برجام؛ مخالفان دیروز، موافقان امروز

ماجرای مذاکرات و ارتباط با کشورهای 1+5 آن‌طور که در دستور کار دولت قبل بود، باید در دستور کار این دولت هم قرار می‌گرفت ولی اکثر قریب به اتفاق مسئولان امروز کشور کسانی هستند که با برجام بی‌دلیل مخالفت می‌کردند و مطالبی می‌گفتند که امروز برایشان سخت است کلمه برجام را بر زبان جاری کنند. تا جایی که حتی یکی از روزنامه‌ها اعلام کرد اگر کسی اسم مذاکره و برجام را ببرد، دهانش را خرد می‌کنیم! این تعبیرات باعث شد در آن زمان بتوانند التهابی در کشور به وجود آورند و تلاش‌شان هم این بود که به ناکارآمدی دولت بینجامد ولی امروز خودشان گرفتار همان مسأله شدند. از قدیم گفته‌اند که چاه‌کن همیشه ته چاه است. چاهی برای تضعیف دولت سابق کندند و امروز در همان چاهی افتاده‌اند که خودشان طراحش بودند. بنده خدایی از چیزی بدش می‌آمد ولی مجبور شد از آن استفاده کند و می‌گفت اسمش را نیاور و خودش را بیاور! حکایتی آشنا که حتی کلمه برجام را بر زبان جاری نمی‌کنند و به جای آن از برداشتن تحریم‌ها می‌گویند. حتی تیم مذاکره‌کننده ما که در نوع خودش از نظر عده و عُده بالاست از رفع تحریم می‌گویند. گویا کلمه برجام را آتش زده و دفن کرده بودند و امروز حاضر نیستند آن را بر زبان جاری کنند. طبيعى است که نرخ ارز یک افزایش واقعی و یک افزایش در اثر انتظار تورمی دارد. یعنی کسانی که با ارز سر و کار دارند، می‌دانند اگر ارتباطمان با دنیا برقرار نشود و تحریم‌ها باقی بماند، برای تامین ارز به مشکل خواهیم خورد. بنابراین هر وقت که امید موفقیت برجام و برداشتن تحریم‌ها زیاد می‌شود، شرایط بازار طوری رقم می‌خورد که با کاهش قیمت ارز روبه‌رو می‌شود و هرگاه برعکس، مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد، نوسان ارز شدت می‌گیرد. درحقیقت تقریبا همان اتفاقات دولت احمدی‌نژاد اتفاق می‌افتد که گویی این دولت، دولت سوم آقای احمدی‌نژاد است! مسئول مذاکرات آن زمان، آقای جلیلی به محض اینکه از مذاکرات به ایران برمی‌گشت از موفقیت‌آمیز بودن آن می‌گفت درحالی که به‌زعم طرف مقابل هیچ پیشرفتی عملی در مذاکرات حاصل نشده بود. الان هم دارند همان سناریو را پیش می‌برند. از یک‌طرف می‌دانند منهای برجام و منهای برداشتن تحریم‌ها، احتمال سر و سامان دادن به اقتصاد دشواراست. البته از این جهت خوشحالیم که با آن همه مخالفت خلاصه بعد از چندین سال به این نتیجه رسیدند که راه سامان دادن اقتصاد کشور ارتباط با جهان است. اکنون این موضوع ارتباط مستقیمی با قیمت ارز در داخل دارد. ما هنوز هم امیدواریم همانطور که از آن نظرات تند گذشته برگشته‌اند و بدون بردن اسم برجام به خود برجام تن دادند، ان‌شاءا... کم‌کم شرایطی به وجود آید که تحریم‌ها برداشته شود. شرایط کشور نشان می‌دهد و در گذشته هم همین‌طور بود که همه چیز با ارز بالا و پائین می‌رود، چه ارتباط داشته باشد و چه نداشته باشد. تنها راه کنترل بازار و ارز و در نهایت بهبود وضعیت معیشتی مردم و اقتصادی کشور این است که مسئولان از خودشان شجاعت نشان دهند. بپذیرند که در گذشته یا عمدا یا سهوا دقیق عمل نکردند. کار را به جایی رساندند که وقتی یک مرجع تقلید سخن از ارتباط با دنیا زد، یک‌دفعه همه هجمه بردند و حرف‌های بی‌اساس و بی‌دلیلی زدند. اگر دولت و مسئولان تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر کشور قصد دارند شرایط کشور بهتر شود، مردم از این شرایط نجات پیدا کنند، راهش این است که با دنیا ارتباط برقرار کنند و بعد از آن، جلوی فسادهای داخلی را بگیرند. چندی پیش دولت اعلام کرد حقوق‌ها را بدون برداشت از بانک مرکزی یعنی بدون چاپ پول پرداخت کرده. این سوال مطرح است که اگر این حرف مطابق با علم اقتصاد است پس این 40 درصد افزایش نقدینگی به چه دلیل است؟ افزایش نقدینگی عامل اصلی تورم است. بهترین کار، صداقت با مردم است. با کمال صداقت و صراحت- که البته شجاعت و ایمان و تعهد می‌خواهد- از مردم عذرخواهی کرده و دیگر حرف‌های غیرواقعی نزنند. مردم گیرنده قوی دارند و وقتی حرف‌های نامرتبط گفته می‌شود نه‌تنها قیمت ارز پائین نمی‌آید بلکه روزبه‌روز افزایش پیدا خواهد کرد. پس صداقت و صراحت با مردم، ارتباط با مجامع بین‌المللی و در نهایت ارتباط با جهان و جلوگیری از کاسبان تحریم در داخل کشور و ممانعت از پرشدن جیب‌هایشان و همچنین مبارزه با رانت‌خواری راهکارهایی است که ان‌شاءا... شرایط کشور بهبود یابد. آدرس غلط به آشفته بازار کمک می‌کند، وقتی مذاکرات شروع شد، قیمت ارز پائین آمد و وقتی مذاکرات بی‌نتیجه ماند و پیشنهاداتی را مطرح کردند، دنیا و بازار دریافتند که ممکن است مذاکره به نتیجه‌ای نرسد بنابراین قیمت ارز افزایش پیدا کرد. اگر راه درست انتخاب شود نتیجه درستی هم در پی خواهد داشت و روزبه‌روز فشار بر گرده مردم افزایش نمی‌یابد.