| کد مطلب: ۱۰۲۹۶۹۷
لینک کوتاه کپی شد

دود سفید از هتل کوبورگ بلند می‌شود؟

آرمان ملی- حمید شجاعی: مذاکرات احیای برجام در هتل کوبورگ وین همچنان در حال برگزاری است و هیأت‌های مذاکره کننده پس از وقفه 3 روزه بسیار مجد و قاطعانه در مذاکرات حاضر شده‌اند و آنچه از روند و حال و هوای مذاکرات نیز می‌توان برداشت کرد اینکه به اذعان طرف‌های برجام پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده و اختلافات کاهش یافته است. چنانکه از ایران، چین و روسیه گرفته تا تروئیکای اروپایی و انریکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات از این روند ابراز رضایت و خرسندی می‌کنند. این در حالی است که اخیرا علی باقری رئیس تیم مذاکره کننده ایرانی در این خصوص که چند درصد از اختلافات و پرانتزهای باز حل شده گفته «مسائل مورد اختلاف و پرانتزها رو به کاهش و مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است.» البته تحولات پیرامون احیای برجام طی روزهای اخیر نیز دست کمی از خود مذکرات هتل کوبورگ نداشته چنانکه روز یکشنبه یک رسانه خارجی به نقل از منابع مطلع با اعلام اینکه مذاکرات طرفین به توافق رسیده اعلام کرد؛ «مذاکرات در این دور به سمت یک نتیجه قطعی پیش رفت و بنا به اطلاعات اختصاصی روزنامه، این توافق عملا حاصل شده است و تمام موانع دورهای گذشته، برطرف شد. مذاکرات در این دور به توافقی موقت به مدت دو سال رسید که مرحله راستی‌آزمایی و اعتمادسازی به حساب می‌آید که بر اساس آن آمریکا تمامی تحریم‌های اعمال شده علیه ایران در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ را لغو خواهد کرد» این خبر بلافاصله تمامی رسانه‌های جهان را به خود مشغول کرد و بسیاری بر اساس این گزاره مطرح شده خبر از توافق در مذاکرات دادند اما به فاصله چند ساعت پس از اعلام این خبر یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده ایرانی این خبر را تکذیب و از ادامه‌دار بودن مذاکرات خبر داد. البته اینکه مذاکرات در جهت مثبت و موثری همراه با پیشرفت حرکت می‌کند شکی نیست. اما قدر مسلم بسیار زود است که طرفین بخواهند دستیابی به توافق را اعلام کنند. چرا که هنوز اختلافات و پرانتزهایی باز وجود دارد که باید حل و فصل شود. برخی تحلیلگران معتقدند بیانات یکشنبه مقام معظم رهبری و طرح این مساله که مذاکره به معنای تسلیم شدن نیست نیز تاثیرات زیادی در فضای مذاکرات و تحولات پیرامون مذاکرات وین خواهد داشت. حال باید دید با این تفاسیر سرعت و شتاب مذاکرات چه میزان خواهد بود و چه زمانی شاهد اعلام رسمی توافق از سوی کشورهای 4+1 و ایران خواهیم بود.
جزئیات مذاکرات
جزئیات منتشر شده از متن مذاکرات در رسانه‌های عربی آمده است که در پایان مذاکرات وین برای احیای برجام در دولت روحانی تنها ۷ پرانتز باقی مانده بود. پس از روی کار آمدن دولت رئیسی و از سرگیری مذاکرات با حضور تیم جدید ایران، ۵ پرانتز به آن‌ها افزوده شد و در مجموع ۱۲ پرانتز شامل مواردی که نیازمند گفت‌وگو‌های بیشتر است در متن برجام باقی ماندند. پس از آن بود که صدای اعتراض اروپایی‌ها بلند شد و عنوان کردند که ایران به مذاکرات دولت روحانی پایبند نیست. در پایان دور هفتم مذاکرات در مجموع ۱۲۰ صفحه توافق نگارش شده بود، تا اواسط دی ماه جاری متن مذاکرات به ۱۵۰ صفحه رسید و دولت رئیسی در جریان مذاکرات دور هشتم ۳۰ صفحه بر آن افزود. در طول این مذاکرات دور هشتم و دور نهم تا به امروز مذاکرات بر برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بوده است و خبری از مذاکره بر سر رفع تحریم‌ها نبوده. موارد مورد اختلاف میان ایران و غرب ۴ موضوع است که همچنان مورد بحث و بررسی است. نخست بحث اقدامات هسته‌ای ایران، دوم رفع تحریم‌ها، سوم تضمین عدم خروج آمریکا از برجام و چهارم راستی آزمایی تحریم‌ها بوده است و تا به امروز اکثر پیشرفت‌ها در حوزه هسته‌ای و اقدامات ایران بوده است. در رابطه با اقدامات هسته‌ای، اروپا بر سر چند مورد پافشاری می‌کند، نخست سانتریفیوژ‌های پیشرفته ایران است که بعد از خروج آمریکا از برجام، ایران آن‌ها را به کار گرفت. مساله دوم، بحث اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد و فلز اورانیوم است. در مذاکرات دوره روحانی، طرف غربی پیشنهاد نابود کردن سانتریفیوژ‌ها را مطرح کرد که ایران آن را نپذیرفت. روسیه یک پیشنهاد بینابینی مطرح کرد و آن انتقال موارد سانتریفیوژ‌ها جمع شده و زیر نظر آژانس در تهران انبار شوند. با روی کار آمدن رئیسی، این موضوع همچنان لاینحل باقی ماند. همچنین موضوع مواد هسته‌ای ایران شامل اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد نیز حل نشده باقی ماند. در مذاکرات دولت رئیسی پیشنهادات دیگری مطرح شد. در رابطه با راستی آزمایی طرف‌های غربی به طور کلی پذیرفتند که ایران راستی آزمایی انجام دهد، اما این روند تنها چند روز باید به طول انجامد. در مورد تضمین‌های مورد نظر ایران نیز دشواری‌های بسیاری وجود دارد. پیشنهاداتی در این باره مطرح شده، اما همچنان این موضوع لاینحل باقی مانده است. با توجه به موارد حل شده و همچنین مواردی که لاینحل باقی مانده است. برخی از گزینه توافق موقت که به آزاد شدن دارایی‌های ۷ میلیاردی ایران در کره‌جنوبی می‌انجامد به عنوان محتمل‌ترین گزینه روی میز مذاکرات وین نگاه می‌کنند. هر چند که تیم مذاکره کننده ایرانی بارها گفته که توافق موقت را نمی‌پذیرد و توافق باید مورد تایید همه طرف‌ها باشد.
خطوط قرمز فدای زمان نمی‌شود
منابع نزدیک به مذاکرات گفته‌اند گفت‌وگوهای وین تا رسیدن به جمع‌بندی مشخص و روشن میان همه طرف‌ها ادامه دارد. برخی کشورهای اروپایی و آمریکا از ابتدای مذاکرات تلاش کردند در فضای رسانه‌ای و حتی در اتاق مذاکرات، برای رسیدن به یک توافق بر سر بازگشت به برجام ضرب‌الاجلی را تعیین کنند، اما موضوع بازگشت به برجام مساله‌ای نیست که بشود برای آن چارچوب زمانی خاصی در نظر گرفت. بهترین راه این است که همه طرف‌ها با تمام اراده و امکانات و توان خود برای رفع اختلافات که تعدادشان کم هم نیست تلاش کنند. در این صورت خواهیم دید که در کمترین زمان ممکن و بدون هیچ نگرانی تفاهم به دست خواهد آمد. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در توییتر نوشت: «ما نیز همین ارزیابی را داریم، اما دستیابی به راه‌حل موردنظر نیازمند زمان و تلاش بیشتر است.» هیات ایرانی در وین آنطور که بارها اعلام کرده به دنبال دستیابی به نتیجه در اسرع وقت است اما خطوط قرمز خود را فدای زمان نمی‌کند.
قرار نیست سال‌ها معطل بمانیم
وزیر امور خارجه کشورمان درباره مذاکرات وین اظهار داشت: قرار نیست سال‌ها معطل مذاکرات وین بمانیم. تاکید رئیس‌جمهوری هم این است که تیم اقتصادی نگاهشان به وین نباشد و کشور را به مذاکرات گره نزنیم. حسین امیرعبداللهیان گفت: بخشی از وظیفه ما هنر دیپلماسی در میز مذاکره است که وظیفه ذاتی وزارت خارجه است. پیشنهادات ما شفاف و واضح روی میز مذاکره است. طرف‌های مقابل ما به ویژه غربی‌ها باید حسن نیت نشان دهند. رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: در همین مذاکرات، در تبادل NON PAPER بین ایران و آمریکا، طرف آمریکایی ۱۰ امتیاز برای خود ذکر می‌کند و یک امتیاز به صورت نسیه می‌خواهد به ایران بدهد. طبعا میز مذاکره ساده‌ای نیست، اما ابتکارات طرف ایرانی و مذاکرات صورت گرفته، ما را در مسیر مناسب و خوبی قرار داده است. وی تصریح کرد: ما به توافق خوب نزدیک شده‌ایم، اما این توافق خوب را می‌توانیم در کوتاه مدت به نتیجه برسانیم یا نه، باید در طرف مقابل مورد پیگیری قرار گیرد. اعلام کردیم که اگر حسن نیت و اراده جدی دارند، همه چیز روشن است. اگر همه طرف‌های ما به تعهدات خود در برجام برگردند ما نیز به نقطه توافق برجام بر می‌گردیم. امیر عبداللهیان تاکید کرد: امیدوارم هرچه زودتر توافق خوب در مقطع زمانی کوتاه شکل بگیرد. دنبال فرسایشی کردن مذاکرات نیستیم و حاضر هم نیستیم که ۱۰ امتیاز بدهیم و یک امتیاز بگیریم.

ارسال نظر

هشتگ‌های داغ

آخرین اخبار

پربازدیدترین اخبار