توافق نشود غربیها به سمت فعال کردن اسنپ بک میروند
آرمان ملی: مذاکرات برجام در دور هشتم پس از دو هفته مذاکره فشرده برای 3 روز متوقف شد تا روسای هیأتهای مذاکره کننده برای رایزنی و مشورت به پایتختها بازگردند و دوباره از دوشنبه با بازگشت به وین مذاکرات را از سر بگیرند. این در حالی است که همه طرفین مذاکره از پیشرفت و مذاکرات البته به کندی سخن میگویند که به اذعان بسیاری از تحلیلگران باید شرایطی فراهم شود تا مذاکرات با سرعت بیشتری در جهت پیشرفت و حصول نتیجه نهایی که همان رسیدن به توافق باشد انجام گیرد. در این راستا برای بررسی روند مذاکرات احیای برجام، خواستههای طرفین و موارد اختلافی «آرمان ملی» با سید جلال ساداتیان دیپلمات پیشین و تحلیلگر مسائل بینالملل به گفتوگو پرداخته است که میخوانید.
با توجه به تحــــولات حول محـــور مذاکرات وین و خبرهایی که از درون مذاکرات میرسد روند مذاکرات احیای برجام را چطور میبینید؟
مقام معظم رهبری چندی پیش مطلبی قریب به این مضمون را مطرح کردند که مذاکره با دشمن به معنی تسلیم به او نیست. به نظرم این چراغ سبزی بود به اینکه میشود با آمریکاییها به طور مستقیم صحبت کرد. نکته دوم اینکه ضربالاجلهایی که داده میشود و نگرانیهایی که برای طرف مقابل به خصوص غربیها ایجاد کرده آنها ماه فوریه را به عنوان ضربالاجل تعیین کردهاند. برای اینکه تصور میکنند ایران از این زمان وقت میخرد که به مقدار غنی سازی بیشتر دست پیدا کند، به سانتریفیوژهای بیشتری دسترسی داشته باشد و نصب کند و اکنون نیز Iri 9 و12 را ذکر میکنند که ایران به آن دست یافته است. بحث کرج نیز در همین چارچوب مطرح بود که در مجتمع تسای کرج خرابکاری اتفاق افتاد و ایران نیز اجازه نمیداد که دوربینهای آژانس در آنجا نصب شود ناظر بر این امر بود که بازرسان آژانس جاسوسی کردهاند و اطلاعات آنجا را به اسرائیل دادهاند و رژیم صهیونیستی نیز بر همین اساس در مجتمع تسا خرابکاری کرده است. البته بعدا نیز موافقت شد که آژانس دوربینهای خود را نصب کند. همه این اتفاقات در آستانه دور هشتم مذاکرات در 18 آذرماه بود. چون شروع مذاکرات جدید 8 آذر بود و 18 آذر
دور جدید مذاکرات را که موسوم به دور هشتم بود برگزار کردند. اکنون نیز میگویند مذاکرات ادامه دور هشتم است اما عملا اتفاقاتی که افتاد 6 دی ماه اینها آمدند و گفتند تعطیلات سال نو میلادی است و سپس نیز از سیزدهم دی ماه تا به امروز مذاکرات ادامه داشته که از 3 روز قبل روسای هیأتها به کشورهای خود بازگشتند ولی کارشناسان به مذاکرات خود ادامه میدهند. آنچه که تاکنون استنباط و دریافت شده از مصاحبههایی که اتفاق افتاده کندی روند مذاکرات است که دسترسی به توافقی را نوید نمیدهد و به این خاطر با توجه به تهدیداتی که غربیها مطرح میکنند به اینکه فرصت زیادی برای این کار ندارند بعید نیست که اگر به ماه فوریه برسیم و حوصله آنها سر برود اسنپ بک رافعال کنند. ما قبل از اینکه آنها بخواهند به چنین وضعیتی برسند درست این است که بتوانیم توافق کنیم.
با وجود مطالب و خواستههای مطرح شده طرفین به ویژه ایران چه میزان میتوان به توافق امیدوار بود؟
ایران پذیرفته بر مبنای توافق 6 دور مذاکرات آقای دکتر عراقچی بازگردد. دیگر اینکه موارد اختلافی وجود دارد که هنوز نتوانستند این موارد اختلافی را رفع و رجوع کنند. البته چیزهایی هم اضافه شده که درباره آنها نیز گفتوگو کنند که از جمله آنها این است که چگونه میتوانند ضمانتهای لازم را دریافت کنند که یکی از حدسیاتی که زده شد این بود که آمریکاییها نیز در پروژههای ایران مشارکت کنند و وارد ایران شوند. اینها بیشتر تحلیل بود تا خبر و بر مبنای آن تحلیلها خیلی نمیشود گفت که اینها به چه توافقاتی رسیدند. ولی به هرصورت ایران در تلاش است که خواستههای خود را دخیل کند. خواستههای ایران این بوده که آمریکاییها تحریمها را بردارند، مهلت راستی آزمایی بدهند و تضمین دهند که از برجام خارج نمیشوند و خسارت دورانی که از برجام خارج شدند را به ایران بپردازند که برخی قابل حصول و دسترسی است و برخی نیست. نکته مهمی که اینها بدان میپردازند نحوه برداشته شدن تحریمها است که ایران میگوید باید همه تحریمها برداشته شود اما آمریکاییها میگویند اینها امکان پذیر نیست، چرا که بر خی از تحریمها؛ تحریمهای سازمان مللی است، برخی تحریمها مثل
کاتسا را کنگره وضع کرده و اکثریت کنگره در اختیار ما نیست که بخواهیم این تحریمها را بردارند. همه این ملاحظات ایجاب میکند که مذاکرات با سرعت بیشتری پیش برود چرا که با تحریکات اسرائیل و آمریکا فرانسویها و انگلیسیها فشارهایی وارد میکنند که هر چه سریعتر این نتیجه حاصل گردد. اگر این نتیجه حاصل نشود اینکه آمریکاییها مذاکرات را ترک کنند و انگلیس اسنپ بک و مکانیزم ماشه را فعال کند محتمل است. لذا بر این اساس خوب است که به کار سرعت داده شود. برای این سرعت خوب است از کسانی که به رموز مذاکرات مربوط به برجام آگاهی دارند و میتوانند مسائل را مستقیم دریافت کنند و پاسخهای لازم را بدهند و ابتکارات لازم را داشته باشند از هیأت قبلی ولو اینکه به عنوان رئیس هیأت از آنها دعوت نشود خواهش شود در راستای منافع ملی در این مذاکرات مشارکت داشته باشند و به عنوان مشاور یا هر عنوان دیگری کمک کنند تا این روند سرعت بیشتری پیدا کند.
فکر میکنید موارد اختلافی که از آن تحــت عنوان پرانتزهای باز یاد میشود چه میزان بر مذاکرات تاثیرگذار باشد و مذاکرات را سختتر از گذشته کند؟
چون خیلی خبری از درون مذاکرات بیرون نمیآید تحلیلهای ما خیلی دقیق نیست. ما روند را بر اساس آنچه که دریافت میکنیم میتوانیم تحلیل کنیم. بله اگر اخبار خیلی دقیق بیرون بیاید میتوان گفت که بنابر اخبار در این موارد اختلاف وجود دارد و میتوان به نتیجه رسید یا نه. اما آنچه مجموعا بیان میشود خوشبینانهترین بیانات را از قول آقای اولیانوف دریافت میکردیم که وی به نوعی وکیل ایران شده بود و با آقای رابرت مالی و معاون وزیر خارجه کره جنوبی صحبت کرده بود باز هم اخیر میبینیم که وی با خوش بینی میگوید به نتیجه میرسد اما کند. لذا لحن اولیانوف نیز تغییر کرده یعنی مذاکرات سخت پیش میرود. معنی این سختی این است که طرفین بر مواضع خودشان پافشاری میکنند. آمریکاییها حاضر نیستند که بیش از این ضمانتهایی را بدهند و ایران نیز حاضر نیست آنچه که غنی سازی کرده را تحویل بدهد. از طرف دیگر در بحث برداشته شدن تحریمها راستی آزمایی به چه معنا است. حال آمریکاییها بگویند که ما تحریم بانکی را بر میداریم و یا مقدار معینی میتوانید نفت خود را بفروشید و فرآوردههای نفتی را صادر کنید. اینها زمان میبرد که ایران بداند این کار انجام شده
است. یا وقتی گفته شود تحریمهای بانکی برداشته میشود باید مشخص شود که چه مدت طول میکشد و از طریق کدام بانک این پول باز میگردد. همه آنها ظاهرا موضوعات داخل پرانتزی که در خصوص آن گفتوگو میشود که چگونه میتوانند این مشکلات را رفع کنند.
ارسال نظر