وقت‌كشي ايران اعتمادها را كُشت
آرمان‌ملی- امید کاجیان: تاریخ وعده‌ها به سرعت یکی پس از دیگری سپری می‌شود و بازهم هیچ خبری نیست. درحالی که همه انتظار داشتند در هفته‌ای که گذشت یا این هفته، سرانجام نشست مذاکرات احیای برجام در دولت جدید با کشورهای اروپایی کلید بخورد، اما این اتفاق نیفتاد. در عوض اقدامات ایران در این مدت نشان از نوعی وقت خریدن با استفاده از بیان اظهارات مثبت دارد درحالی که فعلا تغییری در رویکرد ایجاد نشده است؛ موضوعی که برخی را به این نتیجه می‌رساند که شاید این وقت خریدن با منظور و هدفی صورت می‌گیرد بدین معنا که ایران، هم کار خود را در سویی پیش می‌برد و هم مانع بغرنج شدن پرونده هسته‌ای می‌شود. یکی از این نوع وقت خریدن‌ها به منظور حفظ امید جامعه جهانی نسبت به آینده، این بود که درست در بزنگاه جلسه شورای امنیت که خیلی‌ها از قطعنامه‌ای علیه ایران سخن می‌گفتند و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی به دلیل اقدامات ایران در زمینه برنامه هسته‌ای، ناگهان رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی به ایران آمد و مورد استقبال گرم قرار گرفت و محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در دیدار با او خبر از توافق با آژانس داد. پس از دیدار با رافائل
گروسی در تهران، قرار شد تیم فنی مربوطه بعد از توافق به ایران بیایند تا بتوانند اقداماتی را که باید برای دوربین‌ها به لحاظ فنی انجام بدهند را انجام و کارت‌های حافظه مطابق روالی که طبق پادمان است و در ایران نگهداری و پلمب می‌شود، در همان جا کارت‌های قدیمی را پلمب کنند و کارت‌های جدید حافظه را در دوربین‌ها نصب کنند. این توافق قطعا همه چیزی نبود که آژانس می‌خواست، اما بلافاصله بعد از این توافق موضوع قطعنامه شورا نیز منتفی شد. هرچند که مجلس این توافق را مبهم می‌دانست و خواستار توضیحات در مورد آن شد. در همین میان بارها امیرعبداللهیان وعده مذاکره را به طرف غربی می‌دهد اما از تاریخ مشخصی سخن به میان نمی‌آورد و البته که سایر مقامات دولتی نیز حرف‌های مشابهی را می‌زنند. گاه می‌گویند مذاکره برای مذاکره انجام نمی‌دهیم. گاه سخن از رفع همه تحریم‌ها به‌عنوان پیش‌شرط مذاکره می‌شود، گاه از ارتباط با کشورهای همسایه و اینکه قرار نیست اقتصاد ایران را به برجام ارتباط دهیم و... آنچه که در این مدت گذشت، اظهارات ضدونقیض مقامات کشورمان بود. یک‌بار محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی از لزوم رفع همه تحریم‌ها از سوی آمریکا به‌نوعی
با عنوان پیش‌شرط ایران برای بازگشت به برجام و میز مذاکره سخن می‌گفت و یک‌بار هم امیرعبدا...یان وزیر خارجه برای مذاکرات احیای برجام پیش‌شرط متفاوتی گذاشت و از ضرورت رفع بلوکه شدن 10 میلیارد دلار حرف زد و اظهار داشت: ما مرد مذاکره و مرد عمل هستیم... اگر آقای بایدن جدی است، ۱۰ میلیارد دلار از پول‌های ما را آزاد کند.
روسیه و آژانس علیه ایران؟
موضوعاتی که نشان می‌داد مقامات کشورمان در مذاکرات احیای برجام به‌نوعی سردرگم و چه بسا ناهماهنگ هستند و یا شاید هم موضعشان را دائم تعدیل می‌کنند و یا اصلا موضع مشخصی ندارند. در میان این ضد و نقیض‌گویی‌ها اعلام مکرر اینکه ما اقتصادمان را به برجام گره نمی‌زنیم بیانگر نوعی ناامیدی از به سرانجام رسیدن احیای برجام و یا جدی دانسته نشدن آن از سوی ایران نیز تعبیر می‌شد، اما در کنار این پالس‌های منفی و دلسرد‌کننده ناگهان مثلا خبر می‌آمد که برای انریکه‌مورا معاون مسئول سیاست خارجی اروپا در سفر اخیرش به ایران از سوی وزارت خارجه دولت رئیسی و علی باقری جشن تولد گرفته شده است تا بلکه با این شیوه بازهم نمای ظاهری یک دوستی حفظ شود؛ موضوعی که البته مورد توجه برخی رسانه‌ها و مخالفت حتی چهره‌های اصولگرای تند نیز قرار بگیرد. رفتار مقامات دولتی و مسئولان در زمینه برجام و توافق هسته‌ای از دید بسیاری مصداق بارز با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن است و طولانی کردن یک فرآیند. شاید چیزی شبیه به همان مذاکرات بی‌سرانجام و طولانی‌مدت در زمان دولت‌های نهم و دهم. اما این تاخیر و این رفتارهای متناقض این‌بار نه کشورهای اروپایی و آمریکا،
بلکه حتی رافائل گروسی مدیرکل آژانس و عجیب‌تر از آن روسیه را نیز به ستوه آورده است. نشان به آن نشان که گروسی این‌بار برخلاف دفعات پیش که سعی می‌کرد تیغ تیز حملات خود را علیه تهران نگیرد، اظهاراتی قابل‌تامل و می‌توان گفت بی‌سابقه‌ای را مطرح ساخته است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر به واشنگتن از این شکایت کرد که ایران همچنان از دسترسی بازرسان به تاسیسات هسته‌ای جلوگیری می‌کند و حتی خواستار محکومیت کشورمان شد. رافائل گروسی در نشستی در اندیشکده استیمسون در واشنگتن با اشاره به اینکه ایران همچنان به بازرسان آژانس اجازه انجام وظایف نظارتی‌شان را نمی‌دهد از قدرت‌های جهانی خواست این اقدام را محکوم کنند. وی همچنین مدعی شد برنامه نظارت آژانس اتمی در ایران بعد از آنکه تهران درخواست تعمیر دوربین‌ها در یکی از تاسیسات کلیدی را رد کرد، دیگر کامل نیست و این احتمال را ایجاد می‌کند که جهان هرگز قادر به بازسازی تصویری از آنچه ایرانی‌ها انجام داده‌اند، نباشد. مدیرکل آژانس در همین خصوص ادعا کرد ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه داده تا به اکثر دوربین‌های خود برای سرویس آنها و تعویض باتری و کارت حافظه
دسترسی داشته باشد، با یک استثنای مهم. طبق این گزارش، اشاره او به تاسیساتی در حومه تهران است که قطعات سانتریفیوژ می‌سازد و در ماه ژوئن ایران گفت که در اقدامی خرابکارانه که اسرائیل را عامل آن می‌داند، آسیب دید. وی ادعا کرد: اگر تلاش‌های دیپلماتیک به اشتباه برود، چه اتفاقی می‌افتد. این یک مثال واضح است، یک نشانه است، یک چراغ راهنماست. اگر دیپلماسی شکست بخورد، ممکن است با موقعیتی روبه‌رو شوید که اثرات سیاسی زیادی در خاورمیانه و فراتر از آن خواهد داشت. اظهارات گروسی نشان از نوعی بی‌اعتمادی بی‌سابقه به ایران در وضعیت کنونی دارد و اینکه از قرار، زبان او نیز تند و تیزتر شده است و این یعنی شاید دیگر زمان وقت خریدن‌های مقامات کشورمان نیست. شگفت‌آورتر زمانی است که این‌بار روسیه که ظاهرا دوست ایران است نیز در واکنشی غافلگیرکننده علیه تهران موضع‌گیری کرده، آن‌طور که نماینده روسیه در مذاکرات وین به اظهارات امیرعبدا...یان وزیر خارجه ایران که گفته بود به‌زودی با 1+4 مذاکره می‌کنیم واکنش نشان داده است. واکنشی که معانی زیادی به خود می‌گیرد. اولیانوف دراین‌باره در توئیترش نوشت: «به‌زودی»؛ کسی می‌داند این واژه به صورت عملی
به چه معناست؟البته این دومین‌بار در هفته‌های اخیر است که نماینده روسیه نارضایتی خود از مواضع ایران درقبال مذاکرات را نشان می‌داد و این‌بار صریح‌تر. مسأله‌ای که نشان می‌دهد از قرار، مقامات کشورمان اکنون در شرایط آمپاسی قرار دارند که پیش از این نبودند و کار به جایی رسیده که حتی روس‌ها نیز که همیشه برخی به آنها نگاه خوشبینانه دارند، نسبت به این تاخیرهای ما مشکوک و نگرانند برای همین این‌بار سود خویش را در پشتیبانی از ایران ندیدند و همراه با کشورهای اروپایی و غرب شده‌اند. بگذریم از اینکه مدیرکل آژانس نیز نسبت به همیشه بدبین‌تر شده است. اینها نشان می‌دهد که دیگر با جشن تولد گرفتن و به‌زودی گفتن و ما به دنبال مذاکره سازنده هستیم و دعوت از مدیرکل آژانس و توافقات موقت برای رفع بلا(!) نمی‌توان کار را پیش برد.
ارسال نظر