ثبت ملی تصنیف «میرزاکوچک‌خان»
سرپرست اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌دستی استان گیلان از قرارگرفتن تصنیف میرزاکوچک‌خان در فهرست آثار ناملموس کشور خبر داد. ولی جهانی گفت: تصنیف معروف «میرزا کوچک‌خان» که از جمله آثار برجسته فرهنگی - اجتماعی گیلان به‌شمار می‌رود، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد. وی افزود: براساس مطالعات انجام‌شده بر روی منابع موجود، شاعر این اثر ماندگار مشخص نیست، اما قدمت آن در حدود صد سال تخمین زده شده است. جهانی بیان داشت: نخستین‌بار به این تصنیف به‌صورت مکتوب در کتاب «سردارجنگل» اثر مرحوم ابراهیم فخرایی در سال ۱۳۴۴ اشاره شده و یکی از دلایل ماندگاری این سروده را می‌توان استفاده از آن در تیتراژ پایانی سریال «میرزاکوچک‌خان» در سال ۱۳۶۶ به کارگردانی بهروز افخمی، آهنگسازی محمد میرزمانی و صدای استاد پیشکوست موسیقی فولکلور گیلان، ناصر مسعودی برشمرد. جهانی تاکید کرد: عناصر فرهنگی به‌عنوان میراث با ارزش فرهنگی به‌شمار می‌رود.
روایت خواندن این تصنیف
اما سریال کوچک‌جنگلی که در دهه 70 ساخته شد، ابتدا تورج زاهدی تصنیف آن را خواند و بعد چون او اهل هفتگلِ خوزرستان بود و لهجه گیلکی را آن‌طور که باید نداشت، استاد همیشه موسیقی این خطه یعنی ناصر مسعودی خواند. این شعر را نخستین‌بار ابراهیم فخرایی در کتابش آورد. او در «سردارجنگل» 5 بیت از این ترانه را آورد. شاعر آن گمنام است اما چنان در مردم گیلان رسوخ و نفوذ کرده که گویی با جان‌شان عجین شده است. اما ناصر مسعودی در گفت‌وگویی گفت: «این کار نه شاعرش مشخص است، نه آهنگسازش؛ اما ما از کودکی آن را می‌خواندیم تا اینکه ملودی این قطعه را خانم فرخ‌لقا هوشمند برای آقای سیدمحمد، میرزمانی، آهنگساز اثر خواندند و ایشان آن را نت و ارکسترال کرد و ساخت. این قطعه در سریال «میرزاکوچک‌خان جنگلی» اول با صدای کس دیگری خوانده شد، کسی که گیلکی نبود و گویش درست نداشت. مرحوم جهانگیر سرتیپ‌پور خیلی از این ماجرا عصبانی شدند؛ اما من به ایشان گفتم که من در جریان نیستم. بالاخره از آن سریال با من تماس گرفتند و گفتند بیا این را بخوان. به‌هرحال رفتم و آن قطعه خوانده شد.»
ارسال نظر