وابستگی آینده مسکن به متغیرهای اقتصاد کلان
آرمانملی: بازارمسکن در شرایط متفاوتی را تجربه میکند بهگونهای که در حالیکه بررسیها نشان میدهد ابر حباب قیمت مسکن با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد و میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به بیش از 32 میلیون تومان رسیده اما آمار معاملات در پایتخت با روند افزایشی همراه بوده که به گفته برخی از کارشناسان میتواند زمینهساز بازگشت رونق به بازار است از سوی دیگر سیگنالهای مثبت ارسال شده از مذاکرات برجامی وین این ذهنیت را در بین متولیان این حوزه تقویت کرده که در صورت رفع تحریمها بازارمسکن نیز دستخوش تغییرات قیمتی شده و با ارزانشدن نرخ میتوان انتظار داشت در سال آینده سایه رکود از این بازار برداشته خواهد شد. موضوعی که به اعتقاد کارشناسان فارغ از آنکه سیاستهای مسکنی دولت میتواند به نوعی در تعیین مسیر حرکت بازار مسکن دخیل باشد، اما رکود حاکم بر بازار تا زمانیکه در بخشهای واقعی اقتصادی اتفاق خاصی روی ندهد و شاخصهای کلان اقتصادی بههمراه شاخصههای پولی و مالی این اطمینان را به بازار انتقال ندهد که تورم به توقف فعالیت کسب و کارها منجر نمیشود رونق نیز در بازار مسکن رقم نخواهد خورد.
بررسی شکلگیری حباب
براساس گزارشات منتشر شده در خصوص وضعیت مسکن در کشورهای مختلف جهان بررسیها نشان میدهد قیمت املاک در ایران با اضافه پرش قابل ملاحظهای همراه است بهگونهای که «شکاف موجود بین قیمت و اجاره» تقریبا به میزان دوبرابر «فاصله متعارف این دو متغیر در کشورهای مختلف» است که بیانگر «ابرحباب قیمت ملک در کشور» است. برابری قیمت مسکن به اجارهبها در تهران درحال حاضر نزدیک سطح عددی ۳۰ و میانگین سه دهه گذشته آن، ۲۱ بوده است. این در حالی است که در بازارمسکن آمریکا هماکنون که تورم ملکی رکوردزده و خریداران مصرفی با بحران قیمتها روبهرو هستند، نسبت قیمت به اجاره در ۵۰ شهر بزرگ عدد ۲/۱۸ را نشان میدهد. این شدت رشد غیرمتعارف «قیمت ملک در ایران» ریشه در «سیاستگذاری غلط» دارد. اگر فرمول جهانی تنظیم بازارمسکن در اینجا پیاده شود، متوسط قیمت آپارتمانها از ۲۲ تا ۴۴درصد میتواند کاهش یابد. واکنش بازار به آن فرمول اما به «تخلیه ابرحباب قیمت» محدود نخواهد شد، بلکه «تغییر مسیر سرمایهها از ملکبازی به سمت بازار سرمایه» آثار مثبت دیگر است. تراز جهانی «دماسنج بازارمسکن»، عمربنای حباب قیمت ملک در تهران را 10 برابر بیشتر از آنچه تاکنون
محاسبه شده بود، نشان میدهد. در سال 1400، نسبت قیمت مسکن به اجارهبها در تهران از عدد بیسابقه 35 در زمستان پارسال به سطح 29 در بهار امسال کاهش پیدا کرده است. برابری قیمت به اجاره در طول سال 99 بهدلیل جهشهای مکرر قیمت ملک از سال 97 به بعد، همواره در وضعیت «ابرحباب» یعنی بالای سطح عددی 30 بود. این عدد در سالهای 97 و 98 نیز بالای سطح 24 بود. این در حالی است که «وضعیت مطلوب برای رابطه قیمت به اجاره در تهران، نسبت عددی 14 تا 15» است که اگر برقرار شود، قدرت خرید مصرفی برقرار و رونق پایدار معاملات ملک احیا میشود.
تبعیت از شاخصهای اقتصادی
در رابطه با وضعیت بازار مسکن در سال آینده با توجه به شکلگیری حباب قیمتی و شکاف بالای آن با استانداردهای مطلوب هادی حقشناس کارشناس اقتصادی میگوید: در زمان حاضر بررسی شاخصهای کلان اقتصادی، شاخصهای پولی و مدنظر قراردادن این موضوع که تورم در کشور عدد بالایی است باعث شده در کسبوکار نیز رونق آنچنانی نباشد. وی با بیان اینکه صادرات و واردات کشور در شرایط نااطمینانی قرار دارد به وضعیت بازارهای اقتصادی از جمله مسکن اشاره کرد و ادامه داد: ظاهر قضیه این است که بهدلیل قیمت بالای مسکن توان خرید مردم بهشدت کاهش یافته و آنها نمیتوانند وارد بازار شوند. وی افزود: براساس آمار میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۳۳ میلیون تومان رسیده است، بهعنوان مثال یک واحد مسکونی ۷۰ متری باید ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. تامین این مبلغ از عهده شهروندان تهرانی که اکثر کارمند، کارگر و دارای شغل معمولی هستند، خارج است. وی تاکید کرد: با توجه به این مساله و تا زمانیکه شرایط به حالت عادی برنگردد همینگونه خواهد بود و برای سال آینده بازار مسکن همچنان در رکود بهسر خواهد برد. استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به کسری
۳۰۰ هزار میلیارد تومانی لایحه بودجه سال آینده کل کشور، اضافه کرد: در حالی ارقام بودجه اضافه شده که در مقابل درآمدهای ناشی از فروش نفت، مالیات و... تغییرات اساسی نکرده است. حقشناس بیان کرد: درواقع متغیرهای کلان اقتصاد کشور تغییر نکرده و زمانی شاهد اتفاق مثبت در بخشهای واقعی اقتصاد از جمله مسکن، تولید و.. خواهیم بود که در بخشهای غیرواقعی پولی و ارزی اتفاقات مثبتی روی دهد.
همهچیز به برجام گره خورده
درواقع کارشناسان در حالی بازگشت رونق به بازارمسکن در گروه سایر شاخصهها و متغیرهای اصلی اقتصادی میدانند که برخی از فعالان این حوزه افزایش نسبی تعداد معاملات در ماههای اخیر را نشاندهنده بازگشت رونق به بازار میدانند موضوعی که به اعتقاد کارشناسان کاهش دقت خرید مردم اجازه بازگشت رونق را نمیدهد. عباس زینعلی، کارشناس بازارمسکن نیز با عنوان اینکه تحرک فعلی بازار املاک رونق نیست، میگوید: مصرفکننده واقعی قدرت خرید ندارد و تا زمانیکه این توان ایجاد نشود ظرفیتی در بازار بهوجود نخواهد آمد. برخی از فعالان اقتصادی در بازارهای موازی امکان سرمایهگذاری را ندارند تا بتوانند سود قابل ملاحظهای ببرند، به همین دلیل برای افزایش یا تثبیت سرمایه در شرایط تورمی بهسمت مسکن آمدند. این کارشناس بازارمسکن با بیان اینکه مذاکرات هستهای در سرنوشت بازارمسکن اثرگذار خواهد بود، گفت: اخباری که از مذاکرات شنیده میشود در تصمیمگیری برای سرمایهگذاری در تمامی بازارها تاثیرگذار است. بههرحال بخش قابلتوجهی از نقدینگی کشور بهصورت سپردهگذاری مردم در بانکهاست که در صورت نتیجهبخش بودن برجام میتواند خارج شود و به هریک از بازارها از
جمله: مسکن، بورس، طلا، ارز یا ارزهای دیجیتال وارد شود. زینعلی تاکیدکرد: بهثمررسیدن برجام به رونق معاملات مسکن منجر میشود اما همانطور که گفتم ظرفیتی برای رشد قیمت وجود ندارد. دستکم در کوتاهمدت این احتمال بعید است. پیشبینی این است که تا پایان سال همین روند ریزنوسانات را در بازارمسکن خواهیم داشت.
ارسال نظر