روابط ایران و عراق مانند سه سال اخیر باقی می‌ماند
آرمان‌ملی- علیرضا پورحسین: انتخابات عراق پس از فرازونشیب‌های فراوان برگزار شد و جریان صدر نیز موفق به کسب بیشترین کرسی شد و حال سوال اصلی این است که این جریان به سمت انتخاب کدام گزینه نخست‌وزیری خواهد رفت. جریان صدر به خاطر طرفداران عمومی که در بین شیعیان عراق دارد و استقبال عمومی نسبت به این خاندان، موفق شد تا کرسی بالایی به دست آورد اما در مورد انتخاب نخست‌وزیر جدید خود شخص صدر هم به نظر نمی‌رسد که گزینه جدی‌ای مدنظر داشته باشد. گرچه معمولا جریاناتی که با کرسی بالا وارد پارلمان می‌شوند منتقد دولت‌ها بوده‌اند اما جریان صدر هیچ‌گاه نخست‌وزیر را به طور مستقل معرفی نکرده و در برخی موارد نیز تأیید و یا حمایت داشته است. درحال حاضر نیز شخصیتی که مقبول همه جریانات شیعه و یا در میان جریان صدر باشد، وجود ندارد. با توجه به این شرایط به نظر می‌رسد کابینه جدید خیلی تفاوتی با قبل نداشته باشد منوط به اینکه نخست‌وزیری که انتخاب می‌شود نگاه و رویکردش شبیه الکاظمی یا عادل عبدالمهدی باشد. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌و‌گویی با حسن دانایی‌فر، سفیر پیشین ایران در عراق داشته است که در ادامه می‌خوانید.
آیا می‌توان از امروز پیش‌بینی کرد که چه شخصی در عراق به‌عنوان نخست وزیر انتخاب می‌شود؟
وضعیت سیاسی عراق به شکلی پیچیده است که شاید هر اسمی برای نخست‌وزیری عراق مطرح شود و به نظر می‌رسد گروه‌های سیاسی عراق هنوز هم درخصوص انتخاب نخست‌وزیر به جمع‌بندی نرسیده‌اند. اینکه عنوان می‌شود چهره‌ای در عراق به قدرت می‌رسد که منجر به دور شدن عراق از ایران می‌شود، بعید به نظر می‌رسد صحت داشته باشد. روابط ایران و عراق همچون سه سال گذشته در یک حالت تعادل باقی خواهد ماند و تغییر زیادی در روابط ایران و عراق مشاهده نخواهیم کرد. روابط ایران و عراق یک روند است که قابل قطع نیست و تداوم خواهد داشت. رویه‌ای طی سه سال اخیر میان ایران و عراق وجود داشت که در آینده نزدیک نیز این روند با همان شکل ادامه پیدا می‌کند.
نزدیک‌ترین جریان سیاسی عراق به ایران، در انتخابات پارلمان این کشور نسبت به دوره گذشته کرسی‌های کمتری به دست آورد، این کاهش کرسی‌ها پیام خاصی دارد؟
باید توجه داشت گروه‌هایی در انتخابات عراق امروز رای آورده‌اند که در دوره‌های گذشته نیز موفق شده بودند کرسی‌ها را به‌دست آورند. از این منظر تغییر زیادی در نتایج انتخابات به‌وجود نیامده است. جریان صدر، دولت قانون و فتح همانند سال‌های گذشته بیشترین کرسی را در میان شیعیان به‌دست آوردند و در این زمینه تغییر خاصی ایجاد نشده است. در میان اهل تسنن این امر متفاوت بود و چهره‌های مطرح اهل سنت بعضا در این انتخابات رای نیاوردند. در میان شیعیان این تغییر کمتر بود. در ماه‌های گذشته عراق شاهد تنش‌ها و اعتراضاتی بود و برخی خواستار تغییرات جدی بودند که منجر به برگزاری این انتخابات زودهنگام شد. نکته حائز‌اهمیت این است که آنهایی که خواستار تغییر بودند با وجود اینکه شرایطی فراهم شد تا در انتخابات شرکت کنند و کاندید داشته باشند اما باز‌هم در انتخابات شرکت نکردند. در انتخابات‌های گذشته عراق، افراد نمی‌توانستند خودنمایی کنند و قدرت به دست ساختارهای احزاب می‌افتاد. این بار این رویه تغییر کرده بود و عراق به 83 حوزه تبدیل شده بود که هر شخص مستقلی می‌توانست در این حوزه‌ها برای انتخابات ثبت‌نام کند، بدون اینکه متعهد به حزب خاصی
باشد. با این وجود فقط 10 درصد کرسی‌ها به شخصیت‌های مستقل رسید. اینکه جریان فتح در این انتخابات کرسی‌های کمتری به دست آورد به این علت بود که سیستم انتخابات در عراق تغییر کرد و نه به این علت که رای کمتری کسب کردند. برخی احزاب به این تغییرات آگاه بودند و سازماندهی متمرکزی داشتند و موفق شدند کرسی‌های بیشتری کسب کنند اما جریان فتح نسبت به این امر هوشیار نبود و با وجود اینکه آرای بیشتری نسبت به برخی جریانات داشت اما کرسی‌های کمتری به دست آورد که ناشی از همین عدم سازماندهی بود. این واقعیت وجود دارد که جریان فتح کرسی‌های کمتری به دست آورده است اما تفاوت چندانی در میزان آرای به‌دست آمده، به‌وجود نیامده است. قطعا عوامل سیاسی در نتایج انتخابات تاثیرگذار است اما اینکه جریان فتح کرسی‌های کمتری به دست آورد به علت این است که آرا میان کاندیداهای این جریان تقسیم شده است و جنبه فنی نیز دارد. به صورت کلی نیز باید در نظر داشت که اگر یک جریان رای نیاورده است به این معنا نیست که روابط ایران و عراق خوب نخواهد بود. مصالح و منافع مختلفی بین ایران و عراق وجود دارد که به این سادگی از بین نمی‌رود. این‌گونه نیست که صرفا مشکلات وجود
داشته باشد و بعضا نیز ممکن است صحبت‌هایی مطرح شود اما ایران و عراق روابط متعدد در حوزه‌های مختلف دارند که به‌واسطه یک انتخابات این روابط از بین نمی‌رود.
این تحولات بر میانجی‌گری عراق میان ایران و عربستان و میانجی‌گری میان ایران و آمریکا ممکن است تاثیر منفی بگذارد؟
عراق مسلما می‌خواهد پیرامون آرامی داشته باشد و در همین راستا میان ایران و عربستان میانجی‌گری می‌کند و در گذشته نیز میان ایران و آمریکا میانجی شدند. ما در سال 2007 نیز تعاملاتی با آمریکا در بغداد داشتیم تا امور عراق به شکل بهتری پیش برود اما آمریکا در آن برهه زمانی نیز به تعهدات خود عمل نکرد و بدتر کارشکنی نیز کردند. ترامپ به صراحت به خانم کلینتون اعلام کرد که داعش توسط آنها ایجاد شده است و به وضوح به کارشکنی‌های خود معترف هستند. عراق به نقش میانجی خود ادامه می‌دهد اما مشخص نیست که سایر طرفین متعهد باشند.
ارسال نظر