طالبان؛ از شناسایی «دوفاکتو» تا وضعیت زنان

با وجود تلاش‌هایی که طالبان انجام می‌دهد و پاکستان به عنوان کشور حامی آن‌ها، شاهد هستیم که تاکنون شرایط آن‌چنان فراهم نبوده که کشوری رسما طالبان را به عنوان یک دولت به رسمیت بشناسد. ولی واقعیت دیگری که رخ داده این است که طالبان را به شکل «دوفاکتو» شناسایی کرده‌اند. اتحادیه اروپا قصد دارد دفتر خود را از قطر به کابل برگرداند و این به معنای آن است که برای شناسایی طالبان به عنوان دولتی که در افغانستان حاکم شده است، به مرور آماده می‌شوند. چین و روسیه و بعضی از کشورهای نزدیک به این دو کشور نیز خود را برای بازگشایی سفارت‌خانه‌های‌شان در کابل آماده می‌کنند که این هم به نظر می‌رسد به مراوداتی که بین چین، روسیه و آمریکا وجود دارد، ارتباط پیدا می‌کند. کشورهای اسلامی هم خود را آماده می‌کنند که به صورت جمعی نه انفرادی و در قالب سازمان همکاری‌های اسلامی، طالبان را شناسایی کنند. شرایط به سمت به رسمیت شناختن طالبان پیش می‌رود، ایران نیز دیدارهایی بین مقامات دو طرف انجام داده است. برداشت من این است که دیر یا زود طالبان به عنوان یک امر واقع به رسمیت شناخته می‌شود و آمریکا هم مقداری دیرتر از دیگران برای شناسایی طالبان اقدام خواهد کرد به دلیل شکستی که داشت و فراری که مفتضحانه از افغانستان صورت گرفت. من فکر می‌کنم آمریکا آخرین کشوری باشد که طالبان را به رسمیت بشناسد. چین و روسیه و اتحادیه اروپا کشورهای بزرگی خواهند بود که ابتدا طالبان را به رسیمت خواهند شناخت، در اینکه طالبان یک گروه ایدئولوژیک است و براساس ایدئولوژی خود حرکت می‌کند تردیدی وجود ندارد. درست است که دارای ایدئولوژی سخت است، منتهی وقتی از یک جنبش و نهضت به یک دولت تبدیل شده است علی‌القاعده باید الزامات یک دولت را هم داشته باشد.. آن‌ها قبلا با هر نوع تکنولوژی مانند تلویزیون و اینترنت و... مخالفت می‌کردند و آن را کالای شیطان می‌دانستند. در دوره اول تلویزیون را به خیابان‌ها آوردند و آتش زدند اما واقعیت این است که اکنون شرایط فرق کرده است. طالب جدید سعی می‌کند طوری رفتار کند که با مردم باشد و در سطح بین‌المللی نیز به مشکل برنخورد. حتی درباره سر بریدن مانکن‌ها و... هم به طریقی می‌خواهند خود را نشان دهند که مخالف این اتفاق‌های غربی هستند. ولی در همین تفکر، طالبان به این سمت حرکت می‌کنند که اجازه دهند زنان بدون مردان تردد کنند. اکنون 72 کیلومتر در شهرها تعیین کرده‌اند که بدون مردان تردد کنند که این با آن دیدگاه قبلی‌شان اصلا قابل قیاس نیست. در بعضی از ولایت‌ها هم اجازه داده‌اند که دختران به مدرسه بروند. فشار بر روی طالبان برای اینکه سیستم اداری را باز کنند و خانم‌ها بتوانند به کارشان برگردند، زیاد است. به نظر می‌رسد در دو بخش بهداشت و آموزش هرچند که ملزومات خود را دارند که دختران و پسران باید جدا باشند یا پزشکان مرد نتوانند خانم‌ها را معالجه کنند و محدودیت‌های ایدئولوژیکی دیگری از این دست، اما در این دو بخش اجازه‌ها و گشایش‌هایی را خواهند داشت.» اما در هر صورت طالب صددرصد ایدئولوژیک است و تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد که هرچند طالب ایدئولوژیک است اما بالاخره یک سری ملزوماتی را خواهد پذیرفت؛ از جمله به دانشگاه رفتن خانم‌ها، کار کردن خانم‌ها و.... طالبان اگر نتواند سیستم بانکی را با حضور زنان راه‌اندازی کند نمی‌تواند خود را اداره کند و به این سمت حرکت خواهد کرد. در سفر روز امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان به تهران و دیدار با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، نظر می‌رسد طرفین توافق کردند که مسائل مربوط به شناسایی طالبان را از روابط و تعاملات اقتصادی و تجاری جدا کنند، زیرا هم ایران تمایل دارد تجارت با افغانستان را ادامه و افزایش دهد و هم افغانستان برای ترانزیت کالاها از چابهار به ایران احتیاج دارد تا از مسیر ایران براساس قراردادی که پیش از این بین ایران، هند و افغانستان منعقد شده، استفاده کرده و این قرارداد را به نوعی عملیاتی کند، به ویژه با توجه به مشکلاتی که اخیرا تجار افغانی در کراچی پاکستان با آن روبه‌رو شده‌اند.