انتظارات تورمی

تراز ارزی کشور در 9 ماهه امسال نسبت به سال گذشته کمی بهتر شده و بنابر اعلام منابع آماری سرعت رشد نقدینگی کاهش اندکی داشته است ولی انتظارات تورمی روبه افزایش بوده است. اگر انتظارات تورمی کنترل شود آن زمان است که می‌توانیم نقش و سهم عوامل بنیادین را تحلیل کنیم. عوامل بنیادین را می‌توان به کاه در انبار تشبیه کرد، یعنی وقتی رشد نقدینگی با ناترازی ارزی بیشتر می‌شود، کاه بیشتری به انبار اضافه می‌شود؛ انتظارات تورمی هم مانند آتش و جرقه و روشن کردن کبریت است. رشد عوامل بنیادین یعنی رشد ناترازی ارزی و نقدینگی به خودی‌خود ایجاد تورم نمی‌کند، اما این روند تا زمانی که جرقه‌ای زده شود ادامه می‌یابد! این جرقه می‌تواند نااطمینانی‌‌ها باشد که باعث شعله‌ور شدن انبار کاه و تشدید مشکلات خواهد شد. برعکس این موضوع برای جلوگیری از شعله‌ور شدن این انبار باید کاه‌ها را خالی کنیم. به عبارت دیگر باید جلوی رشد نقدینگی گرفته شود و تراز ارزی کشور بهبود پیدا کند و این اتفاق نمی‌تواند بدون توجه به حل مشکلات امروز کشور از جمله تحریم‌ها رخ بدهد. سال‌های سال نواقص متعدد در سیستم بانکی، توزیع رانت، فسادهای گسترده، منافع‌طلبی جناحی، حضور مدیران بدون تخصص در پست‌های رده بالا و تصمیم‌گیرنده و اثرگذار در جریان اقتصادی باعث شده تا وضعیت به جای اینکه بهبود پیدا کند به سمت وخیم‌تر شدن برود. کاهش و کنترل انتظارات تورمی خود موضوع بسیار مهمی است که می‌تواند به کاهش تورم در کشور منجر شود و این موضوع نباید در حاشیه اقدامات دولت و تیم اقتصادی آن قرار بگیرد. در حقیقت با کنترل نقدینگی و ناترازی ارزی در کشور و همچنین کنترل تورمی می‌توان امیدوار بود که در آینده مشکلات کمتری در اقتصاد ایران پدیدار شود و این امر به عملکرد مسئولان اقتصادی کشور بستگی دارد. درست است که در طول 9 ماهه گذشته رشد نقدینگی اندک کاهشی داشت و تراز ارزی کشور به دلیل افزایش صادرات غیرنفتی و رشد قیمت جهانی نفت بهبود پیدا کرد ولی هنوز این خطر وجود دارد! از طرفی انتظارات تورمی هم وصل به نتیجه مذاکرات و برجام است؛ بدین مفهوم که اگر اخبار خوبی از مذاکرات و احیای برجام و برداشته شدن تحریم‌ها مخابره شود انتظارات تورمی هم فروکش خواهد کرد و در آن زمان است که باید به سراغ سایر عوامل بنیادین برویم تا آنها را با متعادل‌سازی به کنترل درآوریم تا در آینده اگر انتظارات تورمی ایجاد شد مشکلاتی که امروز با آن درگیر هستیم را نداشته باشیم.