نکاتی درباره سفر«رافائل گروسی»

معمولا روسا یا دبیرکل‌های سازمان‌های بین المللی نقش برجسته‌ای در حل و فصل اختلافات بین اعضا و آژانس، همچنین ابتکارات و خلاقیت‌های خودشان را به کار می‌گیرند برای اینکه فضای مساعدی را ایجاد بکنند. به عنوان میانجی عمل نمی‌کنند ولی نقشی دارند که در اصطلاح فارسی به آن «مساعی جمیله» یا

good offices گفته می‌شود. یعنی تمام سعی و تلاش خودشان را می‌کنند که یک موضعی یا اختلافی حاد نشود یا میزان تنش‌ها پایین بیاید. آقای رافائل گروسی مدیرکل آژانس انژری اتمی چندین نقش می‌تواند ایفا کند، یکی در مورد موضوعاتی که در آژانس مطرح است و شورای حکام می خواهد در مورد آن تصمیم بگیرد. مورد بعد جنبه‌های فنی اختلافات ایران باآژانس در حوزه فعالیت هسته‌ای و آن در حقیقت انتقادات و ایراداتی که از فعالیت‌های ایران می‌شود و یا احتیاج به شفاف سازی دارد. بحث‌های فنی را می‌توانند زمینه مناسبی فراهم بکند آقای گروسی تا توضیحات ایران به شورای حکام به نوعی با حسن نیت منتقل بشود و بحث‌های فنی در مورد فعالیت های هسته‌ای ایران در فضای مساعدی حل و فصل شود. از سوی دیگر حضور رئیس یک سازمان بین‌المللی در ارتباط با فعالیت هسته‌ای ایران برای مذاکرات 8 آذر مهم است برای اینکه بخشی از موضوعات این جلسه مربوط به بازگشت این جلسه بازگشت ایران به تعهدات برجامی است که به نوعی در حوزه مسئولیت و فعالیت آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد. در حقیقت نحوه فعالیت از نظر غلظت غنی سازی، میزان ذخیره و فعالیت سانتریفیوژهای ایرانی و... که به صورت ابهام و یا سئوال در موضوع فنی فعالیت هسته‌ای ایران مطرح است می‌توانند حل و فصل بکنند یا زمینه مساعدی فراهم بکنند که در شورای حکام قطعنامه‌ای صادر نشود. اگر قطعنامه‌ای علیه ایران صادر بشود برای مذاکرات احیای برجام یا تعهدات برجامی می‌تواند یک مقدار مشکل ایجاد بکند و یا آن فرآیند رسیدن به مذاکرات بتواند بازگشت طرفین را به تعهدات برجامی مساعد بکند را با مشکل مواجه بکند. آمدن آقای گروسی به خودی خود امر مثبتی است که باید از این مسأله استقبال کرد که خود این حضور به هر حال می‌تواند بعضی از این ابهامات و مشکلات را بر طرف بکند و شرایط مناسب تری برای مذاکرات ایجاد بکند. آقای گروسی همان زمان هم شرط و شروطی گذاشته بود و یک بحث‌هایی هم کرده بود که ایران باید یک گام‌هایی را بر می‌داشت از نظر شورای حکام این گام‌ها برداشته نشده است. الان هم ایشان تذکر و اولتیماتوم نمی‌دهد ولی نظرات جامعه جهانی به خصوص اعضای موثر شورای حکام را به ایران منعکس می‌کند و اعلام می‌کند اگر ایران انتظارات آژانس را تامین نکند چقدر در موقعیت خاصی قرار دارد و شورای حکام موضع سختی خواهد گرفت. سفر گروسی به تهران از منظر باز نگه داشتن باب گفت و گو و دیالوگ مثبت است. برقراری رابطه همیشه مثبت است در مقابل اینکه شما فاصله بگیرید و منزوی بشوید و از نظرات آژانس پیشاپیش مطلع نشوید. گروسی موضوعاتی را مطرح خواهد کرد و انتظار دارد ایران پاسخ مثبت بدهد. اگر ایران درآن مسیر حرکت نکند قطعا به عنوان مدیرکل آژانس باید نظر خودش را به شورای حکام منعکس یا بیانیه‌ای صادر کند. البته ممکن است شورای حکام متقاعد نشود که ایران در مسیر مورد انتظار آژانس قدم برمی‌دارد و آن وقت قطعنامه علیه ایران صادر می‌شود.