نشانه‌هاي مثبــــت از طرف آمريكا در ويـــن

آرمان ملی- سهیل ثابت: مذاکرات احیای برجام در هتل کوبورگ وین در شرایطی برگزار و ادامه دارد که به اذعان همه طرف‌های برجام مذاکرات کند اما رو به جلو پی گرفته می‌شود. چنانکه طی مقاطع مختلف نیز در روزهای اخیر ایران، چین، روسیه و تروئیکای اروپایی نسبت به پیشرفت مذاکرات اذعان داشته‌اند اما به اذعان بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بین‌الملل آنچه باعث شده مذاکرات اینگونه کند و کم سرعت پیش برود عدم اقدام و عملگرایی اروپایی‌ها است و همین بی‌عملی آنها باعث شده تا مذاکرات همین‌طور فرسایشی شود. چنانکه اخیرا حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان گفته «واقعا تا این لحظه که حتی روند مذاکرات، روند خوبی است، ما هنوز شاهد ابتکارات جدید از طرف‌های غربی نیستیم به نحوی که به نظر نمی‌رسد آماده بازگشت سریع به تعهدات خود باشند لذا در این موضوع هم احساس می‌کنیم هنوز غربی‌ها تعلل می‌کنند.« گرچه در مورد این تعلل اروپایی‌ها نیز نظرات متفاوتی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که اساسا غربی‌ها عزمی برای تلاش در جهت احیای برجام ندارند و این تعلل نیز برای وقت کشی در مذاکرات است. اما دسته‌ای دیگر بر این باورند که اروپایی‌ها در حود خودشان برای به نتیجه رسیدن مذاکرات و ایحاد توافق تلاش می‌کنند اما از آنجا که به تنهایی نمی‌توانند اتخاذ موضع کنند ابتدا باید نظر مساعد طرف‌ آمریکایی را جلب کرده و سپس با مشورت با آمریکا نظر واحدی از سوی غربی‌ها بدهند. در حالی که این آمریکاست که وضعیت فعلی در برجام و خسارت‌های مادی و حقوقی وارد شده به اعتبار بین‌المللی جامعه جهانی و اعضای برجام و نیز اقتصاد ایران را موجب شده است. اما اروپایی‌ها و به طریق اولی آمریکا بدون هیچ ابتکار عمل و پیشنهادی برای کاهش اختلافات و بازگرداندن اعتماد به میز مذاکرات رفتار کرده‌اند و با وجود گذشت چندین ماه از مذاکرات همچنان این کشورها به زیاده خواهی و انفعال خود در گفت‌وگوها ادامه می‌دهند. جالب اینکه غربی‌ها در عین بی‌عملی از طولانی شدن مذاکرات همزمان با توسعه برنامه هسته‌ای ایران نیز ابراز نگرانی می‌کنند. به عبارتی آنها در داخل اتاق مذاکرات با مشت‌های بسته هستند، اما بیرون از اتاق در فضای رسانه‌ای دم از محدود بودن زمان می‌زنند. در نتیجه بدون شک این تروئیکای اروپا و آمریکا هستند که سعی دارند برجام را از حیز انتفاع بیندازند و طبق گفته خودشان توافق را به طور کامل تهی کنند. غربی‌ها که می‌دانند سیاست تحریم ایران شکست خورده و بی‌نتیجه بوده است به بهانه اینکه فعالیت‌های هسته‌ای ایران در حال عبور از مرحله «گریز هسته‌ای» است تلاش دارند تا به نحوی هم فعالیت‌های ایران را تا قبل از دستیابی به توافق متوقف کنند، هم با این اهرم کاری کنند که ایران از درخواست هایش برای رفع حداکثری تحریم‌ها عقب نشینی کند.اما ایرانبارها گفته که از موضع خود عقب نخواهد نشست و از خواسته‌های خود در جهت توافق نیز باز نمی‌گردد.

تمرکز بر تضمین و راستی آزمایی

مذاکرات ایران و 1+4 همچنان در سطح رؤسای هیات‌ها و کارشناسان ادامه دارد. این در حالی است که طی دو روز گذشته علی باقری، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی، با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک و سپس با مذاکره‌کنندگان ارشد سه کشور اروپایی به‌همدت 2 ساعت گفت گو کرده و گفت‌وگوها در سطح رؤسای هیأت‌ها از جمله با مذاکره‌کنندگان ارشد اروپایی به‌صورت روزانه در حال انجام است. همچنین، متون مکتوب غیررسمی (non- paper) نیز توسط مورا و به‌صورت غیرمستقیم بین هیأت‌های ایرانی و آمریکایی روزانه تبادل می‌شود. با این حال گرچه برخی رسانه‌ها طی روزهای گذشته از توافق دو ساله ایران با 1+4 خبر دادند اما بر خلاف این اخبار یا اظهارنظر برخی منابع، تیم ایرانی همچنان دستیابی به یک توافق پایدار و قابل اتکا را در دستور کار خود قرار داده است. چنانکه اخیرا خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه به‌صراحت به این موضوع اشاره کرد که«ما به‌دنبال یک توافق پایدار و قابل اتکا هستیم و هیچ توافقی که این دو مؤلفه را نداشته باشد در دستور کار ما قرار ندارد. همه باید مطمئن باشیم که بازگشت آمریکا همراه با راستی‌آزمایی و دریافت تضامین است و چرخه‌ای از رفع تحریم‌ها هم باید انجام شود، اینها با هیچ توافق موقتی حاصل نمی‌شود.« بنابراین ایران دو عنصر «پایداری» و «منافع واقعی و ملموس اقتصادی» را جزو مؤلفه‌های اصلی هرگونه توافقی مدنظر دارد. هر دو درخواست ایران نیز ریشه در تجربه 6ساله گذشته دارد، به‌گونه‌ای که می‌توان گفت ضرورت «راستی‌آزمایی» درسی است که از تجربه اجرای برجام در دوران ریاست‌جمهوری اوباما و ضرورت «اخذ تضمین» درسی است که از تجربه اجرای برجام در دولت «دونالد ترامپ» حاصل شده است. آنطور که از که از منابع تزدیک به مذاکرات خبر می‌رسد بخشی قابل‌توجه از مباحث طی روزهای گذشته در وین متمرکز بر دو موضوع راستی‌آزمایی و دریافت تضمین‌ها بوده است،

انتقال نادرست مطالب

وزیر امور خارجه کشورمان در مورد رایزنی ایران با مقامات عمان و قطر در مورد روند مذاکرات وین، گفت: طبعا ما دوستانمان در منطقه را در جریان مذاکرات وین قرار می‌دهیم و آنها به عنوان همسایه ما از این حق برخوردار هستند که در جریان آن‌چه بین ما و کشورهای ۱+۴ می‌گذرد، قرار بگیرند. حسین امیر عبداللهیان با بیان این‌که معتقدیم دستاوردهای ایران در حوزه توسعه دانش صلح‌آمیز هسته‌ای می‌تواند در اختیار همه کشورهای منطقه، کشورهای مسلمان و همسایگان ما قرار بگیرد، افزود: طبیعی است که برخی از طرف‌ها در مذاکرات وین تلاش می‌کنند با انتقال نادرست مطالب به بعضی از همسایگان ما، موجبات نگرانی آنها را فراهم کنند. وی در همین چارچوب تصریح کرد: حتما ما در این گفت‌وگوها و سفرها، یکی از اهدافمان در کنار سایر اهداف سفر، این است که آنها را در جریان روایت خودمان از مذاکرات وین قرار بدهیم و دوستان ما در منطقه نیز مشورت‌هایی به ما می‌دهند که در میز مذاکرات کمک‌کننده است.

اذعان فرانسه به همکاری ایران با آژانس

هم‌زمان با تعللی که از سوی طرف‌های غربی در وین وجود دارد، وزیر امور خارجه فرانسه گفت: طرفین مذاکرات هنوز تا رسیدن به یک توافق فاصله دارند. ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه درباره روند مذاکرات وین گفت، ایران و قدرت‌های جهانی با وجود برخی پیش رفت‌هایی که در پایان دسامبر ۲۰۲۱ انجام شده است، هنوز از هرگونه توافقی برای احیای توافق هسته‌ای فاصله دارند. وی در یک جلسه استماع پارلمان فرانسه در این باره گفت: مذاکرات ادامه دارند. کند هستند، خیلی کند و این باعث ایجاد شکافی می‌شود که فرصت یافتن راهکاری در راستای منافع تمامی طرفین را به خطر می‌اندازد. به گفته او، «در پایان ماه دسامبر کمی پیش رفت حاصل شد اما هنوز از ختم مذاکرات فاصله داریم. وی همچنین اظهار داشت: کاهش سرعت مذاکرات وین شکافی ایجاد می‌کند که یافتن راه حل را در یک جدول زمانی واقع بینانه تضعیف می‌کند. لودریان مدعی شد: شرایط خطرناک است، زیرا ایران برنامه هسته‌ای خود را تا مرحله پیش از نهایی شدن پیش برده است. ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری می‌کند تا احتمال احیای توافق هسته‌ای به خطر نیفتد.

محوز آمریکا به کره

وزارت امور خارجه کره جنوبی اعلام کرد: دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور یک مجوز ویژه برای دولت سئول، به آن اجازه داده است خسارت یک شرکت ماشین‌سازی ایرانی را بپردازد. وزارت امور خارجه کره جنوبی روز گذشته اعلام کرد آمریکا به دولت کره اجازه داده است خسارت معوقه‌اش را تحت معاهده حل و فصل اختلافات سرمایه‌گذار و دولت(ISDS) به شرکت ایرانی ماشین‌سازی بزرگ دیانی پرداخت کند. طبق بیانیه وزارت امور خارجه کره جنوبی، دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا(OFAC) روز ۶ ژانویه یک «مجوز ویژه» صادر کرده است که به دولت سئول اجازه می‌دهد خسارت این شرکت سرمایه‌گذار ایرانی را بابت خریداری ناموفق سهام شرکت «دِوو الکترونیکس» در سال ۲۰۱۰ بپردازد. پیش‌تر در ژوئن ۲۰۱۸، نهاد بین‌المللی حل و فصل اختلافات سرمایه‌گذار و دولت به دولت سئول گفته بود خسارت حدود ۷۳ میلیارد وونی(۶۳ میلیون دلاری) شرکت دیانی را پردازد اما پرداخت این مبلع به خاطر تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تا کنون انجام نشده است. با این وجود، مقامات کره‌ای گفته‌اند سرنوشت ۷ میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در بانک‌های کره، در درجه اول به مذاکرات میان ایران و قدرت‌های جهانی بستگی دارد.