ايـــران به دنبال تضمين در ويـــن
آرمان ملی- سهیل ثابت: روند گفتوگوهای وین در هتل کوبورگ این روزها با افزایش رفت‌وآمد هیات‌ها و جلسه‌های متعدد و پی‌درپی جریان دارد. مذاکرات به اذعان قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت‌وگوها رو به جلو اما به کندی پیش می‌رود. این در حالی است که هیات ایران با اراده و اختیارات لازم برای دستیابی به توافق نهایی در مذاکرات حضور دارد اما به نظر می‌رسد که طرف غربی تحت تاثیر افکار ثابت و طرز فکر نه چندان صحیح برای برداشتن گام‌های ملموس و پیشبرد گفت‌وگوها از جدیت کافی برخوردار نیست. آنچه مسلم است اکنون زمان آن فرا رسیده است که طرف مقابل ایران در مذاکرات وین به ویژه طرف‌های غربی با برداشتن گام‌های ضروری که معنادار و اقدام محور باشد، تمایل معتبر خود را برای دستیابی به توافق نشان دهند. با این حال روند مذاکرات در روزهای اخیر، نشان می‌دهد که مسیر گفت‌وگوها به سمت جلو حرکت می‌کند و به اذعان مذاکره‌کنندگان گفت‌وگوها کند، اما در حال پیشرفت است. در روزهای اخیر علاوه بر دیدار مذاکره‌کنندگان ارشد ایران، ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپا، کارشناسان هیات‌های مذاکره‌کننده نیز با یکدیگر به رایزنی و تبادل نظر پرداختند. در این
راستا بر اساس تصمیم‌های اتخاذ شده در آخرین جلسه کمیسیون مشترک، بناست هیات‌ها جلسات را در سطح کارشناسی و دیدارهای دوجانبه و چندجانبه بین مذاکره‌کنندگان ارشد کشورها در موضوعات مختلف ادامه دهند. دوشنبه و سه‌شنبه نیز دیدارهای دوجانبه و چندجانبه دیپلماتیک در چارچوب هشتمین دور از مذاکرات وین که با هدف رفع تحریم‌ها برگزار می‌شود، جریان داشت و علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان با روسای هیأت‌های چین، روسیه و هماهنگ کننده مذاکرات گفتوگوهای دوجانبه‌ای داشت که مجموعا از رویکرد ایران در خصوص مذاکرات حمایت کردند. این در حالی است که طی روزهای گذشته جسته و گریخته شاهد برخی اخبار طی روزهای اخیر از حصول توافق دو ساله میان ایران و 1+4 حکایت داشتند که این خبر از سوی منابع مطلع نزدیک به هیأت مذاکره کننده ایرانی تکذیب شد. با این حال به نظر می‌رسد با توجه به اینکه اختلافات کاهش یافته و به اصطلاح پرانتزها بسته و کمتر شده شرایط بیش از همیشه برای توافق آماده است و فقط یک عزم جدی از سوی طرفین مذاکره نیاز است تا به زودی اعلام توافق کنند.
تعلل غربی‌ها
منابع نزدیک به مذاکرات اعلام کردند، با وجود گذشت بیش از پنج هفته از شروع مذاکرات احیای برجام در وین، طرف‌های برجامی و آمریکا نه تنها نسبت به پذیرش پیشنهادات و ایده‌های ایران تعلل و تاخیر دارند بلکه از ارائه ساز و کارها برای تامین نظرات ایران در رابطه با لغو تحریم‌ها، تضمین توافق و راستی‌آزمایی از اجرای تعهدات طفره رفته‌اند. این رویکرد سه کشور اروپایی و آمریکا در مذاکرات نشان می‌دهد که این کشورها آنقدر که در موضع‌گیری‌ها و فضاسازی‌های رسانه‌ای‌شان از محدود بودن زمان صحبت می‌کنند و نسبت به تهی شدن برجام هشدار می‌دهند، نگران نیستند و برعکس از طولانی شدن مذاکرات و به این شکل ایجاد فضا برای بهانه‌گیری‌های بعدی بدشان نمی‌آید. سه کشور اروپایی و آمریکا در چند ماه اخیر نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران و پیشرفت‌ها در آن ابراز نگرانی کردند و بر این نظرند اگر توسعه سانتریفیوژها و افزایش ذخایر اورانیوم ایران در سطوح مختلف ادامه یابد، برجام برای این کشورها موجودیتش را از دست خواهد داد. از این رو وقتی ایران در ۸ آذر با متونی تغییر یافته نسبت به متن پیشنهادی قبلی به مذاکرات بازگشت، ساز مخالف را کوک کردند و بر طبل محدود
بودن زمان کوبیدند و پشت هم ضرب‌الاجل تعیین کردند؛ هر چند این سر و صداها در نهایت راه به جایی نبرد. در همین حال، مقامات ایرانی نزدیک به مذاکرات، در هفته‌های اخیر بارها اعلام کردند، با وجود ابراز نگرانی فوق از سوی سه کشور اروپایی و آمریکا، این کشورها هیچ اقدام و گام قابل توجه و موثری در راستای رفع ابهامات و پاسخ به خواست‌های بحق ایران در رابطه با برداشته شدن تحریم‌ها و ارائه تضمین مطرح نکرده‌اند. از این رو اگر طرف‌های مقابل به واقع بر دستیابی به توافق جدی هستند یا راهکارهای مشخص و عملیاتی ارائه شده از سوی ایران را بپذیرند یا خود نسبت به دغدغه‌ها و نگرانی‌های ایران پیشنهاد و راهکار عملی ارائه کنند در غیر این صورت سه کشور اروپایی و آمریکا مسئول به نتیجه نرسیدن و طولانی شدن مذاکرات خواهند بود. طبیعی است که بعد از عهدشکنی آمریکا و خروج یک جانبه از برجام به نحوی که حتی کشورهای اروپایی و جامعه بین‌الملل این اقدام را خلاف مقررات بین‌المللی و تفاهمات دانستند، ایران حق دارد نسبت به راستی‌آزمایی تعهدات و اجرای آنها در برجام حساس باشد و این روند را با دقت پیگیری کند، چرا که ایران از این منظر خسارات مادی و روانی زیادی
را در سه سال گذشته متحمل شده است. هم چنین ایران تاکید دارد آمریکا و هم‌پیمانانش نسبت به اینکه دوباره از برجام یک جانبه خارج نشود تضمین‌های عملی و قابل قبول دهد و این تجربه‌ای است که از دوران ترامپ دارد.
در وین شاهد ابتکارات طرف مقابل نیستیم
وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص مذاکرات وین اظهار داشت: وقتی از لغو تحریم‌ها یا برطرف شدن تحریم‌ها صحبت می‌کنیم، منظورمان بازگشت کامل به سند برجام است. هر آنچه که در متن برجام پیش‌بینی شده و مورد تایید قرار گرفته و آن توافق تبدیل به قطعنامه شده است. پس در این مرحله سقفی که ما در مذاکرات فعلی وین دنبال می‌کنیم، لغو تحریم‌های برجامی است اما حتما در ادامه، لغو کامل تحریم‌ها مورد توجه ما خواهد بود. حسین امیر عبداللهیان گفت: ما معتقد هستیم هر تحریمی که پس از خروج آمریکا از برجام وضع شده، باید برداشته شود. وی افزود: این بستگی به روند مذاکرات ما دارد ولی فکر می‌کنیم هدف همان بازگشت کامل به برجام و عبور از تحریم‌های ترامپ است که بارها مقامات آمریکایی حتی جو بایدن در مواردی اعلام کرده که رفتار ترامپ را در موضوع برجام مورد تایید قرار نداده و نمی‌دهد. لذا ما در عمل باید ببینیم که آیا این اتفاق خواهد افتاد. رئیس دستگاه دیپلماسی در خصوص بحث تضمین اظهار کرد: ما وقتی از تضمین صحبت می‌کنیم یعنی اینکه اولا تحریم جدیدی علیه ایران اعمال نشود؛ ثانیا تحریم‌هایی که برداشته می‌شود و لغو می‌گردد، مجددا به بهانه دیگری از جمله
بهانه قانونی که در کنگره تصویب شده یا قانونی که توسط رئیس‌جمهور امضا می‌شود، بازگردانده نشوند. حداقل تضمین این است که فروش نفت ایران و واردات ارز در سیستم بانکی کشور ما بدون هیچ مشکلی انجام شود. وزیر امور خارجه تصریح کرد: واقعا تا این لحظه که حتی روند مذاکرات، روند خوبی است، ما هنوز شاهد ابتکارات جدید از طرف‌های غربی نیستیم به نحوی که به نظر نمی‌رسد آماده بازگشت سریع به تعهدات خود باشند لذا در این موضوع هم احساس می‌کنیم هنوز غربی‌ها تعلل می‌کنند.
در مذاکرات وین هیچ کشوری جا نمی‌ماند!
مذاکره کننده ارشد روسیه پس از جلسات پی‌درپی روز گذشته میان مشارکت کنندگان در گفت‌وگوهایی که با محور رفع تحریم‌ها در وین جریان دارد اظهار داشت مذاکرات حسب ضرورت، در قالب‌ها و ساختارهای مختلف پیگیری می‌شود تا هیچ یک از هیات‌ها از روند مذاکرات باز نمانند. میخائیل اولیانوف روز سه‌شنبه در توئیتی نوشت: با توجه به برخی گمانه‌زنی‌ها نیاز به شفاف سازی وجود دارد. گفتوگوهای وین بر حسب ضرورت با «ساختارهای متفاوت» برگزار می‌شود. وی در این رابطه توضیح داد: شرکت کنندگان برجام بدون ایالات متحده؛ شرکت کنندگان برجام بدون ایران اما با آمریکا؛ تروئیکا و ایران; آمریکا و روسیه; ایران و روسیه، چین و ایران و غیره. این دیپلمات روس افزود که با تنوعی که در شکل برگزاری مذاکرت هست، هیچ هیاتی از روند مذاکرات عقب نمی‌ماند.
ارسال نظر