ضعف اقتصادی اکو

اجلاس اکو بیشتر جنبه فرهنگی پیدا کرده تا اینکه کارکرد اقتصادی داشته باشد و یکی از عواملی که باعث شد تا اکوی اقتصادی شکل بگیرد، ایران بوده است و با اینکه اکثر اعضای اکو اعمال تعرفه ترجیحی را تصویب کردند ایران از تصویب آن خودداری کرد. اگر قرار است اکو جنبه اقتصادی پیدا کند باید حداقل یک بانک و تعرفه ترجیحی و نمایشگاه‌های مشترک داشته باشند. در مورد تاسیس بانک اکو هم دلایل مختلفی وجود دارد که یکی از آنها این است که خود اعضای اکو اقدام نکردند و از طرفی ایران به دلیل عدم پذیرش FATF نمی‌تواند از مزیت بانک مشترک با کشورهای اکو استفاده کند. اینکه همکاری با اکو در اولویت کشورهای عضو این سازمان نیست، ‌یعنی بیشتر همکاری اقتصادی این کشورها در این ناحیه صورت نمی‌گیرد و منطقه خاورمیانه کمترین توافقنامه‌های تجاری منطقه‌ای و کلی و عضویت در پیمان‌های جهانی را شاهد هستیم و خاورمیانه از این نظر ضعف و مشکل دارد و قدرت‌های بزرگ هم اجازه نمی‌دهند که در این منطقه کشورها با سلایق گوناگون در کنار هم قرار بگیرند. در حال حاضر پاکستان بیش از همه اعضا در اکو فعال است و ایران که در مرکزیت آن قرار دارد به اندازه پاکستان در این سازمان فعالیت نداشته است. قطعا تحریم‌ها یکی از موانع توسعه همکاری ایران با کشورهای عضو اکو بوده است. اکثر کشورها به نحوی خودشان را مقید می‌دانند که از تحریم‌های آمریکا تبعیت کرده و کمتر ریسک کنند و معاملاتی را با دور زدن تحریم‌ها با ایران انجام دهند. قطعا تحریم ایران و تنشی که در روابط ایران و سایر کشورها وجود دارد بر روابط ما با کشورهای عضو اکو اثر گذاشته است. به هر حال اگر اکو بخواهد مانند پیمان شانگهای که پیمانی امنیتی سیاسی بود و در حال تبدیل به یک پیمان اقتصادی است؛ باید مواردی را در دستور کار داشته باشد که از جمله آن می‌توان به صندوق سرمایه گذاری مشترک و تعرفه ترجیحی بین کشورهای یکدیگر و امکان نقل و انتقال و صدور ویزا و تردد آسان و... اشاره کرد، ‌اما عضو نبودن ایران در معاهده FATF باعث شده همین روابط معمولی تجاری و بانکی را هم نداشته باشد؛ در برخی از کشورها با سرمایه گذاری بانک ایجاد شده ولی هیچ کارایی‌ای برای اقتصاد ایران به دلیل تحریم‌های FATF ندارند درحالی‌که می‌توانستند بسیار موثر در توسعه روابط اقتصادی و کاهش ریسک‌های تجاری موثر باشند. اکو نشان داده ظرفیت و پتانسیل لازم را ندارد اگر چه آمریکایی‌ها حرفی ندارند که در حوزه قفقاز و آسیای میانه فعال باشم ولی کشورها بسیار کوچکی هستند و ظرفیت کمی هم دارند و هرچه بتوانیم به سمت عراق، سوریه، لبنان و کشورهای حوزه فرات نظیر کویت و عربستان برویم قطعا پتانسیل و فرصت‌های سرمایه‌گذاری و واردات و صادرات در این کشورها بسیار بیشتر از کشورهای عضو اکو است.