پيش بينی تغيير رفتار آژانس با ايران

دستاورد سفر آقای گروسی به تهران را چه می‌دانید و آیا بر نشست شورای حکام تاثیر خواهد داشت؟

آقای رافائل گروسی در بازگشت از تهران در مصاحبه‌ای گفته است که مذاکرات من در تهران بی‌نتیجه بود. بنابراین اگر این صحبت آقای گروسی به شورای حکام انتقال پیدا کند، آنها سعی خواهند کرد نوع تعاملات با ایران را مقداری تغییر بدهند، چون گروسی گفت که ایران اجازه اجرای پادمان و بازرسی از تاسیسات کرج را نداده و از طرفی هم من هیچ دستاوردی از سفر و مذاکره در تهران نداشتم. بنابراین به نظر می‌رسد که شورای حکام نوع تعاملات خودش را با ایران تغییر بدهد اما این به معنی صدور قطعنامه علیه ایران نیست چون هنوز به آن مرحله نرسیده است و این باعث می‌شود موضع چین و روسیه در شورای حکام یک مقدار تضعیف شود.

سخنان اخیر نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل را که گفته ایران در طول یک دهه گذشته با موشک و نیروهای شبه‌نظامی ما را محاصره کرده است. ایران از راه دور به ما آزار می‌رساند و به ما صدمه می‌زند، چگونه تحلیل می‌کنید؟

مطمئن باشید اسرائیلی‌ها بعد از پیمان ابراهیم در کنار مرزهای ما قرار گرفته‌اند. حدس نمی‌زنم بلکه یقین دارم که تعاملات امنیتی پنهان و موافقت نامه‌های امنیتی پنهان با بحرین و امارات حتما خواهند داشت و کنار مرزهای آبی ما ایران را رصد می‌کنند و این چیزهایی که وزیر جنگ اسرائیل گفته و مدعی شده است در دو‌پایگاه در جنوب ایران در چابهار و قشم پهپادهای هجومی پیشرفته مستقر شده‌ است؛ چه راست گفته باشد و چه به دروغ ادعا کرده باشد، ما کشور خودمان است و هر کاری بخواهیم می‌توانیم انجام بدهیم، می‌توانیم پهپاد پرواز بدهیم کاری که آنها هم در کشور خودشان انجام می‌دهند و این نشان می‌دهد که دارد سیگنال می‌دهد که ما آمده‌ایم کنار مرزهای شما و از همانجا شما را رصد می‌کنیم.

به دنبال سقوط لیر شاهد اعتراضات و تظاهرات در ترکیه هستیم، تحلیل شما چیست؟

اردوغان باید قدرت را واگذار کند. اردوغان اولا با توجه به وضعیت جسمانی خودش قدرت تصمیم گیری ندارد. یاران و دوستانی مانند عبدا... گل و داود اوغلو که اردوغان را یاری کردند همه کنار رفتند، به عبارت دیگر دوستان نزدیک خودش که انسان‌های قدرتمند و مفیدی بودند را کنار گذاشته است و یک عده بله قربان گو را دور خودش جمع کرده است. اردوغان پاندول مسلک است از یک طرف جنگنده روسیه را ساقط می‌کند و از طرف دیگر می‌رود پیش پوتین برای خواهش و تمنا کردن. در سیاست خوب است که چرخش صورت بگیرد ولی پاندول مسلکی باعث می‌شود که انگ عدم ثبات خورده شود و وقتی که انگ عدم ثبات خورده می‌شود نمی‌شود که کشور را با ثبات اداره کرد. اردوغان از یک سو دنبال خرید اف-35 از آمریکاست و از سوی دیگر تهدید می‌کند در صورت عدم فروش به دنبال خرید سیستم پدافند اس-400 روسی خواهد بود. ثانیا اردوغان سیاست فرافکنی را در پیش گرفته است چون توان مدیریت داخلی خودش تقلیل پیدا کرده و ضعیف شده است در کشورهای دیگر مانند لیبی، سوریه، آذربایجان و... مداخله می کند. این مسأله باعث کاهش توان ترکیه می‌شود، ترکیه چقدر توان دارد که بتواند در همه این کشورها ورود بکند. ثالثا اقدام دیگر اردوغان تضعیف نقش ارتش بود، ‌یعنی با شبه کودتا (که برخی می‌گویند شبه کودتا ساختگی بود) نقش ارتش به شدت تضعیف می‌شد. ارتش درست است که کودتا می‌کرد و اقدامات دیگری را هم انجام می‌داد اما نقش بالانسر را داشت و قدرت را بالانس می‌کرد و اردوغان این نقش را از ارتش گرفته است. به موازات این اقدامات یک سیستم امنیتی-اطلاعاتی درست کرده است و به یک پوپولیسمی دامن زده است که مردم را به طرفداری از اردوغان بسیج می‌کرد که همین مردم حالا برای اعتراض به سقوط لیر ترکیه به کف خیابان آمده‌اند. این اقدامات اردوغان را اگر جمع بندی کنیم به نظر می‌رسد دوره اردوغان تمام شده و اگر می‌خواهد موفق باشد به صورت مسالمت آمیز قدرت را واگذار کند، نه اینکه امثال داماد خودش را وزیر دارایی و خزانه داری ترکیه بکند و مرتب بگوید نرخ‌بهره را پایین بیاورید تا ارزش لیر کاهش پیدا کند چرا که باید صادرات ترکیه ارزان‌تر تمام شود. صادرات ارزان‌تر تمام شد، تکلیف واردات چیست؟ ترکیه بیشتر اقتصادش از واردات تامین می‌شود، یعنی مواد اولیه را وارد می‌کند؛ بالای 78 در صد واردات ترکیه مواد اولیه و کالاهای واسطه ای است. این مواد را وارد می‌کند تا بتواند مثلا خودرو صادر بکند، این مسأله شامل کشاورزی ترکیه هم شده است. اردوغان به ته خط رسیده است و باید به صورت مسالمت آمیز قدرت را واگذار کند. اردوغان سیستم سیاسی ترکیه را که پارلمانتاریستی و نخست وزیری بود به تقلید از ژنرال دوگل، رئیس جمهور فرانسه، به سیستم ریاستی تغییر داد و قدرت را در دست رئیس جمهور متمرکز کرد. ترکیه درست است که ساختارهای نیمه دموکراتیک دارد ولی وقتی نقش ارتش را تضعیف کرد مخصوصا بعد از آن شبه کودتا بالانس قدرت ترکیه به هم خورد و اکنون با این مشکلات مواجه شده است.