود. با این حال این افزایش در شرایطی اتفاق می‌افتد که مشتریان گوشت‌قرمز به‌دلیل کاهش توان خرید به‌شدت کم شده‌اند!

کدام بهانه را بپذیریم؟!

یکی از ایرادات اساسی در بین مسئولان کشور این است که به‌جای حل مساله به بهانه‌تراشی می‌پردازند تا اصل موضوع پنهان شود و از طرفی بی‌برنامه‌‌بودن دامداری و تامین نیاز بازار دیده نشود. مشکلات امروز بازار گوشت‌قرمز مشکلی مربوط به امروز و دیروز نیست اما در این همه زمان چه اتفاقی برای مدیریت بازار صورت گرفت؟ هیچ! حالا هم مدیریت قیمت از دست‌شان خارج شده هرکس بهانه‌ای متفاوت برای این وضعیت مطرح می‌کند! علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی نیز در این باره گفته است: «در یک هفته اخیر به‌دلیل بارش‌های برف و باران در جاده‌ها عرضه گوشت به تهران کمترشده و برخی راننده‌ها قیمت کرایه حمل را بالاتر برده‌اند. همچنین صادرات دام هم عرضه گوسفند زنده را به تهران کمتر کرده که همین مسائل قیمت گوشت را در بازار تهران بالا برده است.» او ادامه داد: «از طرفی به‌دلیل کمبود خوراک دام وزارت جهادکشاورزی دستور صادرات دام را داده و از این‌رو برخی دامداران دام‌های خود را به کشورهای اطراف صادر کردند.» افشین صدردادرس رئیس اتحادیه دام هم در این باره گفته است: «قیمت دام زنده طی حدود ۴۵ روزگذشته ۳ تا ۴ هزارتومان افزایش یافته، اما توزیع‌کنندگان گوشت در بازار مدعی شدند که در این مدت قیمت گوشت روزانه ۳ هزارتومان بالا رفته است. بنابراین به‌وضوح می‌توان دید که افزایش قیمت گوشت هیچ ربطی به صادرات ندارد و مربوطه به کسانی است که بازار عرضه گوشت را در اختیار دارند. با توجه به اینکه صادرات دام زنده نیز بیش از ۱۰ روز است که متوقف شده، اما این مساله نتوانسته بر روی قیمت گوشت در داخل تاثیرگذار باشد. باید مسئولان امر به‌دنبال عوامل دیگری باشند که موجب ایجاد نابسانی در بازار شده است چراکه به‌تدریج به ایام عید نیز نزدیک می‌شویم و تنظیم بازار کالایی مانند گوشت در چنین شرایطی اهمیت بسزایی پیدا می‌کند و اگر دولت الان نتواند بازار این کالا را کنترل کند در ایام عید با چالش جدی در این حوزه مواجه خواهیم شد.» منصور پوریان، رئیس شورای تامین دام کشور با اشاره به زمزمه‌های افزایش نرخ گوشت در ماه‌های پایان سال، اظهارکرد: «برخی مافیای عرضه گوشت گرانی‌های اخیر نرخ گوشت را به صادرات دام ارتباط می‌دهند که باید بگویم که صادرات معلول گرانی‌های اخیر نیست.» او عرضه دام را بیشتر از تقاضا عنوان کرد و افزود: «بازدید روزانه از میادین عمده از جمله میدان قم این موضوع را به‌خوبی روشن می‌کند. برخی از دامداران موفق به‌فروش دام خود نمی‌شوند و آن را به دامداری خود باز می‌گردانند.» به گفته رئیس مجمع صادرکنندگان دام زنده کشور، شرکت پشتیبانی امور دام در حجم بالای گوشت ذخیره کرده است و اگر نرخ گوشت افزایش یافت می‌تواند برای تنظیم بازار آن را عرضه کند. پوریان عدد 300 هزار راس دام برای صادرات را قابل توجه ندانست و ادامه داد: «خشکسالی، کمبود آب و نهاده‌های دامی فشار بر روی دامداران دام سبک را افزایش داده است به‌خصوص دامداران استان‌های جنوبی کشور. بنابراین صادرات می‌تواند تنفسی برای این دامداران محسوب شود.» این فعال اقتصادی با بیان اینکه افکارعمومی همراه صادرات نیست، افزود: «مافیای عرضه گوشت می‌خواهند با جوسازی علیه صادرات افکارعمومی را به نفع خود تغییر بدهند. هدف از صادرات نفع شخصی افراد نیست بلکه توجه به پویایی اقتصاد دامداران است. بوروکراسی صادرات و دخالت‌های زیاد در این بخش روند صادرات را دشوار کرده و مانع تسهیل خروج دام از کشور شده است.» او قیمت واردات لاشه بدون دنبه را 4 دلار و 50 سنت عنوان کرد و گفت: «کسانی‌که می‌خواهند صادرات دام متوقف شود می‌خواهند قیمت گوشت را در بازار داخلی به کیلویی 200 هزارتومان برسانند، 200 هزارتومان معادل 6 دلار است. بنابراین این افراد می‌خواهند با افزایش نرخ گوشت داخلی، واردات آن را توجیه‌پذیر جلوه دهند. این در حالیست که جمعیت دام کشور 61 میلیون راس است.» بنا به اظهارات پوریان، قیمت گوشت در میادین هنوز به کیلویی 61 هزارتومان نرسیده (قیمتی که دولت برای آنها مشخص کرده است) و دلیل این مساله هم بالابودن عرضه دام در کشور است. بیماری کرونا باعث کاهش پرمصرف‌ها شده و دام زیادی در دست دامداران مانده و آنها را گرفتار کرد. رئیس شورای تامین دام کشور تاکیدکرد: «برخی مافیای عرضه گوشت به‌دنبال به جلورفتن قیمت‌ها هستند این درحالیست قیمت دام در دامداری‌ها افزایش نداشته، اما در قصابی‌ها شاهد تغییرات هفته‌ای قیمت‌ها هستیم. کشتارگاه‌ها و افرادی که از حراج‌کردن دام توسط دامداران بیشترین سود را بردند می‌خواهند قیمت گوشت داخلی افزایش پیدا کند تا واردات را توجیه‌پذیر جلوه دهند و تولید را در کشور را فلج کند.» چالش جدی این روزهای مردم تامین معیشت با کمترین دغدغه ممکن است، اما با بی‌برنامگی مسئولان و حضور مافیایی که بازار را در هر صورت در دست گرفته‌اند این امکان وجود نخواهد داشت که بازار به آرامش برسد! در حقیقت معیشت مردم قربانی منفعت‌طلبی قدرت‌های بزرگی شده که زنجیزه‌ تولید را از ابتدا تا انتها در دست دارند و تصمیمات نادرست و دخالت‌های نابه‌جا به‌جای ایجاد زمینه حل مشکلات و کمبودهای دولت و همچنین ناکارآمدی وزارت جهاد کشاورزی و... شده است.